فراتاب- بین الملل: تغییر و تحولاتی در ترکیه در شرف تکوین است. پس از قبضه 16 ساله قدرت توسط رجب طیب اردوغان، اینک مخالف سکولاری از حزب جمهوری خواه خلق ها موسوم به سی. اچ. پی قد برافراشته تا اردوغان را به لرزه در آورد. او رای دهندگان اپوزیسیون را به وجد آورده، پرده حزبی را کنار زده و حامیانش جامعه ترک و غیر ترک را در بر می گیرد.
اکنون زمزمه ها به صورت فزاینده ای از هر سو به گوش می رسند: اردوغان با انتخابات 24 ژوئن نامرئی خواهد شد. سیاست مداری که چنین جایگاهی یافته کسی جز محرم اینجه 54 ساله از حزب سی. اچ. پی که ماه مه به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی شد، نیست.
آقای اینجه از استان یالوا در 50 مایلی استانبول در سال 2002 به پارلمان ترکیه راه یافت. پدر وی کشاورزی معمولی بوده و خودش نیز پیش از ورود به عرصه سیاست، فیزیک تدریس می کرد.
من از زمانی که آقای اینجه به عضویت سی. اچ. پی استانبول درآمد، وی را می شناسم. سخنرانی هایش در پارلمان با شوخ طبعی اش در رسانه های اجتماعی عجین گشت و بدین ترتیب مخالفانش را مات و مبهوت کرد. در ماه آخر مبارزات انتخاباتی اش، سخنرانی های کنایه دار و جنجالی وی که اردوغان را در مجامع عمومی به چالش می کشید، به ترک ها الهام می بخشید.
من اخیراً به یکی از سخنرانی های عمومی آقای اینجه در یکی از شهرهای ساحلی دریای سیاه رفتم. مردم این شهر در انتخابات پارلمانی از سال 2002 که حزب عدالت و توسعه توسط اردوغان بنیان گذاری شد، به کاندیدای این حزب رای می دادند. سیاست مداران سی. اچ .پی هر زمان که وارد این منطقه می شدند، با دشمنی سرسخت و حتی یکبار با حمله مردم مواجه می شدند. با مشاهده 5000 نفری که منتظر سخنرانی اینجه بودند، بسیار متعجب شدم.
با مردی آشنا شدم که خود را حامی اردوغان می نامید. او راجع به اینجه اظهار کنجکاوی کرد و گفت که چگونه مردم شهر که از طرفداران پر و پا قرص حزب اردوغان بودند، اکنون به او اعتمادی ندارند. به نظر می رسید رای به اردوغان و حزب حاکم دیگر گزینه آنان نبود. مرد جوانی گفت: «امام جماعت روستای ما در خواست کرد دستان خود را روی قرآن گذاشته و سوگند یاد کنیم که به حزب اردوغان رای می دهیم.» او گفت عهد خود را نخواهد شکست اما با پیام رهبران مخالف موافق است.
آقای اینجه از مردم ترکیه درخواست کرده بین آزادی و وحشت، افتخار ملی و انزوای ملی، تحمیل انجام مناسک مذهبی و آزادی انجام آن ها، آزادی بیان و بیگانه هراسی یکی را انتخاب کنند.
اینجه همواره اردوغان را با دعوت به مناظره تلویزیونی به چالش کشید. او گفت: «حاضرم در هر شبکه تلویزیونی که شما انتخاب می کنید، مناظره داشته باشیم.» اردوغان که یکه تاز سخنوری در تلویزیون است، تا روز شنبه پاسخی به این چالش نداد، اما یکباره مغرورانه چنین گفت: «او شرم نمی کند. می خواهد مرا به تلویزیون دعوت کند تا محبوبیتش را از طریق من افزایش دهد.» اینجه در پاسخ گفت: «او می گوید می خواهم محبوبیتم را بالا ببرم، اما تعداد مصاحبه های تلویزیونی اردوغان حتی از تعداد برنامه های پیش بینی وضعیت آب و هوا بیشتر است.»
اردوغان در یک سخنرانی پارلمانی در ماه مه، تلاش کرد اینجه را از میدان بیرون کند و گفت: «اینجه فردی فقیر و بی نوا است.» رهبر اپوزیسیون سوال بسیار مهمی پرسید: «ما که حقوق یکسانی دریافت می کردیم. چگونه شما به چنین ثروتی دست یافتید و من اینک فقیر و تهی دست هستم؟» (حقوق اردوغان به عنوان نخست وزیر بین سال های 2003 تا 2004 خیلی بیشتر از حقوق اعضای پارلمان نبود. اما به محض دست یافتن به پست ریاست جمهوری تقریباً سه برابر اعضای پارلمان حقوق دریافت می کرد. اینجه با اشاره به این موضوع به طرح اتهام فساد وی و اطرافیانش اشاره می کند.)
