فراتاب - گروه بین الملل: نیروهای ترکیه و متحدین نظامی اش یعنی گروه های مخالف سوری به مبارزه خود در کانتون کردی عفرین ادامه می دهند. باید گفت که با وجود افزایش شدت مبارزات پس از سپری شدن 3 هفته از آغاز تهاجم، هنوز هیچ یک از طرفین از مزیت قابل توجهی برخوردار نیستند. در همین زمان ترکیه بدون شک برای "نبرد علیه مشکلات" از مخالفین کردی آماده تر است؛ زیرا ترکیه به عنوان قدرتی منطقه ای از منابع بیشتری در این راستا برخوردار است. اگرچه هم زمان در بخش دیگری از شمال سوریه در استان ادلب و همچنین در حوزه منافع ترکیه، نیروهای جمهوری سوریه با حمایت هوایی روسیه در حال انجام یک تهاجم کاملاً موفقیت آمیز هستند تا نه تنها گروه هایی مانند تحریر الشام را که در سطح جهان به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شده است محاصره کنند بلکه نیروهای تشکیلاتی طرفدار ترکیه را به سرعت به سمت مرکز منطقه سوق دهند.
تقسیم نیروها در منطقه ابوالظهور با دفاع اسلامگرایان هیئت تحریر الشام شکسته شد و شهرک های الوسیط، الغربیه و واسط الشرقیه به اشغال درآمد. در حقیقت، نیروهای هوایی روسیه بزرگراهی در منطقه سراقب را مسدود کردند تا فرصت انتقال مهمات و نیروهای مسلح را از جهادیون سلب نمایند.
در نتیجه اکنون ارتش عربی سوریه، شهر ادلب را از سمت ابوالظهور مورد تهدید قرار می دهد. در حال حاضر در شرایطی ارتش سوریه به سوی شهر سراقب پیشروی می کند که آخرین توافقات، آن ها را از پایتخت استانی مجزا نمود. سایر اعضای ارتش عربی سوریه در استان حلب که توانستند تلعفر را بگیرند، موفق عمل کردند و البته دمشق این پیروزی را مدیون تیپ 124 گارد جمهوری است. همه این موارد عواقب قابل ملاحظه ای را در ادلب که جمعیت آن به سمت تظاهرات های جمعی حرکت کردند، به دنبال داشت. تظاهرکنندگان درخواست اتحاد تمام گروه های مخالف به منظور عقب نشاندن ارتش بشار اسد را داشتند و گروه های طرفدار ترکیه که در عملیات نظامی عفرین حضور داشتند، فوراً جهت حفاظت از ادلب بازگردند.
علاوه بر این موضوع قیمت سوخت و سایر محصولات در این استان مطرح می شود که به شدت افزایش داشته است، در واقع تحویل های زودهنگامی که از غرب حلب و از طریق عفرین به استان وارد می شد، در حال حاضر شعله های خصومت از بین رفته است. لازم به ذکر است که اکنون در عملیات ترکیه با عنوان "شاخه زیتون" در اراضی کانتون کردی تنها 6500 نظامی ترک و بیست و پنج هزار جنگجوی مخالف سوریه حضور دارند. آشکار است در صورت تاخیر پاکسازی نیروهای فوق در ادلب همانند تهاجم نه چندان موفق در عفرین، این مورد نیز احتمالاً متوقف خواهد شد. ترکیه در شرایط فوق می تواند تعداد نیروهای نظامی خود را در عفرین افزایش دهد؛ اگرچه این موضوع به سختی در برنامه های آنکارا قرار داده خواهد شد. به عبارت دیگر در ابتدا احتمال استفاده از خدمات غیر قابل اطمینان مخالفان سوری که توانایی مبارزه آن ها بسیار پایین است، وجود دارد.
بنابراین روسیه با کمک متحدین خود -نیروهای نظامی بشار اسد – ترکیه را در شرایط بسیار سختی قرار خواهد داد. از یک سو ترکیه در مورد تضییع نفوذ خود در ادلب احساس خطر می کند و از سوی دیگر فرصت حضوری طولانی در عفرین را می یابد. بنابراین مسکو عملاً به کردها کمک می کند تا ادعای رهبران کانتون و حزب اتحاد دموکراتیک را محکوم نماید. بخشی از رهبران کرد این موضوع را دریافته اند –این موضوع در روز پنج شنبه، 25 ژانویه در تماس تلفنی با دمشق بیان شد: "در راستای انجام وظایف خود و اطمینان از حفاظت مرزها با ترکیه"[1].
پیش از این موقعیت استقلال کردی مانع از آن شد که ارتش عربی سوریه در راستای محافظت این سرزمین از مداخله ترکیه گام بردارد. هم زمان اعضای حزب اتحاد دموکراتیک همچنان از نفوذ بالای ایالات متحده برخوردار هستند و به همین دلیل دعوت روسیه را برای شرکت در گفتگوی ملی سوریه در سوچی نپذیرفتند. این رفتار به دور از دوستی و همبستگی بود و منصفانه تر این بود که هم در مسکو و هم در دمشق موضوعاتی را مطرح نمایند. در حالی که طرفین از یک سو به وضوح موضع خود را اعلام می کنند و از سوی دیگر با ستیزه جویان طرفدار ترکیه مبارزه می کنند، کشتار افراد در عفرین و وضعیت وخیم میدان جنگ ادامه دارد و مناطقی ر این بین میان طرفین دست به دست شده است. علاوه بر این بر اساس اطلاعات غیر رسمی یک رکن بزرگ ترکی در ادلب پدید آمده است که پیش از این توسط ارتش عربی بمباران می شد.
در حالی که نمای کلی کاملاً آشکار می شود، وضعیت در شمال سوریه رو به وخامت می گذارد. برنامه هایی که در اولویت ترکیه هستند تا کنون با شکست مواجه شده اند که البته مانع از ادامه اجرای آن ها نمی شود. در صورتی که وضعیت با توجه به منطق موجود تداوم یابد ارتش عربی بعید است در ادلب متوقف شود و پایتخت استان هم سقوط خواهد کرد. هرچند کردهای عفرین از نظامیان خسته هستند اما به بازگشایی مرزهای کانتون به روی ارتش عرب سوریه که کنترل آن ها بر عفرین به نفع همه –هم ترکیه و هم دولت سوریه- می باشد، ادامه خواهند داد.
به نظر می رسد که آنکارا از بخش مهمی از قلمرو جمهوری عرب تحت فشار است که گمان می رود توافق های اصلی صورت گرفته باشد. واضح است که ترکیه، ادلب را تسلیم کرده است اما در مورد عفرین کنترل بر سیاست های بشار اسد، آنکارا را راضی خواهد کرد. علاوه بر این کردهای باقی مانده عفرین پایدار خواهند ماند و بعید است که دمشق با توجه به ذهنیت گذشته نسبت به آن ها بی رحمانه رفتار کند در این صورت یکی از گره های دشوار بحران سوریه باز خواهد شد. بدون شک ممکن است وضعیت موجود با ورود بازیگران خارجی مثل ایالات متحده تغییر کند. زمانی که دمشق و آنکارا به سمت تضییع سرزمین های باقی مانده حکومت سوریه در سمت چپ فرات حرکت کنند، احتمالاً واشنگتن موضعی معنادار خواهد داشت که خود مرحله دیگری از درگیری ها را شکل می دهد.
دکتر آنتون استراتوف استاد دانشگاه روسیه-ارمنستان در ایروان
بازگردان به فارسی: زهره خانمحمدی عضو شورای نویسندگان فراتاب
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
[1] http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/4903927
