فراتاب - گروه اقتصادی: روایات مربوط به گرانی پیاز در هفتههای نخست امسال توانست شانه به شانهی اخبار مربوط به سیل، در صدر خبرها و توجهات قرار بگیرد. دلایل زیادی برای این گرانی بیسابقه اعلام شدند اما داستان از کجا شروع شد و اصولا چطور پیاز به بالای سکوی گرانی خود را رساند؟
سال 97 سال گران شدن خیلی از کالاهای اساسی یا تاثیرگذار در سبد خانوار ایرانی بود. سالی که با افزایش نرخ ارز آغاز شد و در ادامه، رشد قیمتها گریبان مرغ، شکر، لبنیات و آجیل را گرفت، مسکن با تورم مواجه شد، ارزش پراید به بیش از پنجاه میلیون تومان رسید و رب گوجهفرنگی در بازار نایاب شد. اما این پایان ماجرا نبود، در هفتهی پایانی سال، قیمت برخی از صیفیجات و سبزیجات، مثل پیاز و سیبزمینی به بیش از شش هزار تومان در مناطق مختلف تهران رسید و طی نوروز این محصول تجربه پنج رقمی شدن و دستیابی حتی به رکوردهای 15 و 16 هزار تومان را از سر گذراند!
قصه از کجا شروع شد؟
گزارشهای میدانی و شکایتهای مردم بود که در آخرین روزهای سال 1397 پای رسانهها را به میادین میوه و ترهبار کشور باز کرد. قیمت پیاز از کیلویی سه تا چهار هزار تومان در یک جهش آنی به بیش از شش هزار تومان رسیده بود، رقمی که ثباتی نداشت و ساعت به ساعت رشد میکرد. برخلاف پیشبینیها، پس از پایان تعطیلات پنج روزه هم رشد ناگهانی قیمت پیاز متوقف نشد، گزارشهای مردمی خبر از اوج گرفتن قیمت هر کیلو پیاز تا 15 هزار تومان را میدادند و همین باعث شده بود در کنار اخبار مربوط به خرابیهای سیل در گوشه و کنار کشور، قیمت پیاز به عنوان خبر داغ باقی بماند. در همین زمینه محمدشفیع ملکزاده، رییس سازمان نظام صنفی کشاورزی کشور در یک گفتگوی خبری بیان کرد پیازی که امروز به قیمت هر کیلوگرم 10 تا 15 هزار تومان و در مواردی بیشتر به فروش میرسد همان پیازی است که در زمان برداشت به قیمتی در حدود هزار و 500 تومان یا کمتر از 2 هزار تومان از کشاورزان خریداری شده است. اما پس این جهت بی سابقه چگونه ایجاد شده بود و ماجرا از چه قرار بود؟
شرح پریشانی نرخ صیفیجات
یکی از اولین واکنشها به گرانی قیمت پیاز از سوی اسدالله کارگر رییس اتحادیهی میوه و سبزی بود. کارگر به خبرنگاران گفت صادرات دلیل اصلی گرانی است و در ادامه با انتقاد از تصمیمات نهادهای مسوول افزود: مردم گوجهفرنگی را هم در فصل فراوانی گران خریدند اما به محض اینکه جلوی صادرات را بستند قیمت آن کیلویی 1500 تومان کاهش یافت. از سویی دیگر، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در گفتگو با تسنیم دلیل اصلی گرانی پیاز را قاچاق اعلام و ابراز امیدواری کرد که به زودی شاهد کاهش قیمت پیاز و سیبزمینی خواهیم بود.
محمد امامیامین ارسال نامهی ممنوعیت صادرات غیرقانونی این محصول به وزارتخانههای مرتبط را گامی در راستای کنترل قاچاق معرفی کرد اما این اظهارات واکنش رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را برانگیخت. علی مویدی در گفتگو با ایسنا گفت: ادعاهای عجیب و غریبی مثل اینکه قاچاق پیاز عامل گرانی آن شده است صحت ندارد؛ چرا که وقتی محصولی به صورت رسمی صادر میشود، دیگر دلیلی برای قاچاق آن وجود ندارد! دامنهی اظهار نظرها پیرامون دلایل پریشانی نرخ صیفیجات از این هم گستردهتر شد.
عباس قبادی، معاون بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت پیاز، بارندگیهای اخیر در استانهای جنوبی بوده که باعث شد در برداشت و حمل این محصول وقفه ایجاد شود. در نهایت وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به قطبهای تولید پیاز در کشور، خوزستان، بوشهر و هرمزگان، بارندگیهای اخیر و تعطیلی میادین را دلیل این جهش قیمت اعلام کرد، اظهار نظری که واکنش میادین را هم در پی داشت. در پی اظهار نظر وزارت جهاد کشاورزی، میادین خواستار ایجاد قانون ممنوعیت صادرات اقلام اساسی به عنوان عامل اصلی بیثباتی نرخها در بازار بودند.
تا ریشه در آب است امید ثمری هست؟
گرانی نرخ پیاز فقط مسوولین دولتی را به واکنش وا نداشت. مردم هم در تریبونهای شخصی و مجازی خود به این جهش قیمت واکنشهایی نشان دادند که اغلب طنزآلود بود و حامل نقدی تلخ به شرایط اقتصادی جامعه. کاربری در صفحهی شخصی خود در توییتر نوشت: «سیبزمینی و پیاز رو گرون کردن تا بفهمید وقتی پولداره گوشت گرون میخره چقدر اذیت میشه!» و دیگری تعریف کرد که: «رفتم پیاز گرفتم شده کیلویی چهارده تومن، از این به بعد به جای پیاز باید موز بریزیم توی غذامون که به صرفهتر درمیاد!» با وجود همهی اینها، در نهایت، سهشنبه 10 اردیبهشت خبری روی صفحهی خبرگزاریهای مختلف قرار گرفت. رییس اتحادیهی فروشندگان میوه و سبزی اعلام کرد: در پی اعلام ممنوعیت صادرات پیاز، قیمت این محصول در بازار رو به کاهش است و از این به بعد نیز قیمتها روند کاهشی خود را ادامه میدهند. کارگر در ادامه اشاره کرد که قیمت پیاز در پی اعلام ممنوعیت صادرات آن روند کاهشی به خود گرفته و هم اکنون در بازار عمده فروشی بین کیلویی ۵۰۰۰ تا ۶,۵۰۰ تومان فروخته میشود که میوه فروشان سطح شهر نیز میتوانند بر اساس این قیمتها تا سقف ۳۵ درصد سود برای خود در نظر بگیرند.
گزارش از نادیا کریمی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است