در هفته ای که گذشته هیچ موضوعی به اندازه استعفای سعد حریری نخست وزیر لبنان باعث جلب توجه رسانه ها جهان به خاورمیانه نشد. در واقع می توان گفت در شرایط کنونی خاورمیانه، این اقدام نخست وزیر لبنان که برخلاف عرف های موجود دیپلماتیک در خارج از کشور و در کشوری دیگر (عربستان سعودی) صورت گرفت باعث شد که اوضاع لبنان به عنوان کشوری که همواره با پیچیدگی های سیاسی منحصر به فردی دست پنجه نرم می کند حالا وضعیتی نامعلوم را پیش روی خود می بیند.
از سوی دیگر برخی از منتقدان و صاحب نظران عقیده دارند که این استعفا کاملا با هماهنگی با عربستان سعودی انجام شده است. این افراد به وضعیت سیاسی لبنان اشاره می کنند و اعتقاد دارند که با توجه به اینکه هر کدام از احزاب سیاسی در لبنان به نوعی با یک قدرت منطقه ای روابط نزدیکی دارند این اقدام سعد حریری نیز در راستای تقویت حمایت های عربستان سعودی از حزب مورد حمایت خود در لبنان (جریان المستقبل) است.
نشریه بریتانیایی ایندیپندنت با انتشار مقالهای به قلم رابرت فیسک Robert Fisk)) ادعا کرده که استعفای سعد حریری از نخست وزیری لبنان با اجبار عربستان سعودی بوده و سعد حریری نقشی در این اقدام نداشته است.
در بخشی از این مقاله نویسنده ادعا میکند هنگامی که آقای حریری وارد فرودگاه ریاض شد ماموران امنیتی عربستان سعودی وارد هواپیما میشوند و تلفن همراه او و همراهانش را ضبط میکنند. همزمانی استعفای حریری با حصر ۱۱ شاهزاده سعودی و دستگیری دهها مقام بلندپایه از دید رابرت فیسک شباهت بسیاری واقعه «شب دشنههای بلند» دارد. این اتفاق که بین روزهای 30 ژوئن تا 2 جولای سال 1934 در آلمان اتفاق افتاد، در یک شب حدود ۴۰۰ مخالف سرشناس و پرنفوذ آدولف هیلتر توسط گشتاپو به قتل رسیدند.
فیسک در بخش دیگری از مقاله می گوید:" جمعه، سوم نوامبر حریری در جلسه هیات دولت بود که تلفنی از ریاض دریافت میکند. در این مکالمه از او خواسته میشود که برای دیدار با پادشاه عربستان به این کشور سفر کند." حریری نمیتوانست این دعوت را رد کند حتی اگر دو روز پیش در ریاض بود، بویژه اینکه حریری صاحب شرکت “اوگر” (Oger) است که ۹ میلیارد دلار به عربستان بدهی دارد.
در بخش دیگری از مقاله نویسنده با اشاره به اینکه حریری استعفای خود را از روی متن و در برابر دوربینهای سعودی خواند مدعی شده که او از ادبیاتی استفاده کرد که تا کنون سابقه نداشته است. برای نمونه آقای حریری از «خطر ایران» و لزوم «خلع سلاح حزب الله» سخن گفت. در حالی که نخست وزیر لبنان به خوبی از قدرت حزب الله آگاهی دارد و میداند که خلع سلاح این گروه بدون جنگ داخلی غیر ممکن است. به ویژه باید این نکته را هم در نظر داشت که اکثریت جمعیت لبنان را شعیان تشکیل میدهند و احتمالا دخالت ارتش برای خلع سلاح حزب الله به یک جنگ تمام عیار خواهد انجامید. آن هم ارتشی که نیروهای شیعه در آن حضور قابل توجه دارند.
در بخشی دیگر از مقاله با اشاره ادبیات عجیب حریری آمده:" واقعیت این است که این کلمات برای حریری نوشته شدهاند.» علاوه بر این، کسانی که حریری را میشناسند معتقدند که «او سخن نمیگفت» و به بیان دیگر سعودیها به وی دستور استعفا داده و مجبورش کرده بودند که متن آنها را با صدای بلند بخواند."
نویسنده ایندیپندنت در ادامه ادعا می کند که ممکن است خانواده نخست وزیر مستعفی لبنان در ریاض به گروگان گرفته شده باشند و این موضوعی است که نگرانی نخست وزیر مستعفی لبنان را تقویت میکند. این از آنجایی تقویت می شود که پس از اعلام استعفا حریری سفر کوتاهی به بیروت داشت، اما بخاطر نگرانی از وضعیت خانوادهاش به عربستان بازگشت. به ادعای فیسک تا کنون فقط عده معدودی توانستهاند با آقای حریری تماس بگیرند و در این مکالمات تنها جملات کوتاهی نظیر«خوبم» یا «برمیگردم» از وی شنیده شده است.
شبکه فرانسوی زبان فرانس ۲۴ نیز با انتشار مطلبی این ادعاها را بررسی کرد. این شبکه به نقل از چند منبع امنیتی لبنان میگوید که آقای حریری اکنون «در واقع در بازداشت سعودیها» است.
در مقابل خبرگزاری رویترز به نقل از وزیر خارجه فرانسه ادعای بازداشت آقای حریری را رد کرد. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه تاکید کرده است که نخست وزیر مستعفی لبنان آزادی کامل سفر و رفت و آمد دارد.
نویسنده مقاله ایندیپندنت در انتها به جلسههای کاری آقای حریری اشاره میکند و میگوید که وی با نمایندگان صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی ملاقاتهایی برای گفتگو درباره کیفیت آب هماهنگ کرده بود "کسی که قصد داشته باشد از سمتش کنارهگیری کند چنین ملاقاتهای مهمی را برنامهریزی نمیکند."