قرارداد «فرزاد» ضامن بهبود تجارت انرژی با هند | فراتاب
کد خبر: 7425
تاریخ انتشار: 29 بهمن 1396 - 02:00
ایران به عنوان یکی از بزرگترین تأمین کنندگان نفت هند، نقش مهمی در بازار انرژی این کشور را دارد. کشوری که با جمعیت زیادش، نیازش به انرژی علی الخصوص نفت و گاز روز به روز افزایش می یابد.

ایران به عنوان یکی از بزرگترین تأمین کنندگان نفت هند، نقش مهمی در بازار انرژی این کشور را دارد. کشوری که با جمعیت زیادش، نیازش به انرژی علی الخصوص نفت و گاز روز به روز افزایش می یابد. این به آن معنی است که این فرصت وجود دارد که صادرات نفت و گاز به این کشور را افزایش داد و ایران باید این فرصت را مورد توجه قرار دهد.

علاوه بر این فعالیت هند در میادین نفت و گاز کشور ایران، زمینه دیگری است که شرکت‌های هندی علاقه زیادی به آن دارند و این که بستر مطلوبی برای این شرکت‌ها در ایران فراهم شود، می تواند این شانس را برای کشور ایجاد کند که میزان صادراتش را به دهلی نو افزایش دهد.

این کشور جزو چهار کشور آسیایی است که در دوران تحریم، خرید نفت از ایران را قطع نکرد، اگرچه آمریکا برای کم کردن خرید نفت از ایران فشار زیادی بر دهلی نو وارد کرده بود، اما این کشور آسیایی در دوران تحریم بارها از آمریکا خواسته بود به دلیل وابستگی شدید به نفت خام ایران، کشورش را از تحریم ‌های ایران معاف کند. از این رو تا حدودی می توان هند را یک مشتری متعهد برای نفت ایران برشمرد.

این در حالی است که پالایشگران هندی در سال ۲۰۱۷، به طور میانگین ۴۵۰ هزار بشکه از ایران نفت خریدند. رکورد این کشور در خرید نفت از ایران در سال ۲۰۱۷ در ماه ژوئیه ثبت شد و شرکت‌های پالایشگر هندی در این ماه ۵۰۰ هزار بشکه از ایران نفت خریدند. هم اکنون هفت شرکت هندی خریدار نفت ایران هستند که از اسار و ریلاینس به عنوان معروف‌ترین آنها می‌توان نام برد. با توجه به رشد بالای تقاضا انرژی در هند، این کشور می‌تواند بازار خوبی برای ایران چه در بخش نفت و چه در بخش گاز باشد که نباید از آن غفلت کرد.

اما چندی پیش مناقشه ای بین دو کشور بر سر قرارداد یک شرکت هندی و ایران برای توسعه میدان گازی فرزاد بی به وجود آمد. این مساله باعث شد تا حدودی روابط انرژی دو کشور کاهش یابد.

شرکت او ‌ان‌ جی ‌سی هند و شرکت نفت و گاز پارس در سال ۲۰۱۷ مذاکرات متعددی داشتند. محمد مشکین‌ فام، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در نشست خبری ۲۷ آذرماه درباره آخرین وضع مذاکره با هندی‌‌ها برای توسعه این میدان با بیان این که ایران به لحاظ فنی برای توسعه این میدان مشکلی با هندی ‌ها ندارد، اظهار کرده بود: مهم‌ت رین موضوع در مذاکره با شرکت هندی برای میدان گازی فرزاد بی، خرید گاز این میدان است. آنها پیشنهاد کردند که شرکت ملی نفت ایران گاز تولیدی از این میدان را خریداری کند، اما با توجه به میزان کافی گاز در کشور ما نیازی به گاز این میدان نداریم.

بیژن زنگنه، وزیر نفت هم ۱۵ بهمن ماه در گفت‌ و گو با اصحاب رسانه درباره مذاکره برای توسعه میدان فرزاد با هند اظهار کرده بود: روش‌های مختلفی برای توسعه میدان گازی فرزاد در نظر داریم که باید دید کدام به نتیجه می ‌رسد، مسئولان و مقام‌ های ایرانی در حال رایزنی با مسئولان هندی هستند.

