حزب دموکرات کردستان، حامی یا مخالف برهم صالح؟ | فراتاب
کد خبر: 8922
تاریخ انتشار: 30 شهریور 1397 - 13:31
اردشیر پشنگ
10 دلیل در چرایی حمایت حزب دموکرات کردستان از بازگشت برهم صالح به حزب اتحادیه میهنی و کاندیداتوری اش برای ریاست جمهوری عراق

فراتاب – گروه بین الملل: برخلاف برخی تحلیل‌ها و اخبار مربوط به تحولات اقلیم کردستان، باید گفت حزب دموکرات کردستان (عراق) به رهبری مسعود بارزانی به نظر می رسد نه تنها از بازگشت برهم صالح به حزب اتحادیه میهنی شوکه نشده و نه تنها مخالف کاندیداتوری وی برای پست ریاست جمهوری نیست، بلکه خود از مشوقان و عوامل فشار پشت پرده وقوع این مساله بوده است. در پاسخ به چرایی این سوال می توان به 10 دلیل مختلف اشاره کرد.

  1. هرچند اختلافات دو حزب در قبال تحولات کرکوک در روز ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷ همچنان پابرجاست و رهبران حزب دموکرات آن را خیانت بزرگ قلمداد می‌کنند اما در عین حال برای جلوگیری از افول هرچه بیشتر "حکومت اقلیم کردستان" و عدم‌بازگشتش به "وضعیت دو اداره‌ای" خود را نیازمند تداوم همکاری با اتحادیه میهنی می‌دانند، البته این امر دغدغه‌ای مشترک از سوی اتحادیه میهنی نیز به شمار می‌رود.
  2. حل تدریجی بحران جانشینی با تقویت جناح‌ نزدیک به کوسرت رسول (جانشین موقت جال طالبانی) پیش از برگزاری کنگره آتی حزب از جمله اهداف دیگر این حمایت حزب دموکرات کردستان است این موضوع با در نظر گرفتن این مساله که گفته می شود برهم صالح در بین جوانان و رفرمیست های اتحادیه میهنی طرفداران قابل توجهی دارد، می تواند چالش جدی برای هسته اصلی دارنده قدرت امنیتی و ثروت در حزب ایجادکند.
  3. بازگشت برهم صالح باعث تقویت میانه‌روها در رهبری حزب اتحادیه میهنی می‌شود و هیمنه خانواده طالبانی (هیرو و شهناز ابراهیم احمد، بافل طالبانی، لاهور و آراس شیخ جنگی) را کمتر خواهد کرد.بخصوص اینکه رقابت و تنش شدیدی میان هیرو ابراهیم احمد (همسر جلال طالبانی) با برهم صالح طی سالهای اخیر برقرار بوده است و به نظر می رسد با تشدید بیماری و سلامت هیروابراهیم احمد (به دلیل افزایش سن)، و نیز مشکلات سلامتی کوسرت رسول، به نظر می رسد بازگشت برهم صالح خواهد توانست مانعی برای سیطره کامل جناح بافل طالبانی و آراس و لاهور شیخ جنگی بر کلیت حزب باشد.
  4. تجربه انشعاب در حزب اتحادیه میهنی نیز هرچند باعث کسب منافع کوتاه مدت برای حزب دموکرات در برهه های مختلف شده است، اما این امر را ثابت کرده است در مواقع حساس و سرنوشت ساز مانند موضوع رفراندوم، اجماع با یک حزب قوی و بزرگ راحت تر از مذاکره برای توافق با احزاب کوچک تر مانند گوران، اسلامگراها و ... است، همچنین تقویت حزب اتحادیه میهنی برای تداوم ادعای کُردها بر کرکوک (با توجه به نفوذ سنتی که در این منطقه دارند) کاملاً الزامی و حیاتی است، لذا در این مقطع تقویت حزب مذکور در کل باعث تقویت وزن کُردها و به تبع آن حزب دموکرات در سپهر سیاسی اقلیم کردستان و عراق خواهد شد.
  5. از طرفی بازگشت برهم صالح باعث مخدوش شدن بخشی از اعتبار اجتماعی‌اش در نزد هوادارانش در سلیمانیه و کسانی که به "همپیمانی برای عدالت و دموکراسی" رای داده‌اند می‌شود.
