روایت های متغیر عربستان از قتل جمال خاشقچی | فراتاب
کد خبر: 8982
تاریخ انتشار: 27 آبان 1397 - 12:14
کریشنا کالامور
عربستان با قتل جمال خاشقچی در کنسولگری این کشور در استانبول با مشکلی جدی مواجه شده است. ریاض با روایت های متغیر تلاش کرد اعتبار از دست رفته خود را احیا کند. آیا تلاش هایش موفقیت آمیز خواهد بود؟

فراتاب- بین الملل: واکنش حکومت عربستان در قبال موضوع قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد سعودی ها بدین صورت بود که در ابتدا اظهار داشتند او آسیبی ندیده و زنده است. سپس اعلام کردند وی ناپدید شده و چندی بعد مدعی شدند که او در جریان یک قتل غیر عمد کشته شده است. حالا اعلام می کنند قتل جمال خاشقچی قتل عمد بوده است.
این روایت های متغیر و متفاوت دو پیام را به اذهان عمومی متبادر می سازند؛ نخست اینکه مقامات رسمی در ریاض کنترلی بر آنچه در کنسولگری این کشور در استانبول رخ دارد، نداشتند و دوم اینکه از روی سهل انگاری به انتشار اخبار و اطلاعات غلط دراین باره مبادرت ورزیدند. البته توسل جستن به انتشار اطلاعات نادرست در رابطه با واقعه ای مهم در عرصه حکمرانی و در بین دولتمردان اتفاق تازه ای نیست. پیش از این نیز دولت نیکسون مردم را درباره روند جنگ ویتنام فریب داده بود یا روسیه هر گونه نقش خود در ترور یک جاسوس سابق مقیم بریتانیا را رد کرده است. سوال اینجاست که چه اتفاقی برای خاشقچی رخ داده و چرا ریاض باید به این واقعه اهمیت می داد ؟ البته پاسخ این سوال ساده است؛ عربستان برای کنترل گفتمان داخلی و برای حفظ تصویر متمدنانه این کشور و حاکمان آن در نزد جهان باید این واقعه را جدی می گرفت و اهمیت لازم را نسبت به آن مبذول می داشت. اخیرا نیز یک مورد مشابه با پرونده خاشقچی در انگلیس رخ داده بود و طی آن سرگئی اسکریپال مامور سابق سرویس جاسوسی روسیه به همراه دخترش با عامل مرگبار اعصاب مسموم شده بودند که در نهایت از آن واقعه جان سالم به در بردند. اما بلافاصله پس از آن یک زن انگلیسی در تماسی کاملا تصادفی با عامل مرگبار مذکور جان خود را از دست داد . این واقعه باعث شد تا لندن انگشت اتهام خود را به سوی مسکو نشانه بگیرد اما روسیه نیز مانند عربستان سعودی هرگونه ارتباط خود با این مساله را انکار کرد و توضیحاتی در این باره ارائه نمود که تنها به اقناع افکار عمومی روسیه منجر شد.
در واقع نتایج یک نظرسنجی که اخیرا صورت گرفته است نشان می دهد تنها سه درصد از مردم روسیه معتقدند دولت متبوعشان در آن واقعه دست داشته است این در حالیست که غرب به هیچ روی نتوانست پاکدستی روسیه را در این واقعه تایید نماید. در سال های اخیر نه تنها عربستان سعودی بلکه متحدان و مخالفانش عملیات های پیچیده ای برای تقویت اعتبار خود و تضعیف مخالفانشان انجام داده اند. در همین راستا حکومت عربستان کمپین آنلاین پیشرفته ای را به صورت گسترده اجرا نمود تا اختلاف نظرات و تنش های ایجاد شده در باب موضوع خاشقچی را در فضای داخلی و منطقه ای کمرنگ و خنثی سازد.
«مارک جونز»، استادیار دانشگاه اکستر انگلستان که در زمینه نحوه تبلیغات عربستانی ها و ربات های توییتری پژوهشی انجام داده، گفت پس از بررسی یک ماهه تعداد زیادی از توییت ها که به زبان عربی و در ارتباط با جمال خاشقچی بوده اند، به این نتیجه رسیده است که بیشتر این توییت ها از جانب طرفداران حکومت سعودی بوده است. در واقع روایت سعودی ها درباره خاشقچی از جانب تعداد پرشماری از حساب های مشخص و ربات ها مورد تایید و حمایت قرار گرفته بوده است. اما با این حال او معتقد است که این نتیجه گیری منعکس کننده واقعیت افکار عمومی سعودی ها نسبت به قتل خاشقچی نیست؛ چون آن حساب های توییتری مذکور از جایی مشخص هدایت می شدند. البته این لزوما بدان معنا نیست که سعودی ها تنها با هدف متقاعد کردن جامعه عربستان نسبت به پذیرش روایت مطرح شده از جانب حاکمیت این کشور به چنین عملیاتی مبادرت ورزیده اند، بلکه آن ها قصد داشتند از این طریق سایر اطلاعات منفی و ابهامات موجود در رابطه با این پرونده را که بدون شک در تقابل با اظهارات آن ها بوده، خنثی سازند.
از ژوئن 2017 و از زمان مطرح شدن محمد بن سلمان ولیعهد جوان سعودی وجهه عربستان در خارج از مرزهای این کشور بهبود چشمگیری داشته که در همین راستا و به طور همزمان دستگاه روابط عمومی پادشاهی عربستان نیز تصویری از یک کشور مدرن را به نمایش گذاشته بود. اهمیت این پروژه تا حدی بود که کل سیستم پادشاهی عربستان بر اجرای اصلاحات مورد نظر شاهزاده محمد بن سلمان متمرکز شدند. در واقع ریاض برای مقابله با نفوذ رو به رشد ایران خود را در چنین موقعیتی قرار داد اما قتل خاشقچی این وضعیت رو به بهبود را به طور کامل متوقف کرد . در هفته های اخیر حداقل سه شرکت آمریکایی که نمایندگی محصولات عربستانی را داشته اند با این کشور قطع ارتباط نمودند. عربستان مانند کشورهای مختلف دیگر به منظور بهبود بخشیدن به وجهه کشور خود و پیشبرد منافعی که در خارج از مرزهایشان دنبال می کنند شرکت های روابط عمومی غربی را به استخدام خود در می آورند اما در صورتی که این شرکت ها متوجه عملکرد غیرقانونی و غیر انسانی حکومت های طرف حسابشان شوند، قراردادهایشان را با آن ها فسخ می کنند. برای مثال "کتچام" زمانی که هنوز روسیه در غرب به عنوان یک کشور دموکرات شناخته می شد با او همکاری می کرد اما به محض تهاجم مسکو به اوکراین قرارداد خود با این کشور را فسخ نمود. به همین ترتیب در پی قتل جمال خاشقچی این اتفاق در ارتباط با عربستان و شرکت های خارجی مذکور نیز به وقوع پیوسته است . بنابراین اکنون آن ها با یک مشکل کاملا جدید مواجه هستند. این که چطور می توانند اعتبار خدشه دار شده عربستان را بازیابی کنند؟


نویسنده: کریشنا کالامور
برگردان به فارسی: عطیه بلبل امیری

منبع: آتلانتیک

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.

 

نظرات
آخرین اخبار