وزیر نفت با بیان این که در قراردادهای حوزه نفت و گاز بر مبنای قانون بخشی از بازپرداخت باید از محل تولید میدان باشد و این‌ گونه نیست که طرف قرارداد بگوید گاز را تولید می ‌کنم، اما خودتان درباره آن تصمیم بگیرید، تصریح کرده بود: بحث ما با هندی‌ ها بر سر این است که می ‌گوییم هند باید این گاز را در ایران مصرف یا به خارج از ایران صادر کند.

چنین مسائلی و به تعویق انداختن قرارداد شرکت هندی با ایران، و احتمال حضور یک شرکت روسی در این پروژه باعث شد برخی از پالایشگاه های هندی خرید نفت خود را از ایران کاهش دهند.

به نوشته تسنیم، خرید نفت هند از ایران در ماه ژانویه نسبت به یک سال قبل ۱۰.۷ درصد کاهش یافته و این کشور خرید نفت از عراق را افزایش داده است.

آمارهای به دست آمده از ردگیری تانکرها و اطلاعات موسسه تامسون رویترز نشان می دهد که خرید نفت هند از ایران در ماه ژانویه نسبت به یک سال قبل 10.7 درصد کاهش یافته و این کشور خرید نفت از عراق را افزایش داده است.

این گزارش حاکی است، در ماه ژانویه هند حدود 495 هزار بشکه در روز از ایران خریداری کرده که حدود 3.4 درصد نسبت به ماه گذشته کاهش یافته است. در 10 ماهه نخست سال مالی جاری، یعنی آوریل تا ژانویه، واردات نفت هند از ایران حدود 17 درصد کاهش یافته و به 442 هزار و 800 بشکه در روز رسیده است.

میزان کل واردات نفت هند در ماه ژآنویه نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13.6 درصد رشد داشته و به 4.9 میلیون بشکه در روز رسیده است. افزایش خرید نفت هند از عراق، سهم نفت خاورمیانه از کل خرید نفت هند را افزایش داده و موجب کاهش خرید نفت این کشور از آمریکای لاتین و آفریقا شده است.

بر اساس آمارهای منتشر شده، ایران در ماه ژآنویه پس از عراق و عربستان سومین تامین کننده بزرگ نفت هند بوده است. در این ماه هند هیچ خرید نفتی از آمریکا نداشته است.

اما این در حالی است که وزیر نفت و رئیس جمهوری ایران برای گسترش روابط دو کشور، به هند سفر کرده اند. در همین راستا گفته می شود شرکت هندی یاد شده پیشنهادات جدیدی برای توسعه فرزاد بی ارائه داده است که منطقی تر از پیشنهادات قبلی به نظر می رسد.

شرکت او ان جی سی ویدش پیشنهاد کرده که ۶.۲ میلیارد دلار در توسعه میدان گازی فرزاد بی در خلیج فارس سرمایه گذاری کند و بازاریابی گاز این میدان را به تهران واگذار کند.

شرکت او وی ال سال گذشته اعلام کرد که بهترین پیشنهاد خود مبنی بر سرمایه‌گذاری 11 میلیارد دلاری در توسعه میدان گازی فرزاد بی و ایجاد زیرساخت‌های لازم جهت صادرات گاز این میدان را به تهران ارائه کرده، اما ایران به دلیل اختلاف نظر بر سر قیمت گذاری گاز، از اعطای امتیاز توسعه این میدان به شرکت هندی خودداری کرده است.

اکنون در حالی که مذاکرات در آستانه شکست قرار گرفته، به گفته منابع آگاه، شرکت او وی ال پیشنهاد کرده که تنها در بخش بالادستی یعنی تولید گاز از این میدان مشارکت نماید و بازاریابی گاز تولیدی را به خود ایران واگذار نماید. هند امیدوار است در جریان سفر حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران به هند، پیشرفتی در این مذاکرات حاصل شود.

بر اساس اعلام این شرکت، بخش بالادستی هزینه ای 6.2 میلیارد دلاری خواهد داشت و 5 میلیارد دلار دیگر هم برای ساخت تاسیسات صادرات ال ان جی لازم است. منابع مطلع گفتند، در حالی که ایران معتقد است که سرمایه گذاری بالادستی نباید بیشتر از 5.5 میلیارد دلار باشد، این کشور می خواهد هند کل گاز تولید شده از این میدان را با قیمتی معادل قیمت ال ان جی فروشی قطر به هند، خریداری نماید.

