فراتاب_ گروه فرهنگی: مراسم رونمایی از دو کتاب حقوقی به زبان کُردی، عصر روز دوشنبه ۳۱ تیرماه در تالار وحدت مهاباد با حضور ادیبان و علاقه‌مندان انجام گرفت.
در این مراسم دو اثر كردي تحت عنوان های؛ "فرهنگ جامع حقوقی انگلیسی – کوردی دادپرور"، تالیف کامبیز ابراهیم زاده (زرتشت موکریانی) با ویرایش دکتر اسعد اردلان و کتاب "عملیات انفال کوردستان عراق در ترازوی حقوق بین الملل" تالیف دکتر شایان سیداحمدی و ترجمه به کردی کامبیز ابراهیم زاده با مقدمه پروفسور سید قاسم زمانی استاد حقوق بین‌الملل رونمایی شدند.
پروفسور زمانی استاد حقوق بین الملل از دانشگاه علامه طباطبایی گفت: ۲۲ سال پیش که اولین کتابم را تحت عنوان حقوق بین الملل و کاربرد سلاح‌های شیمیایی دولت بعث علیه ایران در جنگ تحمیلی به رشته تحریر درآوردم، بارها بر مظلومیت مردمان کرد گریستم.
وی افزود: کردهایی که در سردشت، حلبچه و زرده به خاک و خون کشیده شدند کردهای که کشته گان زیادی دادند تا جامعه بین المللی در سال ۱۹۹۳ گامی بلند به سوی خلع سلاح شیمیایی بردارد و می توان گفت که این قطعنامه را کردها به جامعه جهان ارزانی داشته اند.
زمانی ادامه داد: جنایت علیه کردها به قرن بیستم محدود نمی شود و با ورود به قرن بیست و یکم و درگیر شدن عراق و سوریه با داعش دوباره کردها قربانی شدند. آنها که بزرگترین ملت بدون کشورند و با بیش از ۵۰ میلیون نفر جمعیت در چهار کشور ترکیه، ایران، سوریه و عراق بدون کشور تاکنون زندگی می‌کنند. تلاش‌های زیادی شده تا کارنامه زندگی کردها بسته شود، اما ملت کرد هنوز زنده، پایدار و استوار است.
مدرس حقوق بین الملل با اشاره به اینکه امروز نمی‌خواهم از ژینوساید کردها سخن بگویم، اظهار کرد: سخن من امروز گام بلندی است که کامبیز ابراهیم زاده برداشته است، کردها باید بدانند نسل زدایی کردها تنها به شیوه فیزیکی نیست بلکه در صورت غفلت از زبانشان این بار متحمل ژینوساید فرهنگی خواهند شد.
وی تأکید کرد: گامی که امروز این دو نویسنده کرد برداشته اند فراتر از فرهنگ و تاریخ مردم کرد است و به آنها پایداری می بخشد.
پروفسور زمانی با اشاره به حق استفاده از زبان مادری گفت: حق آموزش به زبان مادری از حقوقی است که کردها برای آن در تلاشند و باید بتوانند به زبان مادریشان بنویسند، بخوانند و آموزش ببینند چرا که زبان ناقل اندیشه، ارزش‌ها و عواطف است و بنیادی ترین وجه زندگی انسان و پایه ای ترین سازه فرهنگی است.
وی افزود: در ترکیه تعداد قابل توجهی از کردها زندگی می کنند و این کشور سالها در تلاش است تا زبان کردها را به اضمحلال بکشاند و ژینو ساید زبانی یا فرهنگی را در آنجا شکل بدهد.
زمانی تاکید کرد: هر اقلیتی مانند کردها که دارای ساخت اجتماعی مختص به خود هستند، از حقوق متفاوت بودن برخوردارند و باید بتوانند زبان مادری خود را یاد بگیرند و کردها هم به عنوان یک اقلیتی زبانی شایان حمایت اند.
در ادامه دکتر اسعد اردلان از دانشگاه کردستان با اشاره به سختی کار تالیف فرهنگ ها گفت: نوشتن کتاب فرهنگ بسیار سخت است به ویژه اینکه این کتاب در حوزه حقوقی هم قرار بگیرد زیرا یکی از مشکلات ترجمه متون حقوقی پیدا کردن برآورد مناسب و معادل سازی است.
وی افزود: در ابتدا باید هر کلمه حقوقی را توصیف و سپس واژه مناسب برای آن پیدا کنیم تا بتواند قابلیت ترجمه به زبان دیگری را پیدا کند.
سپس دکتر شایان سیداحمدی ، محقق در دانشگاه علامه طباطبايي و نویسنده کتاب "عملیات انفال کردستان عراق در ترازوی حقوق بین‌الملل" گفت: در این کتاب سعی شده تا عملیات انفال را در چارچوب حقوق بین الملل و در سه زیر شاخه؛ جرم شناسی بین المللی، دادرسی دادگاه ویژه صدام و مسئله غرامت و جبران خسارت توسط دولت جانشین پرداخته شود.
اين حقوقدان كرد با اشاره به تاریخ انفال گفت: متاسفانه با جنایاتی که در حق کردها در عراق شد اما محاکمه و اعدام صدام بدون بررسی این موارد انجام گرفت. هر چند این جنایات تنها به قرن بیستم مربوط نمی شوند و با ورود به قرن ۲۱ و ظهور داعش و سایر مخاصمات بين المللي و ژینوساید كوردها بر كردهاي ایزدی در شنگال عراق و همچنين كوباني سوريه انجام گرفت.
دكتر شايان سیداحمدی تاکید کرد: با توسل به اصول حقوق بیم الملل تعقیب و محاکمه اعضای گروه تروریستی داعش و همچنین در مقابل مسئولیت بین المللی دولت های عراق و سوریه با توجه به تئوری ترک فعل، حائز اهمیت خواهد بود.
ابراهیم زاده مترجم كردي اين دو كتاب : سعی کرده ام تا از واژگان مختلف در لهجه های گوناگون زبان کردی استفاده کنم تا فرهنگ جامعی را در اختیار خوانندگان قرار دهم. هر چند گاها برای بعضی از لغات معادلی پیدا نشد، اما سعی کرده‌ام که تا حد ممکن این کلمات رو توصیف کنم تا برای خواننده کرد ملموس تر باشد.
وی در خصوص کتاب دیگر خود که ترجمه ی کتاب "عملیات انفال کردستان عراق در ترازوی حقوق بین الملل" است، گفت: انفال 182 هزار نفر، کردها را به پایان نرسانده است و این کتب یک منبع حقوقی برای آشنایی با جنایتی است که در حق کردها انجام گرفته است.
در پایان این مراسم از دو کتاب "فرهنگ جامع حقوقی انگلیسی – کوردی دادپرور"، تالیف کامبیز ابراهیم زاده و کتاب دیگر "عملیات انفال کوردستان عراق در ترازوی حقوق بین الملل" نوشته دكتر شايان سيداحمدي و ترجمه به كوردي کامبیز ابراهیم زاده رونمایی شد.
این نویسنده و فرهنگ نویس مهابادی، دو کتاب (کردها / ترجمه) و "فرهنگ حقوق بشر انگلیسی- کردی" را در دست چاپ دارد. او سال گذشته نیز، کتاب فرهنگ اختصارت کردی به انگلیسی و انگلیسی به کردی را در کتاب «فرهنگ په ره نگ» تالیف و منتشر کرده بود.
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است!