  6. اگر پیش از این برخی جناح‌ها و رهبران حزب دموکرات از تضعیف و ایجاد انشعاب در حزب رقیب استقبال می‌کردند اما وقوع حوادث دو سال اخیر و نیز توجه جدی به امر واقع در خاورمیانه، عراق و اقلیم کردستان، حزب دموکرات را به سمت احیای اتحاد استراتژیک مشترک با حزب اتحادیه میهنی سوق می‌دهد. در چنین شرایطی ضروری است که حزب اتحادیه میهنی دارای ثبات و قدرت کافی به مانند دوران رهبر فقیدش جلال طالبانی باشد.
  7. همچنین حزب دموکرات در این مقطع خواهان تقسیم منافع و قدرت در بغداد و اقلیم کردستان است، از سویی در بغداد به نظر می رسد این تقسیم انجام شده است، چرا که حزب دموکرات پست «نایب دوم ریاست پارلمان» را بدست آورده است، و طبیعی است که دیگر امکان دستیابی همزمان به پست ریاست جمهوری، امری غیرواقع بینانه است، لذا تاکید بر معرفی کاندیدای مستقل برای پست ریاست جمهوری، نه در مخالفت با برهم صالح، بلکه در افزایش فشار به حزب اتحادیه میهنی برای دادن امتیاز پست استانداری کرکوک به کاندیدای حزب دموکرات کردستان است.
  8. همچنین بایست اشاره کرد برخلاف برخی تحلیل‌ها در زمانه فعلی حزب دموکرات از تقویت جریان‌های سکولار ولی منتقد و مخالف خود در سلیمانیه بطور خاص و اقلیم کردستان بطور عام استقبال می‌کنند این امر حتی شامل جریان "نسل نو" به رهبری "شاسوار عبدالواحد" نیز می‌شود چرا که اینک حزب دموکرات احساس خطر بیشتری از جانب احزاب و جریان‌های اسلام‌گرا اعم از میانه‌رو و افراطی می‌کند. این امر به تحولات و اقدامات اسلام‌گراها از زمان ظهور داعش و یارگیری آنها از بدنه اجتماعی کُرد و توان به چالش کشیدن و در اوج آن ایجاد ناامنی باز می‌گردد بخصوص اینکه جامعه اربیل زمینه های مساعد بیشتری برای الحاق به اسلامگراها را دارا هستند.
  9. در دوره پیشین استراتژی حزب دموکرات در بغداد عدم حل اختلافات و مناقشه‌های موجود بود چرا که هدف اصلی‌اش نهایی کردن پروژه رفراندوم استقلال و جدایی از عراق بود به همین دلیل در انتخاب میان برهم صالح و فواد معصوم (منتخب هیرو ابراهیم) چندان جانب برهم صالح را نگرفت و نهایتا فواد معصوم رییس جمهور شد، کسی که پیش بینی می‌شد توان ایفای نقش رییس جمهور به مانند جلال طالبانی و کاستن از اختلافات را نداشته باشد که در عمل هم اینگونه شد! اما اینک با تغییر استراتژی فوق دست کم در کوتاه مدت، کُردها و بخصوص حزب دموکرات بدنبال ایفای نقش قوی و پررنگ در بغداد و کسب بخشی از مطالبات و حقوق از دست رفته خود هستند، در این شرایط وجود یک رییس جمهور قوی، زیرک و با دیپلماسی بهتر مورد نیاز است امری که برهم صالح از عهده آن بر خواهد آمد.
  10. و بایستی گفت برهم صالح تقریباً کاندیدای مورد حمایت بازیگران مختلف خارجی و داخلی در عراق است، وی همزمان از حمایت آمریکا و ایران برخوردار است، در عین حال گروههای شیعی و سنی نیز تعامل بیشتری با او دارند، و لذا حضور او در زمانی که حزب دموکرات در شرایط زمان رفراندوم در سال گذشته نیست، و قدرت کُردها با از دست دادن 51 درصد مناطق تحت کنترلشان و 65 درصد منابع نفتی خود، افول کرده است، و در زمانی که اختلافات داخلی در بین شیعیان بیشتر شده، می تواند مناسب ترین انتخاب برای آنان به شمار رود.

نویسنده: اردشیر پشنگ پژوهشگر مسائل خاورمیانه

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
ali
| |
2018-09-21 14:41:41
بی سامانی ساختار سیاسی عراق و بی ثباتی های جریانات هر گونه پیشبینی آینده عراق و کردستان رابسی دشوار کرده است ، اما با این وصف آقای پشنگ تحلیلی جالب و در عین حال نزدیک به واقعیت سیاسی کردستان ارائه نموده اند
آخرین اخبار