آیا بارزانی در حال فکر کردن به استعفا است؟ | فراتاب
کد خبر: 6733
تاریخ انتشار: 25 مهر 1396 - 11:49
اردشیر پشنگ
تحلیلی در خصوص تحولات جاری در اقلیم کردستان

روند تحولات رویداده طی 48 ساعت اخیر که از پیشروی حشدشعبی در جنوب کرکوک شروع و به ورود به بیشتر مناطق مورد مناقشه بدون مقاومت پیشمرگان ختم شده است حاکی از در پیش گرفتن دو سیاست متفاوت توسط دو حزب اتحادیه میهنی و دموکرات کردستان با یکدیگر و برخلاف توافقات پیشین و بخصوص نشست دوکان در روز 15 اکتبر (چند ساعت قبل از پیشروی حشد شعبی) دارد.

عدم واکنش مسعود بارزانی تا این لحظه هم حاکی از تداوم فضای شوک و ناشی از این وضعیت دارد.
متعاقب تحولات کرکوک که طبق خبر رسانه های عراقی با توافق بغداد با بخشی از اتحادیه میهنی که دارای قدرت امنیتی و توان مالی اصلی در این گروه هستند عملا دیگر جناح این حزب (کوسرت رسول، نجم الدین کریم، شیخ جعفر مصطفی و ...) که با بارزانی هماهنگ بودند در حاشیه قرار گرفته و ابتکار عمل میدانی و سیاسی را از دست داده اند رسانه های وابسته به حشد شعبی هم بطور متناوب با انتشار تصاویر بافل طالبانی از در پیش گرفتن رویه ملی گرایی عراقی وی تشکر کرده اند.

اما موضوعی که بارزانی را در تنگنای بیشتری قرار داده است به نحوی که به نظر میرسد حتی ناچار به عدم صدور دستور دفاع به پیشمرگانش در شنگال نیز شده است، انتشار ابعاد جدیدی از توافق میان بافل طالبانی با فرماندهی نیروهای حشد شعبی به نمایندگی از دولت عراق است توافقی که می تواند حیات اقلیم کردستان را که از ابتدای تشکیل اش تا به امروز وابسته به اتحاد دو حزب اصلی است را کاملا در خطر جدی فرو برد.

در همین راستا شب گذشته یکی از نمایندگان جنبش گوران متنی منسوب به توافقنامه میان بافل و حشدشعبی را منتشر کرد که تا این لحظه از سوی هیچیک از طرفین تکذیب نشده است که در یکی از بندهای آن اشاره به "تشکیل منطقه فدرالی جدید با سه استان سلیمانیه، حلبچه و کرکوک" اشاره شده است. این به معنای خروج دو استان از چهار استان تشکیل دهنده منطقه فدرالی اقلیم کردستان است و به عبارتی دیگر اربیل و دهوک که منطقه نفوذ سنتی حزب دموکرات هستند در این طرح تنها باقی خواهند ماند.

از سوی دیگر بطور هماهنگ با اقدامات داخلی عراق در پیشروی در مناطق مورد مناقشه، مرزهای زمینی همجوار با دو استان دهوک و اربیل از سمت ایران و ترکیه کاملا بسته اعلام شد و مرز زمینی با سلیمانیه به همراه فرودگاه این سهر یکبار دیگر گشایش یافت.

همچنین بیانیه رسمی ائتلاف بین المللی ضد داعش که در آن برت مک گورک آمریکایی دست بالایی دارد و تصریح کرده بود که پیشروی حشدشعبی و نیروهای عراق با اطلاع و هماهنگی آنها انجام شده است هم برای بارزانی مسجل کرده است که همه مخالفین داخلی، منطقه ای و بین المللی از گامهای اول و دوم مخالفت دیپلماتیک و اتخاذ سیاستهای تحریمی وارد برداشتن گام سوم یعنی حمایت عملی برای پیشروی قوای عراقی در مناطق مورد مناقشه جهت نه تنها لغو نتیجه همه پرسی استقلال بلکه خود بارزانی قرار گرفته اند.

حال اگر بارزانی در بیانیه ای رسمی بخشی از اتحادیه میهنی را متهم به خیانت و یا اهمال در دفاع کند عملا خود او به فرایند جدایی محتمل این حزب که تحت رهبری همان بخش در قدرت (هیرو ابراهیم احمد، بافل طالبانی، لاهور و آراس شیخ جنگی) است از ائتلاف با حزب دموکرات و حتی فدرالیسم شمال می شود. لذا یکی از دلایل تاخیر در واکنش بارزانی را می بایست محتملا متاثر از این فضا دانست.

از سوی دیگر به نظر میرسد او به این امر آگهی کامل دارد که کشورهای قدرتمند منطقه، جناح قدرتمند در بغداد و اینک جناح قدرت گرفته در حزب اتحادیه میهنی روند مذکور را برای ایزوله کردن حزب دموکرات ادامه خواهند داد و در چنین فضایی شاید سناریوی استعفای رهبر فعلی حکومت اقلیم کردستان برای شکستن این فضا یکی از محتمل ترین سناریوهایی باشد که او در سخت ترین لحظات رهبری اش به آن فکر می کند، روندی که از سوی احزابی نظیر گوران و جماعت اسلامی هم بطور رسا و مکتوب خواسته شده است.

در این بین این سوال پیش میاید چرا جناح مذکور در حزب اتحاد میهنی برخلاف توافق خود در دوکان با بارزانی عمل کرده است و چرا درست چند ساعت پس از این توافق مسیری دیگر را در پیش گرفته است؟ باید جواب را در بحران جانشینی جلال طالبانی و رقابت های شدید درون حزبی در اتحادیه میهنی جستجو کرد رقابت هایی که باعث خروج اجباری برهم صالح "معاون دوم حزب و تشکیل حزبی جدید" شده و اینک به نظر می رسد در سایه این توافقات جناح مقابل آنچه که بازی بارزانی در داخل حزب اتحادیه میهنی برای قدرتمند کردن کوسرت رسول در رهبری حزب و نجم الدین کردیم در استان استراتژیک کرکوک را نقش بر آب کرده است، ولو به قیمتی گزاف

حال باید ساعاتی بیشتر منتطر ماتد و چشم انتظار واکنش رسمی مسعود بارزانی و حزب حاکم و واکنش دیگر بازیگران دخیل در بحران و وضعیت فعلی در آن بود!

 

اردشیر پشنگ - پژوهشگر مسائل خاورمیانه

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار