از زمان تمدید توافق کاهش تولید اوپک در نشست 173 این سازمان تا پایان سال 2018، قیمت نفت، روندی صعودی به خود گرفت و این موضوع باعث شد که سرمایه گذاری برای تولید نفت در کشور هایی که در این توافق شرکت نکرده اند، افزایش یابد. در نتیجه عرضه نفت تا حدودی نیز بالا رفت.
در همین حال زمزمه هایی از این موضوع به گوش می رسد که کشور هایی در اوپک در حال ایجاد مکانیزمی برای خروج از توافق نفتی هستند. در این میان مهم ترین کشور هایی که گفته می‌شود تمایل به خروج از این توافق دارند، روسیه و عربستان هستند. کشور هایی که در ابتدا با تلاش های فراوان این توافق را محقق کردند و اینک این گونه به نظر می رسد که در حال پایان دادن به کار توافق هستند.
اما خروج از توافق نفتی چه تبعاتی را در بر خواهد داشت؟ از مهم ترین این تبعات می توان به افزایش چشمگیر عرضه اشاره کرد که در پی آن قیمت این کالای اساسی در بازار های جهانی به شدت کاهش خواهد یافت. اما آیا کشور هایی مانند عربستان و روسیه با تولید نفتی در حدود 10 میلیون بشکه به این کاهش قیمت تن در خواهند داد؟ بدون شک سیاست های روسی، از قیمت های بالای نفت حمایت می کنند و باید دید که این کشور، چه استراتژی کارسازی را برای رسیدن به قیمت های بالا در پی خواهد گرفت. اما به باور بسیاری از تحلیل گران کشور های روسیه و عربستان در حال ایجاد یک بازی جدید برای اوپک هستند تا اعمال قدرت کنند. به باور این دسته از تحلیل گران، این سیاست از آن جهت به کار گرفته شده است که عربستان و روسیه نیاز دارند که بازار های نفت را برای عدم حرکت به سمت سقوط، تحریک کنند. از این رو می توان این گونه برداشت کرد که در حالی که بیش از یک سال از توافق کاهش تولید نفت باقی مانده است، نوعی عشوه برای اوپک است.
با این حال برخی دیگر بر این باورند که روسیه و عربستان راهکار دیگری نیز برای بالا نگه داشتن قیمت ها پس از توافق کاهش تولید در دست دارند. این استراتژی به باور معامله گران نفت، ایجاد تنش در منطقه خاور میانه است. روسیه و عربستان با جانب داری های دقیق از برخی روند های تنش زا، باعث می شوند بازار تا حدودی متشنج شده و قیمت ها افزایش یابند.
این در حالی است که اوپک همچنان در دبیرخانه اش بر این مساله تاکید می کند که کشور ها به صورت مطلوبی به توافق کاهش تولید پایبند خواهند بود.
در همین راستا کمیته مشترک وزارتی نظارت اوپک و غیر اوپک از پایبندی بالا به توافق جهانی کاهش تولید نفت خبر داد.
به گزارش پایگاه اینترنتی دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) ، کمیته مشترک وزارتی نظارت اوپک و غیر اوپک اعلام کرد که بر اساس گزارش کمیته فنی مشترک درباره ماه نوامبر سال ۲۰۱۷ میلادی، اوپک و دیگر کشورهای مشارکت کننده در توافق جهانی کاهش تولید نفت، بالاترین پایبندی را به محدودیت تولید خود نشان داده‌اند.
در ماه نوامبر سال ۲۰۱۷ میلادی، تولیدکنندگان نفت عضو و غیر عضو اوپک به رقم بی سابقه پایبندی ۱۲۲ درصدی به توافق جهانی کاهش تولید نفت دست یافتند. در ماه پیش از آن نیز این کشورها پایبندی بالایی به توافق یاد شده داشتند.
پایبندی بالا به توافق جهانی کاهش تولید نفت و تمدید این توافق در ماه نوامبر امسال، نشان‌دهنده عزم راسخ تولیدکنندگان نفت برای ادامه همکاری برای دستیابی به هدف توازن دوباره بازار نفت است.
کمیته مشترک وزارتی نظارت از این نتایج و استمرار پایبندی بالا به محدودیت داوطلبانه تولید نفت، ابراز خرسندی کرد و همه کشورهای عضو را تشویق کرد که در جهت منافع تولیدکنندگان و مصرف کنندگان نفت، به پایبندی کامل دست یابند.
