فراتاب- گروه بین الملل: هفته‌ی گذشته زمانی که جنگ به عفرین رسید، با چیزی همراه بود که ساکنان کرد آن را «نفرین» می‌خوانند؛ نفرینی که می‌توانست کل شهر را تلف کند و درگیری‌های سوریه را باز هم به سمتی خطرناک سوق دهد. زد و خوردهایی که پس از حمله‌ی ترکیه به این منطقه‌ی مرزی محاصره‌شده اتفاق افتاد، چندین نفر تلفات داشته است- بسیاری از آنان غیرنظامی بوده‌اند- چند صد نفر را زخمی و موجب فرار هزاران نفر از محلی‌ها و پناهندگان آواره در این منطقه به سوی سرزمین‌های ویران و بی‌قانون در جنوب و شرق عفرین شده است.
این جدیدترین تبعیدی های جنگ- که مخلوطی ناهمگن و سردرگم از فرقه‌ها و نژادهای مختلف هستند- در حالی که آینده‌شان در عفرین نیز همراه با خطر و در باقی نقاط سوریه نامعلوم بود، امیدوار بودند در جایی خود را از جنگ پنهان کنند. اما حالا خود را در میانه‌ی وضعیتی بی‌ثبات می‌بینند که به دست قدرت‌های فاسد جهانی ایجاد شده؛ قدرت‌هایی که مصمم‌اند منافع خود را در آنچه از کشور سوریه باقی مانده است، مستحکم کنند.
حمله‌ی ترکیه به شبه‌نظامیان ی.پ.گ به رهبری کردها – نایبان واشنگتن در جنگ با دولت اسلامی در سایر مناطق سوریه- باعث شد آن ها از ایالات متحده فشار دیپلماتیک به ترکیه و کمک نظامی درخواست کنند. دوازده روز بعد، عدم تحقق این درخواست‌ها به طور فزاینده‌ای به تلخ‌کامی رهبران کرد که ادعا می‌کنند در بخشی از سوریه با آن ها به مثابه‌ی یک همکار استراتژیک برخورد می‌شود، منجر شده‌است؛ اما در جایی دیگر قربانی رابطه با یک عضو ناتو –ترکیه- می‌شوند.
الهام احمد، رئیس مشترک یک گروه سیاسی کرد، شورای دموکراتیک سوریه، می‌گوید «سکوت اعضای ناتو زمانی که یکی از اعضای آن، ده‌ها غیرنظامی را می‌کشد پذیرفتنی نیست. با سکوت‌شان اشتباه بزرگی مرتکب می‌شوند. ایالات متحده و اروپایی‌ها باید به یاد داشته باشند اگر نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) و ی.پ.گ نبودند، داعش در سوریه و در منطقه در آستانه‌ی فروپاشی کامل قرار نمی‌گرفت.»
محمد حسن، یک مقام محلی در عفرین، می‌گوید به ی.پ.گ –که بخش کلیدی از نیروهایی به رهبری آمریکاست به نام نیروهای دموکراتیک سوریه شناخته می‌شوند- گفته شده بود که هیچ کمکی از طرف ایالات متحده به دست آنها نخواهد رسید.
«کردها هم‌پیمان استراتژیکی برای آنها بوده‌اند، متأسفانه به نظر می‌رسد روابط ایالات متحده با ترکیه دست این کشور را بسته است. آمریکا به کردها می‌گوید «از سلاح‌هایی که ما (در شمال سوریه) به شما داده ایم استفاده کنید. اردوغان ادعا کرده که عملیاتش هفت روز طول می‌کشد اما با مقاومت شدیدی رو به رو است. این عملیات زمان بسیار بسیار بیشتری طول خواهد کشید.»
اوایل این هفته تانک‌ها و وسایل نقلیه‌ی زرهی با همراهی جت‌های جنگنده تا عمق بیشتری در شمال سوریه پیش رفتند. به نظر می‌رسید هدف این حرکت امن کردن جاده‌ای است که به یک پایگاه هوایی سوریه در استان ادلب، فرودگاه ابودوهور، می‌رسد و از 2015 در اختیار گروه‌های اسلام‌گرا بوده است.
این پیش‌روی موجب شده کردهای عفرین و ناظران منطقه‌ای ادعا کنند هدف ترکیه تلاش بسیار برای به دست آوردن امکان اثرگذاری جدیدی برای خود در این شهر است و در عوض نیروهای اسلام‌گرا را مجبور کند این پایگاه هوایی را به نیروهای رژیم اسد برگردانند.
