فراتاب - گروه ترجمه: در حالی که یک هفته به برگزاری رفراندوم در اقلیم کردستان عراق باقی است، این همه‌پرسی در صدر اخبار جهان و به ویژه خاورمیانه قرار گرفته است. در همین راستا بنیاد کارنگی از تحلیل‌گران برجسته مسائل خاورمیانه خواسته تا پیامدهای برگزاری این همه پرسی در اقلیم کردستان را مورد بررسی قرار دهند. سوالات مطرح شده عبارت از این است که «آیا رفراندوم لزوماً به استقلال کردستان از عراق می‌انجامد؟»، «نقش مسعود بارزانی در این رفراندوم چیست؟» و «چالشهای داخلی رفراندوم در اقلیم کردستان عراق کردام اند؟»
- سینان اولگن
به طور خلاصه، رفراندوم 25 سپتامبر در کردستان عراق منجر به یک دولت مستقل نخواهد شد. حتی اگر رفراندوم برگزار شود و نتیجه، حمایت از استقلال باشد، تحولات منطقه‌ای به حکومت اقلیم کردستان اجازه نخواهد داد تا دستور کار تجزیه‌طلبانه خود را برای آینده نزدیک به جلو ببرد. بسیاری از قدرت های منطقه‌ای و نیز جمعیت غیرکرد عراق مخالف تشکیل دولت کردی مستقل هستند. همچنین، این امر در مورد ترکیه نیز مصداق دارد، این کشور روابط بسیار خوبی را با رهبری حکومت اقلیم کردستان دارد. سیاست ترکیه اما در طول زمان به نحو چشمگیری تغییر کرده است. استقلال کُردها دیگر خط قرمز قوی برای آنکارا نیست. اما ترک‌ها به خوبی می‌دانند که چنین تحولی از چه میزان ظرفیت بالقوه‌ای برای تشدید بی‌ثباتی‌ها در منطقه برخوردار است. همچنین، ترکیه در مورد وضعیت سرزمین های مورد مناقشه، به ویژه کرکوک نگران است. بنابراین، تنها سناریویی که می‌تواند به طور بالقوه حمایت ترکیه را داشته باشد، ظهور یک دولت کُردی مستقل در نتیجه راه حلی برآمده از مذاکره است. هر راه دیگری برای استقلال، با مخالفت دیپلماتیک شدید ترکیه مواجه خواهد شد.
- ولادیمیر ون ویلگنبرگ
«مسعود بارزانی»، رئیس اقلیم کردستان سه سال پیش برگزاری رفراندوم را برنامه ریزی کرد, اما به دلیل حمله داعش به کردستان این امر به تأخیر افتاد. بنابراین، گرچه اختیارات وی ـ به عنوان رییس جمهور ـ در سال 2015 پایان یافته است، اما از سوی دیگر همین وضعیت به بارزانی برای توجیه تداوم ریاست بر اقلیم کردستان کمک کرد. در نتیجه غربی ها نیز او را پس از سال 2015 وادار به کناره گیری نکردند, زیرا به توان حکومت کردستان برای نبرد موثر علیه داعش سخت نیاز داشتند. در حال حاضر که کردها عمدتا از خطوط مقدم به عقب حرکت کرده و با نیروهای عراقی جایگزین شده اند و همچنین، کردها کنترل بیش از 90 درصد از سرزمین های مورد اختلاف در عراق را در دست دارند؛ بارزانی قبل از کناره گیری از ریاست جمهوری قصد دارد از خود میراثی سترگ به عنوان بنیانگذار یک دولت کردی برجا گذارد. هرچند این امر بدین معنا نیست که کردها بلافاصله استقلال خود را اعلام خواهند کرد. مساله استقلال کردها به دلیل مخالفت از سوی ایران و ترکیه هنوز به سال ها مذاکره نیاز دارد؛ مگر آنکه کردها برای خروجی دشوار تصمیم گیری کنند که این امری بعید به نظر می رسد.
- ماریا فنتاپی
رفراندوم، رای دهندگان به ویژه جوانان کُرد را در موقعیتی دشوار قرار می دهد: رای دادن در مخالفت با استقلال همچون خیانتی به دهه ها تلاش برای ایجاد یک دولت مستقل کردی محسوب می شود و از سویی دیگر، رای دادن به نفع آن به معنای حمایت بی چون و چرا از وضعیت موجود و رهبرانی است که آن را (تلاش برای ایجاد یک دولت مستقل کردی) نمایندگی می کنند. بدین ترتیب، رفراندوم اظهار موجودیت یک نهاد سیاسی است که آرزوی همیشگی کردن قدرت خود را دارد، اما نشان داده که ناتوان از بازتولید خود است. رفراندوم استقلال کردها را به خطر می اندازد، تا آنکه آنها را قادر و توانمند سازد. رفراندوم ممکن است آرزوهای یک نسل قدیمی تر کردها را که برای ایجاد یک دولت مستقل کردی تلاش کرده اند، برآورده سازد. اما در مقابل, این رفراندوم برای نسل جوان تر کردها میراثی از اصلاحات سیاسی دست نیافته، شبکه های شخصی مسلط بر نهادهای ضعیف و همسایگانی مخاصمه جو را باقی می گذارد. بنابراین، این نسل برای ایجاد و دنبال کردن رویای یک دولت مستقل, کاملاً مجهز نیست. اینکه آیا کردستان یک دولت کاملاً حاکم خواهد بود یا نه نیز موضوع مهمی است؛ کردها نیز همچون دیگر اقوام خواهان استقلال در جهان با مشکلات مشابهی مواجه هستند: وعده های غیرعملی از سوی یک نهاد سیاسیِ در بحران که قول هایی را برای آینده می دهد، در حالی که جوانان در حال دست و پنجه نرم کردن با کاستی های نسل پیشین هستند.
برگردان به فارسی: فهیمه قربانی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
