فراتاب - گروه فراسفر: کشمیر منطقهای در شمال غربی شبهجزیره هند است. درهی افسانهای کشمیر، مسحورکننده و زیباست؛ پر از مساجد قدیمی، باغهای مغولی و دریاچهای آرام است که قایقها به آرامی روی آن شناورند. باغهای مغولی به گروهی از باغها گفته میشود که توسط گورکانیان هند به روش معماری ایرانی ساخته شدند. در این باغها شیوه باغسازی ایرانی به ویژه ساختار چهارباغ مشهود است.
امروزه هر چند کشمیر به خاطر درگیری های نظامی بین طرفین بخاطر ادعای مالکیت هر کدام از آنها بر کشمیر به صورت یک پایگاه نظامی در امده است، اما با این وجود زیبایی های آن کاملا نمایان است. نود درصد مردم این منطقه مسلم هستند .
دره جامو و کشمیر را به علت شباهت هوا و زمین و محیط آن سامان به ایران، ایران کوچک نامیدهاند. در بسیاری از بناها و باغات و قالی کشمیر تأثیر هنر ایران مشهود میباشد. از لحاظ نثرنویسی هم دوره پیش از تیموریان در کشمیر بسیار غنی است. ورود زبان و ادبیات پارسی به دره پهناور جامو و کشمیر همزمان با گسترش دین اسلام در آن نواحی در ربع اول سده هشتم هجری به طور خاص آغاز شده ولو از سده یکم هجری به بعد عدهای از مسلمانان در این ناحیه بسر بردهاند. در سده مزبور صوفیان بزرگ ایران مانند سید شرف الدین بلبل شاه ترکستانی و میر سید علی همدانی و بسیاری از همراهان آنان موجب توسعه اسلام و زبان فارسی در آن سامان بودهاند.
امروز بعد از صرف صبحانه به فرودگاه دهلی میرویم. قرار است از دهلی به شهر سریناگر پرواز کنیم.از سریناگر به سانمارگ میرویم: منطقهای کوهستانی و زیبا و پوشیده از برف. اینجا را جواهر کشمیر میدانند و در لیست مکانهای بازدیدی کشمیر رتبهی اول را دارد. «اولین یخچال طبیعی زندگیام را اینجا دیدم.» این را یکی از مسافران سانمارگ میگوید. البته به جز یخچالهای طبیعی، آبشارها و برکهها چشم انتظار ما هستند. امروز در هتل کوهستانی این منطقه سکونت میکنیم تا برای برنامهی بازدیدی فردا آماده شویم. قلههای برفی، درههایی با شکل خارق العاده و باغهای سیب؛ همهی اینها را در سانمارگ خواهیم دید.
این منطقه برای اسبسواری بی نظیر است به خصوص وقتی دسته جمعی به اسب سواری برویم. ما هم تا حوالی ظهر وقت داشتیم تا در کوهستانهای منطقه اسب سواری کنیم. سپس به دریاچهی دال (Dal Lake) میرویم؛ قلب سریناگر. بعضی از افراد معتقدند که دال لیک ارزشمندترین دارایی سریناگر است. این دریاچه که با خانههای قایقیاش شناخته میشود میزبان ما در روز سفرمان بود . با قایقهای کوچکی به اسم شیکارا روی دریاچه میگردیم. شیکارا سمبل کشمیر است درست مثل گاندولا که نمادی از شهر ونیز به شمار میرود. مهمترین کاربرد شیکارا برای حمل و نقل است، البته ماهیگیری و برداشت گیاهان دریاچه از دیگر استفادههای این قایق چوبی و بلند محسوب میشود.
قامت ما روی خانهی قایقی (House Boat) است. این خانهی قایقی با داشتن استخری در کنار قایق، مرکز ماساژ و پشتیبانی 24 ساعته پذیرای ما خواهد بود. اینترنت رایگان در همهی اتاقها قابل استفاده است و شما میتوانید از تفریحات و ورزشهای آبی هم استفاده کنید. این خانهی قایقی موقعیت خوبی در دریاچه دارد و شما به راحتی میتوانید از مناظر اطراف لذت ببرید. غذاهایی که هم در خانههای قایقی سرو میشوند محلی و دست پخت خود گردانندگان خانههای قایقی است.
بعد از گشت روی دریاچه به سراغ کارگاههای ریسندگی و بافت پارچهی کشمیری میرویم. کشمیر با میراث غنی فرهنگیاش شناخته میشود و خانهی تکنیکهای طراحی و هنری منحصر به فرد است.
باغهای زیادی در این شهر هستند که دو تای آنها معروفند: باغ شالیمار و باغ موغال. در سال 1916 میلادی باز هم شاه جهانگیر دستور ساخت باغی داد به اسم شالیمار. او این باغ را برای همسرش نور جهان ساخت. باغی که امروزه تبدیل به پارکی برای استفادهی عموم شده.بعد از دیدن باغهای شالیمار و موغال به سراغ گلشن همدانیه و مسجد جامع 1000 سالهی سریناگر میرویم. گلشن همدانیه باغ و مقبرهای است متعلق به نوادهی سر سلسلهی نقشبندیه. این مسجد جامع از معروفترین مسجدهای سریناگر است و البته یکی از قدیمیترینها. تقریبا دو تا سه ساعت زمان میبرد تا از این مسجد بازدید کنیم. فضای آرامش بخش این مسجد برای نشستن و فکر کردن مناسب است و البته یک قسمت جداگانه هم برای کودکان و زنان دارد تا به راحتی بنشینند و لذت ببرند.
تراشیدن ظروف سنگی از صنایع دستی و قدیمی کشمیر است، بازارهای زیادی هم برای فروش آنها وجود دارد. تقریبا تمام مردم کشمیر برای کوبیدن و درست کردن ادویه و غذا از ظروف سنگی استفاده میکنند و شما به ندرت خانهای را پیدا میکند که اثری از ظرف سنگی نداشته باشد. ظرف سنگی با دست تراشیده میشود و همین ویژگی ظرفها را متمایز کرده.
قالی کشمیری، جواهرات و زیورآلات، ادویههای تند و زعفران، چای سبز و پیراهنهای زنانه و بلند (Phiran) از دیگر سوغاتیهای این منطقه است.
نویسنده : طاهر علی رضوی دانشجوی زبان فارسی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است