آنچه که از پنجمین انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان عراق باید دانست! | فراتاب
کد خبر: 8929
تاریخ انتشار: 6 مهر 1397 - 15:27
آزاد ولدبیگی

فراتاب – گروه بین الملل: بعد از قیام مردمی بهار ١٩٩١ در کردستان عراق و تشکیل منطقە پرواز ممنوع بر اساس قطعنامە ٦٨٨ شورای امنیت سازمان ملل متحد، حکومت عراق بە منظور فلج ساختن اداری و سیاسی منطقە کردستان و تحت فشار گذاشتن مردم آن، تمامی ادارات دولتی را از منطقە کردستان عراق بە مناطق تحت نفوذ خود فراخواند و بدینسان کردستان عراق را منطقەای عاری از سلطە حکومت مرکزی اعلام نمود. بدنبال این عمل رژیم بعث، احزاب کردستان عراق کە در چهارچوب جبهە کردستانی فعالیتهای خود را سامان دادە بودند، عملا بصوت دوفاکتو قدرت این منطقە را در دست گرفتند و با استفاده از مشروعیت مبارزاتی و انقلابی بە منظور ساماندهی منطقە فوق الذکر، قانون شمارە ١ انتخابات پارلمان کردستان را در سال ١٩٩٢ در میان خود تصویب کردند.

بر اساس این قانون، اولین دورە انتخابات پارلمانی کردستان کە آن زمان «مجلس ملی کردستان» خواندە می شد در ١٩/٥/١٩٩٢ بە انجام رسید. پرلمان دارای ١٠٠ کرسی بود کە در اولین دورە بخاطر شرط حداقل ٧% برای ورود بە پارلمان، تنها دو حزب دمکرات کردستان بە رهبری بارزانی و اتحادیە میهنی کردستان بە رهبری طالبانی بە پارلمان راە یافتند.

در اولین دورە انتخابات پارلمانی حزب دمکرات ٥١% و اتحادیە میهنی ٤٩% آرای مأخودە را از آن خود کردند. با بە ثمر نشستن اولین دور انتخابات پارلمانی در سال ١٩٩٢ بە تبع آن حکومت اقلیم کردستان نیز تشکیل شد. از آن زمان تاکنون چهار دورە انتخابات پارلمانی به انجام رسیدە است و اکنون اقلیم کردستان در آستانە پنجمین دورە انتخابات خود قرار دارد کە در روز یکشنبه آتی (30 سپتامبر 2018) برگزار خواهد شد.

 

پنجمین انتخابات پارلمان کردستان در آئینە آمار

  • انتخابات پارلمان کردستان، بصورت یک دائرە انتخاباتی در هر چهار استان اقلیم شامل اربیل، سلیمانیە، دهوک و حلبچە و بر اساس لیست نیمە باز انجام می گیرد. بدین معنا کە هر شهروند می تواند در هر منطقە اقلیم کردستان بە کاندیدای مورد نظر خود رأی بدهد.
  • در این انتخابات ٣٠٨٥٤٦١ نفر دارای حق رأی می باشند کە در ١٢٦٠ مرکز انتخابی در سرتاسر اقلیم کردستان رأی خواهند داد.
  • همچنین ٧٧٣ نامزد انتخاباتی از تمامی احزاب و فهرست های انتخاباتی در این انتخابات بە رقابت خواهند پرداخت کە ٥٣٢ نفر آنان مرد و ٢٤١ نفر آنان زن هستند.
  • پارلمان کردستان دارای ١١١ کرسی می باشد کە١٠٠ کرسی آن بە عموم احزاب و فهرستهای انتخاباتی کردستان تخصیص یافتە و ٥ کرسی آن بە اقلیت کلدان و آشوری، ٥ کرسی بە اقلیت ترکمن و ١ کرسی آن بە اقلیت ارمنی تعلق می گیرد.
  • همچنین ٣٠% کرسی های پارلمان بە زنان تعلق خواهد گرفت.
  • انتخابات خاص برای نیروهای نظامی و پلیس اقلیم دو روز قبل از انتخابات اصلی یعنی در ٢٨/٩/٢٠١٨ انجام خواهد گرفت و انتخابات عمومی در روز ٣٠/٩/٢٠١٨ برگزار خواهد شد.
  • در این انتخابات ٣٢ حزب و فهرست و ٣ همپیمانی انتخاباتی برای ١١١ کرسی پارلمان بە رقابت خواهند پرداخت.
  • از این تعداد ٧ حزب و فهرست ترکمنی برای ٥ کرسی ترکمن ها بە رقابت خواهند پرداخت.
  • همچنین ٦ حزب و فهرست آشوری-کلدانی برای ٥ کرسی اقلیت آشوری-کلدانی رقابت خوهند نمود.
  • ٥ فهرست ارمنی نیز برای یک کرسی اقلیت ارمنی بە رقابت خواهند پرداخت.
  • احزاب و فهرستهای عمدە همچون حزب دمکرات کردستان، جنبش گوران، اتحادیە میهنی، فهرست بسوی اصلاح (ائتلاف دو حزب اتحاد اسلامی و جنبش اسلامی)، جماعت اسلامی، نسل نو، لیست معاصر (حزب سوسیال دمکرات + اتحاد ملی کردستان + حزب کارگران و رنجبران کردستان)، لیست آزادی (حزب کمونیست کردستان) و چندین لیست کوچک دیگر نیز بر سر ١٠٠ کرسی اصلی بە رقابت خواهند پرداخت.

