ایران و دومین پیروزی تاریخی در دادگاه لاهه | فراتاب
کد خبر: 8941
تاریخ انتشار: 14 مهر 1397 - 10:14
اسدالله افشار
ديوان بين‌المللي دادگستري لاهه به شكايت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر نقض عهدنامه مودت و روابط اقتصادي و حقوق كنسولي از سوی آمریکا، رسیدگی و دستور موقت توقف برخی از اقدامات آمریکا را در تحریم ایران در زمینه های غذایی، دارویی، کشاورزی و تجهیزات مربوط به امنی

ديوان بين‌المللي دادگستري لاهه به شكايت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر نقض عهدنامه مودت و روابط اقتصادي و حقوق كنسولي از سوی آمریکا، رسیدگی و دستور موقت توقف برخی از اقدامات آمریکا را در تحریم ایران در زمینه های غذایی، دارویی، کشاورزی و تجهیزات مربوط به امنیت هوانوردی غیرنظامی صادر و خواستار لغو موارد مطروحه گردید. صدوراین قرار گرچه از جنبه حقوقی به تعبیر برخی ممکن است در شرائط فعلی ضمانت اجرایی نداشته باشد و تشریفاتی و سیاسی قلمداد شود اما آثار روانی این قرار را نمی توان در سطح بین الملل منکر و بی ارزش تلقی نمود. البته برخی دیگر این گونه فکر نمی کنند و معتقدند؛ این رأی موقت می تواند پیامدهای حقوقی دایمی علیه رژیم تحریم های ثانویه آمریکا نیزداشته باشد. صدور این قرار به گونه ای بود که«مایک پمپئو» وزیرامورخارجه آمریکا ناگزیر در ساعات اولیه صدور آن موضع گیری نموده و از موضع ضعف وانفعال اعلام داشته است:«...اعلام می‌کنم عهدنامه مودت ( 1955میلادی) با ایران را فسخ می‌کنیم. این تصمیمی است که ۳۹ سال پیش باید انجام می‌شد.»    

موضع گیری اخیر وزیرخارجه آمریکا که متناقض با مواضع اولیه این کشور در زمان طرح شکایت ایران در لاهه داشت؛ حکایت از پیروزی دلچسب ایران دراین موضوع دارد و نشان می دهد قضات دیوان برای رسیدگی به این شکایت نگاه حقوقی داشته و جایگاه و شخصیت حقوقی دیوان را در عرصه بین المللی دستخوش پشت پرده معاملات سیاسی قرار نداده اند و از وجه المصالحه قرار دادن این نهاد بین المللی با استکبار غرب پرهیز نموده اند تا بر سلامت این سازمان جهانی مُهرصحت زده باشند. در خصوص صدور این قرار نکات بسیار فراوانی وجود دارد که در ذیل به برخی ازآن ها اشاراتی خواهیم داشت:

1- ازنگاه قضات دیوان؛ توقف و لغو اقدامات برشمرده شده در قرار موقت دیوان  از سوی آمریکا امری ضروری است.

2- منشاء قرار صادره عرف بین المللی بوده و این عرف اجازه نمی دهد تحریم های اقتصادی( دارویی، غذایی و امنیت هوا نوردی) موجب نقض حقوق بشر شود تا از این رهگذر جان شهروندان در جامعه جهانی با هرقومیت و ملیت و مذهب مورد تجاوز مادی و معنوی قراربگیرد و به مخاطره بیافتد. شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز براین موارد صحه گذاشته است.

3- به نظر می رسد قرار صادره از سوی دیوان ( که ساختار حقوقی آن ذیل منشور ملل متحد و در حقیقت رکن قضایی سازمان ملل است) ؛ به سازمان ملل قدرت می دهد تا با مسئولیت بیشتری دراین موضوعات ورود و پیگیری کند و هم به شرکت ها و موسسات سرمایه گذارجهانی چراغ سبز نشان داده تا با قوت هرچه تمام تردر ایران سرمایه گذاری کنند و نگران چیزی نباشند.

4-با رأی صادره؛ یکجانبه گرایی آمریکا زیرسئوال رفته و هیمنه پوشالی آمریکا نیز در نزد متحدان عبری و عربی اش ترک برداشته و در نزد جامعه جهانی نیز درحال شکستن و فروپاشی است.

5- رأی دیوان داوری لاهه بار دیگر نشان داد آمریکا در عهد نامه ها، تعهدات و پیمان نامه های بین المللی که براساس ساختار و چارچوب قوانین بین المللی شکل گرفته است و خودش نیزامضا کننده بوده است پای بند نبوده و برای این گونه معاهدات ارزشی قایل نمی باشد؛ شاهد براین مدعی اجرا نکردن قطعنامه 2231 شورای امنیت و خروج از برجام می باشد. البته شواهد الی ماشاءا... (پیمان پاریس، توافقات پاسیفیک، قراردادهای دوجانبه و... ) فراوان است که چون خارج از بحث فعلی می باشد از ذکر آن خودداری         می شود.

 

6- ایران نشان داد اهل منطق، قانون،گفت وگو، صلح براساس مبانی در قوانین بین الملل است و از این موضع تا رسیدن به حقوق حقه ملت ایران و تأمین منافع ملی ، پا پس نخواهد کشید. و شاخ قانون شکنی چون آمریکا را خواهد شکست.

7- این دومین برد شیرین تاریخی ایران دردیوان بین المللی لاهه می باشد. 65 سال پیش دولت دکتر مصدق با محور قرار دادن موضوع نفت از دولت انگلیس در دیوان لاهه شکایت و براساس مستندات ارایه شده توانست رأی دیوان را دریافت  و نفت را ملی نماید. در آن زمان نیز بودند کسانی که تحقق حقوق ایران را براساس حکم صادره نه حقوقی که تشریفاتی می دانستند اما سرانجام با همین حکم؛ نفت ایران ملی و منافع ملی مردم ایران تأمین گردید. قطعا حکم جدید صادره از سوی دیوان داوری لاهه نه تنها در آینده نزدیک تحقق خواهد یافت بلکه یکی از آثارش این خواهد بود که؛ روز به روز شاهد برانزوا و بی اعتباری آمریکا  در نزد افکار عمومی  جهان خواهیم بود.         

8- اگرچه شکایت ایران از آمریکا در همه زمینه ها موفق به دریافت حکم نگردید اما مهمترین آن ها به صدور قرار منجرگردید و آمریکا باید براساس قرار صادره به مفاد قرار عمل نماید و دست از اقدامات خصمانه علیه دولت و ملت ایران بردارد و فرآیند اعمال تحریم را متوقف و تحریم‌های گذشته را نیز ملغی گرداند.

 

دکتر اسدالله افشار

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار