موادمخدر و آینده پژوهی | فراتاب
کد خبر: 9142
تاریخ انتشار: 17 بهمن 1397 - 11:38
اسدالله افشار

فراتاب - کروه اجتماعی: موادمخدر سنتی در ایران متأثر از اقتصاد  موادمخدر افغانستان و بازار عرضه و تقاضا در سطح جهانی و ملی و سود هنگفت مافیای بین المللی و داخلی بوده و با توجه به قرار گرفتن در منطقه هلال طلایی موادمخدر (افغانستان، پاکستان، ایران)[1] و نشت بخشی از موادمخدر سنتی به ویژه تریاک و هرویین، تبعات و عوارض سنگینی برنظام اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی وخانوادگی کشور وارد می نماید. موادمخدر سنتی از طریق دوکشور افغانستان و پاکستان از طریق مرزهای زمینی و آبی وارد کشور می شود. جمهوری اسلامی در راستای مقابله با این معضل 4600 شهید و بیش از 12 هزار جانباز و مجروح تقدیم کرده و سالانه ده ها هزار میلیارد تومان صرف هزینه  وخسارت های ناشی از این معضل می نماید. در چند سال اخیر با یک پدیده نوظهور در زمینه تولید هرویین در داخل کشور روبرو می باشیم و همین پدیده باعث شده است تا مصرف مرفین که قبلا مصرف داخلی نداشته و همچنین واردات اسید انیدرید استیک[2] به داخل کشور با منشأ خارجی رو به فزونی یافته است.

یکی ازابزارهای نوین شناسایی و برنامه ریزی برای مقابله با بحران های آینده، آینده پژوهی است. آینده پژوهی با دو رویکرد به آینده می نگرد. رویکرد نخست برخوردی منفعلانه با آینده و قرار گرفتن در مسیرحوادث خوب و بد آن است که به گونه ای آگاهانه می باشد. اما رویکرد دوم که پارادایم حاکم برآینده پژوهی است، در پی نگاهی فاعلانه و کنش گرانه  به آینده است تا بتواند شیوه ای هوشمندانه از آینده را مطابق با خواست و اراده بشر شکل دهد. یکی از تکنیک های آینده پژوهی سناریو نویسی می باشد. تکنیک سناریو نویسی مربوط به محیط های متغیر که در آن سرعت، وسعت، تنوع، و کم عمق بودن رخدادها از    شاخص های آن می باشد. در پژوهش هایی  که پژوهشِ آن براساس تکنیک سناریونویسی  پیترشوارتز(سال 1991میلادی)[3] انجام می شود شامل 8گام است: شناسایی مسئله، شناسایی نیروها و عوامل کلیدی در محیط، شناسایی پیشران های تغییر، رتبه بندی عوامل کلیدی و پیشران ها، انتخاب سناریو، پربارکردن سناریوها، معانی ضمنی سناریوها و انتخاب شاخص ها و علائم راهنما.

لازم به ذکر است؛ در ارتباط با موادمخدرسنتی، سناریوها معطوف به افزایش و یا کاهش ورود، توزیع و ترانزیت، کاهش تقاضای موادمخدر سنتی در داخل، افزایش ورود اسید انیدرید استیک به داخل به عنوان پایه اصلی  تولید هرویین و بهره گیری از ظرفیت تبادلی و سازمان های منطقه ای و بین المللی در مقابله و پیشگیری می باشد.

اهم راه کارها در ارتباط با سناریوهای آینده موادمخدر سنتی شامل:

1. مدیریت، مقابله و یا پیشگیری از موادمخدر و تهیه بسته های امنیتی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در داخل و کشورهای همسایه.

2. بهره گیری از ظرفیت های موجود در سطح ملی به ویژه قدرت نرم نظام از جمله رسانه ملی و … در راستای ذهن سازی، مدیریت افکارعمومی و محیط سازی آینده عاری از موادمخدر.

 3. راهبرد محوری ، اطلاعات محوری به ویژه اطلاعات راهبردی و ارتقای اطلاعات عملیاتی با هدف گذاری به سمت مافیای اصلی موادمخدر در داخل و کشورهای پیرامونی از طریق توسعه شبکه منابع در راستای مبارزه کارآمد و اثربخش.

 4. مبارزه با پولشویی مرتبط با موادمخدر و ضربه به سیستم مالی مافیا در داخل و در صورت امکان در کشورهای پیرامونی.

 5. تقویت و ارتقای ساختار سازمانی در سطح مدیریت عالی مبارزه با موادمخدر از ستاد به سازمان به عنوان معاون رییس جمهور و همچنین سایر دستگاه های اصلی مقابله کننده.    


[1] – هلال طلایی اصطلاحی در اشاره به یکی از مناطق تولیدکننده اصلی تریاک در آسیا می‌باشد. این منطقه به خاطر شباهت با هلال ماه به این نام خوانده می‌شود. هلال طلایی شامل مناطق کوهستانی سه کشور افغانستان، پاکستان و ایران است. در سال ۱۹۹۱، افغانستان بزرگترین تولیدکننده تریاک در جهان بود و بعد از آن میانمار، که بخشی از مثلث طلایی می‌باشد. هلال طلائی سابقهٔ بسیار طولانی‌تر از مثلث طلایی در تولید تریاک دارد. هلال طلایی در دهه هفتاد قرن ۲۰ توسعه یافت در حالی که مثلث طلایی از دهه پنجاه شروع به کار کرد.

[2] – اصلی‌ترین ماده پیش‌ساز برای تبدیل تریاک به هروئین است.

[3] – پیتر شوارتز متولد 1946، آینده‌پژوه، مخترع، نویسنده امریکایی و همچنین موسس «شبکه کسب و کار جهانی»، متخصص در راهبردپردازی کسب و کار و برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو است. در سال 1968 مدرک کارشناسی مهندسی هوا و فضا را دریافت کرد و در سال 1972 به استخدام موسسه پژوهشی استنفورد در آمد و روش منحصر به فرد خود در زمینه برنامه‌ریزی سناریویی را توسعه داد و سپس به عنوان مدیر مرکز راهبردی محیط زیست برگزیده شد. در سال 1982 به عنوان رئیس بخش برنامه‌ریزی سناریویی به استخدام شرکت   رویال داچ شل در آمد.

او تاکنون کتاب‌های زیادی با محوریت آینده‌پژوهی منتشر کرده است و شناخته‌شده‌ترین کتاب در حوزه برنامه‌ریزی سناریویی با نام «هنر دورنگری» به عنوان بهترین کتاب تمامی ادوار توسط انجمن آینده‌پژوهان حرفه‌ای برگزیده شد که یکی از منابع علمی آینده‌پژوهی در دانشگاه‌ها به شمار می‌آید. از دیگر کتاب‌های او می‌توان به «شگفتی‌های پرهیزناپذیر»، «توسعه بلندمدت»، «آینده چین» و «سناریو تغییر سریع آب و هوا و عواقب آن برای امنیت ملی ایالات متحده» و «زمانی که شرکت‌ها بد عمل می‌کنند: مسؤولیت‌پذیری و خطرپذیری در دوره جهانی‌سازی» اشاره کرد. هم‌اکنون شوارتز، معاون مدیرعامل یک پایگاه اینترنتی است که مشاوره و برنامه‌ریزی راهبردی برای بنگاه‌های اقتصادی دانش‌بنیان را در دستور کار دارد.

اسدالله افشار، پژوهشگر موسسه کادراس

منبع: موسسه کادراس

نظرات
آخرین اخبار