قطر بر اساس فرمول بازنگری شده ای که در دسامبر 2015 مورد توافق قرار گرفته، سالانه 7.5 میلیون تن ال ان جی به قیمت 7 دلار در هر یک میلیون واحد حرارتی، به شرکت پترونت ال ان جی هند می فروشد. این در حالی است که هندی ها به دنبال خرید گاز ایران به قیمت 2.3 دلار در هر یک میلیون واحد حرارتی هستند. به گفته منابع آگاه، او وی ال حاضر است در صورت افزایش قیمت های جهانی این رقم را تا 4.3 دلار افزایش دهد.

این در حالی است که گفته می شود ایران از زمان لغو تحریم ها، موضع خود را در مذاکرات مربوط به این میدان سختگیرانه تر کرده است. منابع مذکور همچنین گفتند، شرکت او وی ال خواهان مذاکره بر سر هزینه توسعه بخش بالادستی این میدان است اما اگر ایران معتقد است که می تواند گاز این میدان را در جایی دیگر به قیمتی بهتر بفروشد، باید وظیفه بازاریابی گاز تولید شده و همچنین ساخت پایانه ال ان جی را خود بر عهده بگیرد. ایران و هند ابتدا قرار بود قرارداد توسعه میدان گازی فرزاد بی را تا نوامبر 2016 نهایی کنند، اما بعدا توافق کردند که این ضرب العجل را تا فوریه 2017 تمدید کنند.

ضرب العجل اتمام مذاکرات بعدا تا سپتامبر 2017 تمدید شد، اما با توجه به بن بست مذاکرات قیمت گذاری گاز، در حال حاضر هیچ ضرب العجل جدیدی پیشنهاد نشده است.

اما در همین حال این انتظار وجود دارد که طی سفر زنگنه به هند مسائل موجود در خصوص گفت و گو های هند و ایران بر سر توسعه فرزاد بی برطرف شود. طرف هندی امیدوار است این بار دو کشور بر سر قیمت و بازاریابی گاز تولید از میدان یاد شده به توافق برسند و این موضوع به قراردادی نهایی منجر شود.

با این حال مساله ای که مهم به نظر می رسد این است که ایران بتواند با تکیه بر گسترش روابط صادرات نفت و گاز خود را به این کشور افزایش دهد.

صادرات گاز ایران به هند در ابتدا قرار بود با ساخت خط لوله‌ای که به دلیل حضور دو کشور هند و پاکستان در آن «صلح» نام گرفت، به هند صادر شود. مذاکرات اولیه بر سر این طرح به بیش از ۲۰ سال پیش بر‌می‌گردد، اما به مرور به دلیل اختلاف‌های شدید بین پاکستان و هند، هند به کلی از این پروژه کنار رفت و آنچه از خط لوله صلح ماند «خط لوله آی ‌پی» نام گرفت.

اما با لغو تحریم‌ ها، شیوه ‌های دیگری برای صادرات گاز به هند مطرح شد که از جمله آن می‌توان به صادرات گاز ایران به روش ال ‌ان‌ جی به هند اشاره کرد که در صورت اجرایی شدن می ‌تواند با توجه به رشد بالای تقاضای انرژی در هند، بازار خوبی برای ایران باشد.

در نتیجه می توان به این مساله اشاره کرد که توسعه روابط انرژی ایران و هند می تواند عاملی باشد برای افزایش نقش ایران در بازار نفت و گاز جهان. اما ایران برای توسعه صنعت نفت و گاز خود همواره به سرمایه‌های کلان نیاز دارد، تا بتواند تامین کننده نیاز کشور هایی باشد که تشنه این منابع هستند. بر این اساس می توان دریافت که جای این وجود دارد که ایران روند جذب سرمایه گذار را تا حدودی تسهیل کند. موضوعی که در خصوص هند می‌تواند به رشد صادرات نفت و گاز ایران به این کشور منجر شود.

منبع: عصراقتصاد

نظرات
آخرین اخبار