فراتاب: افسردگی همواره از رایج‌ترین مشکلات روان‌شناختی بوده است و تاریخی بیش از هزاران سال را دربر می‌گیرد. افسردگی در فرهنگ‌ها و دوره‌های مختلف زمانی به روش‌های مختلفی درک و درمان می‌شده است. بطور کلی افسردگی حالتی روان‌شناختی است که با دو نشانه اصلی «احساس غم» و «از دست دادن لذت» شناسایی می‌شود. برای تشخیص باید این علایم در دو هفته بطور مستمر در فرد گزارش شود، علاوه بر آن، فرد با مشکلات دیگری مانند احساس بی‌ارزشی، احساس گناه، پرخوری و پرخوابی و یا کم خوابی و کم اشتهایی روبروست، در صورت شدت علایم می‌تواند همراه با افکار خودکشی باشد، تداوم افسردگی می تواند منجر به آسیب‌های جدی به عملکردهای مغز شود.
از جن‌گیری تا رفتن به سفر
اولین نمونه‌های ثبت شده افسردگی در متون بین‌النهرین است در حدود 2000 سال از قبل از میلاد مسیح، در آن زمان افسردگی را مالیخولیا می‌نامیدند و اعتقاد بر آن بوده که فرد افسرده توسط شیطان تسخیر شده است و از طریق روش‌هایی مانند جن‌گیری، خونریزی و کفاره‌های شفابخش درمان می‌کردند.
از موسیقی‌درمانی تا سوزاندن
اما رومیان و یونانیان باستان نگاهی واقع‌بینانه‌‌تر به افسردگی داشتند و آن را یک اختلال غم و اندوه ناشی از عدم تعادل خون صفرا می‌دانستند، برای درمان آن موسیقی، ورزش و آب‌درمانی و رفتار‌درمانی را بکار می‌بردند. برعکس رومیان؛ اروپای قرون وسطی رفتار وحشیانه‌ای با افراد افسرده داشتند زیرا متصور بودند که آنها جادو شده‌اند و به همین دلیل افراد افسرده را می‌سوزاندن یا غرق می‌کردند. اما در رونسانس که به نوعی عصر روشنگریست، افسردگی را ناشی از فقر، ترس و انزوا می‌دانستند برای درمان او از سفر، خونریزی یا موسیقی استفاده می‌کردند. بقراط پزشک یونانی بر این باور بود که افسردگی به علت عدم تعادل شوخ‌طبعی است و در درمان آن از خونریزی استفاده می‌کرد.
تجویز نخستین داروی ضد افسردگی
در قرن نوزدهم اولین بار امیل کریپلین روان‌پزشک آلمانی بین افسردگی شیدایی و زوال عقل تفاوت قایل شد. در همان زمان اولین درمان دارویی در دهه 1850 ساخته شد، داروی توفرانیل (ایمی‌پرامین) و با گسترش صنعت دارو، داورهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای (TCAs) و دیگر داروهای مانند SSRI ها نیز وارد عرصه درمان شدند.
از اوایل قرن بیستم فروید ریشه‌های افسردگی را در ناخودآگاه مطرح کرد و گفت‌وگو به عنوان روش رایج در درمان افسردگی شد. با توسعه مکاتب روانشناسی، رویکردهای متنوع رواندرمانی مانند درمان شناختی_رفتاری و نظریه‌های سیستمی خانواده در درمان افسردگی مطرح شدند در قرن بیستم علاوه بر توسعه رویکردهای مختلف رواندرمانی با پیشرفت‌های تکنولوژی در علوم پزشکی روش‌های جدیدی مانند ECT (شوک الکتریکی) در درمان افسردگی‌های شدید ابداع شد، که اکنون نیز در بیمارستان‌های روان‌پزشکی از این دستگاه استفاده می‌شود.
روش تحریک الکترومغناطیسی
اما از سال 2008 روش تحریک الکترومغناطیسی مکرر (rTMS) در درمان افسردگی ابداع شد و امیدهای جدیدی را در درمان افسردگی‌های مقاوم به درمان مطرح کرد، rTMS یک روش درمان غیرتهاجمی (برعکس ECT) است که در آن از پالس‌های مغناطیسی برای تحریک و تنظیم سلول‌های عصبی در مغز استفاده می‌شود و در حال حاضر به عنوان روش درمان غیر‌دارویی در افسردگی مطرح است.
نویسنده: آسیه رضایی – دکترای روانشناسی و متخصص شناخت‌شناسی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