قطبی شدن گروه های اجتماعی و قومی در خلال چند سال گذشته، طی دوران زمامداری اردوغان افزایش یافته است. اردوغان با شعار پایان یافتن تبعیض میان گروه های اقلیت توسط دولت ترک، دیدگاهی آشتی طلبانه را ارائه می دهد. اینجه در اجتماعی انتخاباتی، هفته پیش گفت: «برای دولت نباید مهم باشد که طرف مقابلش، علوی است یا سنی، ترک است یا کرد.» وی افزود: «هیچ گونه تبعیضی نباید میان محجبه یا بی حجاب وجود داشته باشد، یا میان زن و مرد.»
آقای اینجه اطمینان داده سوبرداشت درباره عقاید حزب سکولار و غیر دینی اش در خصوص حجاب، پایه و اساسی ندارد. او درباره تبلیغات بی رحمانه حزب حاکم علیه حزب طرفدار کردها یعنی حزب دمکراتیک خلق ها نیز اقدام کرده و به دیدار رهبر و کاندیدای ریاست جمهوری صلاح الدین دمیرتاش در زندان رفت.
با بی ارزش شدن لیره ترکیه در برابر دلار، نگرانی های اقتصادی در کشور تشدید یافت. اینجه با نگاه اولویت بخشیدن به تولید اقتصادی، توسعه کشاورزی و تامین شرایط بهتر برای سرمایه گذاران خارجی و آموزش جوانان ترک به زبان مادری و زبان های بین المللی، قصد دارد به به رقابت با دنیا برخیزد.
در تابستان 2016 ، پارلمان ترکیه متمم قانون اساسی را تصویب کرد که براساس آن اعضایش را از پیگرد قانونی معاف می کرد. این لایحه توسط حزب حاکم و اطرافیان ملی گرای افراطی وی مطرح گردید تا حزب دمکراتیک خلق ها را هدف قرار دهند.
علی رغم وجود اختلاف نظر میان اعضای حزب ما، اینجه با صدای رسا علیه آن رای داد. پس از آن درباره دستگیری افسران نظامی که شواهد دروغین و پوچ و غیر واقعی علیه آنان اقامه می گردید، قد علم کرد. او علیه پاک سازی های متعدد پس از کودتای نافرجام ژوئیه 2016 نیز اظهار نظر نمود.
در خلال مباحثات پارلمانی پیرامون تغییرات قهقرایی آموزشی توسط حزب حاکم، اینجه خواستار مبارزه علیه ریاکاری این حزب شده و افشا کرد که نخبگان حزب حاکم فرزندان خود را به مدارس نمی فرستند، در حالی که به جامعه القا می کردند که این کار را بکنند. او همچنین با طرح این ادعا که علی رغم این که حزب حاکم، کشور را وارد درگیری های نظامی کرده، فرزندان رهبران این حزب برای خدمت سربازی نام نویسی نمی کنند، آنان را به شدت مورد نکوهش قرار داد.
به نظر می رسد ترک ها از شعار «برقراری صلح، رشد و مشارکت همگانی» استقبال کنند. براساس نظرسنجی اواخر آوریل، سی. اچ. پی دارای 20 درصد آرا بود. در فاصله چند هفته اخیر ستاد انتخاباتی آقای اینجه اعلام کرد که میزان آرای سی. اچ. پی به 30 درصد رسیده است.
با ائتلاف اپوزیسیون، دوره قدرت اردوغان هم احتمالاً رو به افول است. اما اعلام نتایج کسی نمی داند چه کاسه ای زیر نیم کاسه اردوغان و همراهانش است. برای نخستین بار در تقریباً دو دهه گذشته، به نظر می رسد اردوغان دیگر شکست ناپذیر نباشد و فرا رسیدن روزی که شهروندان ترکیه بدون ترس و هراس زندگی کنند، امکان پذیر باشد.
نویسنده: سافاک پاوی (وی از سال 2011 تا 2017 عضو پارلمان ترکیه از حزب جمهوری خواه خلق ها بود)
منبع: نیویورک تایمز
برگردان به فارسی: علی اصغر پهلوان
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