هم‌زمان روسیه نیز که نقش تعیین‌کننده‌ای در حمله به گروه‌های اپوزیسیون و اسلام‌گرا در شمال سوریه داشت، اکنون در فکر تحکیم دستاوردهایش و ایجاد مناطقی در شمال است که مستقیماً تحت کنترل هم مسکو و هم آنکارا باشند.
به گفته‌ی مهنّد الحاج علي، مدیر ارتباطات بخش خاورمیانهی بنیاد کارنگی «عملیات عفرین- فرودگاه ابودوهور به سادگی یک بده‌بستان زمین است که از وسط یک کتاب درسی متعلق به زمان استعمار بیرون آمده باشد که در آن بازیگران غیردولتی، ی.پ.گ، و گروه هیئت تحریر الشام وابسته به القاعده مجبور خواهند بود بهایش را با تخلیه‌ی سرزمین‌هایی که اکنون در اختیار دارند بپردازند.»
«با این حال، به نظر می‌رسد که رژیم سوریه مترصد دستاوردهای بیشتر است. با کنترل این پایگاه مجهز به 20 آشیانه‌ی هواپیمایی تقویت‌شده، سوریه نیروهایش را به منطقه‌ی استراتژیک سراقب نزدیک می‌کند که در نزدیکی جاده‌ی بین‌المللی میان حلب و دمشق قرار دارد.»
«در طرف ترک، اساس و مبنای مورد نظرجامع‌تر و شاید زیاده بلند‌پروازانه باشد. به جنوب راندن ی.پ.گ دور از مرزهای ترکیه توانایی این گروه را برای حمایت از شورشیان کرد در ترکیه کاهش خواهد داد.»
ترکیه همچنین تهدید کرده است که عملیاتش را به سمت شهر منبیج، نقطه‌ی آغاز حضور ایالات متحده در شرق سوریه و یک پایگاه مستحکم نیروهای دموکراتیک سوریه گسترش خواهد داد. ادعای آنکارا مبنی بر رهبری مؤثر شمال‌شرقی سوریه و عفرین توسط پ.ک.ک که ترکیه چهار دهه است در درون مرزهای ترکیه مشغول نبرد با آنها است، روابط این کشور با واشنگتن را در دو سال گذشته تلخ‌تر کرده است.
بیانیه‌ی پنتاگون در اواسط ژانویه که قصد تحکیم روابط خود با نیروهای دموکراتیک سوریه و تحول آن به یک نیروی مرزی پس از داعش را دارد، خشم رهبردان ترکیه را برانگیخت و به تهاجمی منجر شد که عواقب آن مدام در حال شکل‌گرفتن و تحول است.
کسانی که داخل عفرین مانده‌اند می‌گویند حاشیه‌های شهر به تدریج ویران می‌شود. آرین، ساکن جندَریس، روستایی در جنوب‌غربی عفرین می‌گوید «در هر گوشه خانه‌های تخریب‌شده و ماشین‌های بدل‌شده به خاکستر هست. چندین خانواده‌ی آواره از حلب، ادلب و دیگر نقاط کشور هستند که در شهر ما زندگی می‌کردند اما حالا هیچ‌کس نمی‌داند کجا برود.»
علی، 43 ساله، پدر چهار فرزند از روستای ماری‌امین در شرق عفرین می‌گویند «زندگی ما عالی نبود اما کمی در صلح بودیم و خانه‌هایمان را این نفرین سوریه خراب نکرده بود. حالا همه چیز را از دست می‌دهیم، مانند بیشتر مردم دیگر.»
هیفی مصطفی، یک مقام عالی‌رتبه در عفرین می‌گوید «ما نمی‌توانیم تعداد دقیق تلفات را تشخیص دهیم. تا حالا 60 نفر غیرنظامی، اغلب زنان و بچه‌ها، قربانیانِ شناسایی شده‌اند، در نتیجه مدارس بسته شده‌اند و مردم را ترس فراگرفته است.»
«غیرنظامیانی که می‌خواهند مجاز هستند فرار کنند، آنها می‌توانند به سرزمین‌های تحت کنترل رژیم بروند؛ هر چند در پست‌های بازرسی سر راه با تحقیر و خواری زیادی رو به رو می‌شوند. (رژیم) از تمامیت ارضی سوریه حرف می‌زند اما جوری رفتار می‌کند انگار عفرین بخشی از سوریه نیست. آمریکا هم مانند بقیه به دنبال منافع خود است. اگر آنها در این مبارزه به ما کمک نکنند، حملات به عفرین عاقبت باز خواهد گشت و آنها را گرفتار می‌کند.»
نویسنده: مارتین چولف، خبرنگار بخش خاورمیانهی روزنامهی گاردین
منبع: گاردین
برگردان به فارسی: مهتاب محبوب
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