این در حالی است که چندی پیش خالد الفالح وزیر انرژی عربستان که به عنوان شخص اول اوپک شناخته می شود، تاکید کرده بود که باید مکانیزم دقیق برای خروج از توافق نفتی ایجاد کرد تا بازار دچار شک سقوط قیمت نشود. این نشان می دهد که عربستان نیز دیگر نمی خواهد که دچار محدودیت در تولید باشد و بدون و مرز تولید خود را در حد توانش افزایش دهد. با این حال از طرفی هم تمایل ندارد که قیمت افت کند تا سودش از معاملات نفتی با کاهش رو به رو نشود.
خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی روز چهارشنبه گفته بود هنوز زود است درباره هرگونه تغییر در توافق کاهش تولید اوپک صحبت کنیم، زیرا تعادل مجدد بازار بعید است تا نیمه دوم سال ۲۰۱۸ روی دهد.
در همین حال گفته می شود که روسیه از خروج تدریجی از توافق نفتی اوپک به صورت رسمی حمایت کرده است.
وزیر انرژی روسیه در این باره به رویترز گفت: اوپک و روسیه از کاهش تولید نفت به شکل تدریجی خارج خواهند شد و محدودیت‌ها را به شکلی ادامه خواهند داد تا از ایجاد مازاد عرضه جدید در بازار جلوگیری کنند.
الکساندر نواک همچنین گفت: هیچ ارتباط مستقیمی میان کاهش تولید نفت و برنامه عربستان سعودی برای عرضه سهام آرامکو، بزرگترین تولید کننده نفت جهان، نمی‌بینم.
نواک در پاسخ به این پرسش که آیا عربستان سعودی ممکن است پس از این‌که سهام آرامکو در سال ۲۰۱۸ در بورس عرضه شد، به طور ناگهانی از توافق کاهش تولید خارج شود، گفت: همه در بازار علاقه مندند به تعادل دست پیدا کنند.
روسیه و عربستان سعودی امسال روابط دو جانبه را به میزان قابل توجهی بهبود بخشیدند که به دیدار ملک سلمان به همراه هیات بزرگی از مقامات تجاری و سیاسی از مسکو منجر شد.
نفت منبع مهم درآمد بودجه برای هر دو کشور است و نواک اعلام کرد انتظار می‌رود قیمت‌ها در سال آینده بین ۵۰ تا ۶۰ دلار در هر بشکه در نوسان باشد.
بر اساس نوشته ایسنا ملک سلمان و ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، روز پنج شنبه یک تماس تلفنی داشتند که در جریان آن موافقت کردند به همکاری نزدیک برای اطمینان از ثبات در بازار های هیدروکربن جهانی ادامه دهند. اوپک و روسیه به اتفاق یکدیگر بیش از ۴۰ درصد از نفت جهان را تولید می کنند. همکاری مسکو در کاهش تولید با اوپک که از حمایت های پوتین برخوردار بوده، در نصف شدن مازاد ذخایر جهانی نفت از ژانویه تاثیر بسزایی داشته است.
اگرچه قیمت نفت به بالای ۶۰ دلار صعود کرده، اما روسیه از این که تمدید کاهش تولید برای کل سال ۲۰۱۸ ممکن است به افزایش تولید در آمریکا منجر شود، ابراز نگرانی کرده است. روسیه خواستار یک خروج به موقع از توافق کاهش تولید برای تضمین شوکه نشدن بازار است.
نواک در این باره اظهار کرد: به پایان بردن توافق کاهش تولید امری زمان بر است و نمی‌توان به صورت آنی این کار را انجام داد.
وزیر انرژی روسیه گفت: گزینه ای برای تمدید توافق پس از سال ۲۰۱۸ وجود دارد، اما وی انتظار دارد بازار های نفت در سه ماهه سوم یا چهارم سال آینده متعادل شوند.
نواک گفت: وظیفه ما بیش از همه دستیابی به یک تعادل میان عرضه و تقاضا بوده و اگر اوضاع خوب پیش برود قصد داریم در سال ۲۰۱۸ به این هدف دست پیدا کنیم.
نواک گفت: این انتظار وجود دارد که تولید نفت روسیه سال آینده حدود ۵۴۷ میلیون تن ( ۱۰.۹۸ میلیون بشکه) در روز بماند، اما این کشور به دلیل ارتقای پالایشگاه هایش محصولات نفتی بیشتر و نفت کمتری صادر خواهد کرد. وی همچنین پیش بینی کرد: تولید نفت آمریکا به میزان ۰.۶ میلیون بشکه در روز در سال آینده افزایش پیدا می کند. که این موضوع به خودی خود می تواند برای اوپک نگرانی هایی جدی را در بازار ایجاد کند. با این حال این مساله همچنان مورد سوال قرار می گیرد که کشور های روسیه و عربستان با تکیه بر سیاست ها و استراتژی های چند وجهی تلاش دارند تا هم قیمت را در درجات مناسبی حفظ کنند و هم تولیدشان را افزایش دهند.