 

وضعیت احزاب و فهرستهای انتخاباتی

براساس اطلاعات کمیسیون عالی انتخابات و همەپرسی اقلیم کردستان، تبلیغات انتخاباتی در پنجمین دور انتخابات از تاریخ ١١/٩/٢٠١٨ شروع شدە و در ساعت (٨) صبح روز  ٢٨/٩/٢٠١٨ بە پایان خواهد رسید. آنچە در تبلیغات این دور قابل توجە بود، بە خشونت نگراییدن فضای انتخاباتی است. در دورەهای قبلی انتخابات، بالاخص در استان سلیمانیە فضای تبلیغات انتخاباتیبعضا بە خشونت کشیدە می شد. می توان دلایل بە خشونت نکشیدن فضای تبلیغات انتخابات را بە ارتقای فرهنگ انتخاباتی مردم، عدم اعتماد آنان بە وعدە و وعیدەهای انتخاباتی احزاب و نامزدها و عدم تمایل بالای مشارکت مردم اقلیم نسبت داد. 

حزب دمکرات کردستان بە رهبری بارزانی، در تمام دورەهای انتخابات از سال ١٩٩٢ چە در اقلیم کردستان و چە در انتخابات پارلمان فدرال پیشتاز احزاب و فهرستهای کردی بودە است و انتظار می رود در انتخابات پیش روی نیز مقام نخست را از آن خود کند. مسعود بارزانی و نیچیروان بارزانی بشخصە بصورت فعال در تبلیغات این دورە مشارکت نمودە و اعضاء و هواداران خود را برای شرکت فعال در انتخابات بسیج نمودند. این حزب فعلا ٣٨ کرسی پارلمان کردستان را در اختیار دارد.

اتحادیە میهنی کردستان بعد از رحلت رهبر کاریزماتیک خود، جلال طالبانی، عدم انسجام داخلی درون حزبی، نبود رهبری قوی، عدم تحقق وعدەهای انتخاباتی پیشین و نقش منفی آن حزب در واگذاری کرکوک بە حکومت عراق، انتظار نمی رود وضعیت چندان رضایت بخشی داشتە باشد و شاید تمام تلاش آن حزب حفظ کرسی های سابق خود و احتمالا افزایش جزئی آن باشد. اتحادیە در حال حاضر ١٨ کرسی پارلمان را در دست دارد.

جنبش گوران، کە در حال حاضر با ٢٤ کرسی دومین حزب قدرتمند در پارلمان کردستان می باشد، در سنوات اخیر بە طرز قابل توجهی نفوذ خود را از دست دادە است و در انتخابات ماە می پرلمان فدرال نتایج رضایت بخشی بە دست نیاورد. در این دور انتخابات  نیز با توجە بە رحلت رهبر کاریزماتیک جنبش نوشیروان مصطفی، اختلافات درون حزبی، عدم تحقق وعدەهای پیشین و نبود رهبری قوی انتظار نمی رود بە نتایج دور پیشین دست یابد.

از دیگر فهرستهای مطرح می توان بە فهرست نسل نو اشارە نمود کە انتظار می رود بە نتایج قابل توجهی دست یابد. این فهرست در انتخابات پارلمان فدرال ٤ کرسی پارلمانی را از آن خود کرد.

احزاب اسلامگرا همچون فهرست بسوی اصلاح وابستە بە اتحاد اسلامی کردستان و جنبش اسلامی کردستان و همچنین جماعت اسلامی کردستان کە مستقلا وارد کارزار انتخاباتی شدە است، انتظار نمی رود بە نتایج دور پیشین دست یابند.      

با توجە بە جدیدترین نظرسنجی کە اخیرا از سوی مرکز تحقیقات روداو در اربیل انجام گرفتە ٩٦ کرسی انتخابات بشرح ذیل بە احزاب و لیستهای عمدە تعلق می گیرد:

١-حزب دمکرات کردستان: ٤٣ کرسی

٢- اتحادیە میهنی کردستان: ١٩ کرسی

٣- جنبش گوران: ١٠ کرسی

٤- اتحاد اسلامی کردستان: ٥ کرسی

٥- جماعت اسلامی کردستان: ٥ کرسی

٦- همپیمانی دمکراسی و عدالت: ٦ کرسی

٧- نسل نو: ٨ کرسی

8- چهار کرسی باقیماندە نیز از آن  احزاب و لیستهای کوچکتر خواهد بود.

 

چشم انداز پیش رو

انتخابات پارلمانی پیش روی نقشە سیاسی آیندە اقلیم کردستان را برای چهار سال دیگر ترسیم خواهد کرد. تلاش احزاب اصلی اقلیم همچون حزب دمکرات، اتحادیە میهنی و جنبش گوران بر آن است کە بیشترین کرسی پارلمانی را از آن خود کنند تا بدین وسیلە نقش خود را در آیندە اقلیم کردستان تضمین نمایند. حزب دمکرات کردستان تلاش می کند کە اکثریت مطلق آراء را از آن خود کند و بر تشکیل حکومت اکثریت انتخاباتی اصرار می ورزد و بر این باور است حکومت توافقی دورەهای پیشین با مشارکت تمام احزاب کردستان تجربە موفقی نبودە است و قصد ندارد بار دیگر آن تجربە شکست خوردە را تکرار نماید. احزاب دیگر همچون اتحادیە میهنی و جنبش گوران کە می دانند نمی توانند اکثریت مطلق آراء را بە دست بیاورند، احتمالا بهترین گزینە آنان حکومت مشارکتی و توافقی خواهد بود.

 

نویسنده: آزاد ولدبیگی ، روزنامەنگار مستقل و کارشناس ارشد حقوق بین الملل در اربیل و عضو هیات تحریریه فراتاب

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار