فراتاب – گروه بین الملل /  فائزه قاسمی: هتل بایریشر هوف مونیخ در پنجاه و چهارمین نشست امنیتی خود میزبان فضای تنش آلود خاورمیانه و جنگ لفظی میان ایران از یکسو و اتحاد جدید اعراب و اسرائیل از سوی دیگر بود. نخست وزیر اسرائیل در سخنرانی خود ادعا کرد از مردم ایران حمایت می کند و خواهان آزادی ایرانیان است. نتانیاهو که یکی از لحظات دراماتیک روز یکشنبه و پایان کنفرانس را رقم زد، بار دیگر مواضع ایران هراسانه خود را _  این بار نه از طریق بحث پیرامون پرونده هسته ای که از باب مسائل منطقه ای ایران_ تکرار کرد. وی این بار به جای نقاشی بمب در حال انفجار، قطعه ای از پهباد ساقط شده در نزدیکی مرز اسرائیل و سوریه را به نمایش گذاشت و آن را بخشی از سیاست­های  منطقه ایران خواند.  نخست وزیر اسرائیل که احتمالا در نحوه نمایش اسناد مدعایی خود در مجامع بین المللی به زودی صاحب سبک می­شود، در سخنان خود به رهبران ایران گفت «قاطعیت اسرائیل را به آزمون نگذارید ... ما به عقب بر نمی گردیم ... به لبه مرز برنمی­گردیم». با این همه وی در برابر پرسش ولفگانگ ایشینگر رئیس کنفرانس درباره احتمال جنگ قریب الوقوع میان ایران و اسرائیل، از دادن پاسخ صریح طفره رفت.

در عین حال وزیر امور خارجه عربستان نیز، همگام با اسرائیل به انتقاد از سیاست های ایران در منطقه پرداخت. جبیر ایران را بزرگترین تهدید امنیت سایبری جهان نامید و مدعی شد ایران تقریبا هر هفته از طریق سایبری به عربستان حمله می­کند. حرکت نظام ایران در راستای بی­ثباتی در سوریه، عراق، یمن و لبنان، تامین بیش از ۹۰ درصد از مواد منفجره به کار رفته در اقدامات تروریستی، پناه دادن به عوامل القاعده و دیگر اقدامات بی­ثبات ساز ایران در منطقه از دیگر اتهامات وزیر امور خارجه عربستان علیه ایران بود. وی همچنین بر نارضایتی کشورش از توافق برجام تاکید کرد و از جامعه جهانی خواست به خاطر آنچه وی اقدامات تحریک آمیز ایران نامید، تهران را تحت فشار بگذارد.

این سخنان هماهنگ نتانیاهو و وزیر امور خارجه عربستان با طعنه­ی ظریفِ وزیر امور خارجه کشورمان مواجه شد. ظریف، نمایش قطعه موشک توسط نخست وزیر اسرائیل را «سیرک مضحک» نامید و اظهارات وی را فاقد ارزش پاسخگویی خواند. با این حال تندترین واکنش وزیر امور خارجه ایران به سخنان همتای سعودی خود صورت گرفت. ظریف گفت توافق هسته ای زمینه ای بود تا ایران پیشنهاد تشکیل مجمعی برای گفتگوهای منطقه ای پیرامون بحرانهای خلیج فارس را مطرح کند. از دید وی گوش­هایی که باید این پیشنهاد را می­شنیدند ناشنوا بودند، هر چند وی در رابطه با تشکیل چنین مجمعی ابراز امیدواری کرد و افزود هنوز برای انجام این کار دیر نشده است. ماتیس فون هاین مفسر دویچه وله در این زمینه گفت: «به نظر می رسد دیپلماسی به انتهای جاده رسیده است».

فشارهای دیپلماتیک در مونیخ، تنش های فزاینده در سوریه

سخنان بنیامین نتانیاهو و عادل الجبیر در مونیخ در حالی ایران را هدف قرار داده­اند که وضعیت امنیتی در منطقه بسیار پیچیده شده است. ساقط شدن پهبادی که اسرائیل ادعا می کند متعلق به ایران است و در مقابل ساقط شدن هواپیمای اف 16 اسرائیلی، تنش ها میان دو کشور را افزایش داد و نشان داد تحولات میدانی در سوریه تا چه اندازه بر امنیت تل آویو موثر بوده است. نزدیک شدن ایران به مرزهای جولان یک هشدار جدی و خط قرمز اصلی اسرائیل خواهد بود. اما به نظر می­رسد اسرائیل تلاش دارد تا از طریق دست­هایی پنهان­تر و به صورت غیرمستقیم تری ایران را وادار به کوتاه آمدن از مواضعش سازد. اتحاد نانوشته، اما ملموس با کشورهای عربی و اتهام زنی علیه ایران در مجامع بین المللی به همراه فعالیت های دیپلماتیک علیه برجام، بخشی از اقدامات اسرائیل علیه قدرت جمهوری اسلامی در منطقه به شمار می­رود که کنفرانس مونیخ بخشی از آن را آشکار کرد. ریاض نیز که از قدرت گرفتن شبکه های مرتبط با ایران به ویژه احتمال بقای اسد پس از پایان جنگ در سوریه احساس ناامیدی می­کند، از نمایش هماهنگی تا همکاری با اسرائیل علیه ایران ابایی ندارد. به این ترتیب آنچه در مونیخ گذشت تنها نمایش بخشی از  واقعیت های خاورمیانه برای رهبران جهان و اروپا بود.