راه دشوار اردوغان برای آینده | فراتاب
کد خبر: 6597
تاریخ انتشار: 20 شهریور 1396 - 15:23
عباس مثنوی
در حالی که حدود دو سال به انتخابات آینده ریاست جمهوری ترکیه باقی است، به نظر می رسد «رجب طیب اردوغان» برای پیروزی در انتخابات تعیین کننده سال 2019 که می‌تواند تاریخ معاصر این کشور را متحول سازد، کار دشوار تری در پیش رو دارد...

 

فراتاب - گروه بین‌الملل: ترکیه کشوری در همسایگی شمال غرب کشور ما و پر اهمیت در معادلات جهانی و منطقه ای که در سده های قبل با نام امپراطوری عثمانی بخش های بسیار پهناوری از خاورمیانه و جنوب شرقی اروپا را در دست داشت، که این کشور را جز قوی ترین امپراطوری های جهان به دنیا معرفی می‌کرد. ترکیه پس از جنگ جهانی اول با فروپاشی امپراتوری خود مواجه و حکومت جمهوری ترکیه به رهبری مصطفی کمال پاشا آتا ترک در سال 1923 (1302) تشکیل شد. در نظام های جمهوری رکن اصلی و مهم قدرت در ساختار سیاسی انتخاب مردم است، و انتخابات جز مهمترین رویداد های سیاسی در حکومت های جمهوری است. کشور ترکیه در سال‌های اخیر با تغییرات اساسی در چهارچوب سیاسی حاکمیت مواجه شده است، پس کودتای نافرجام در 16 ژوئیه 2016 توسط برخی از اعضای مخالف دولت و بدنه ی معترض نظامی، رئیس جمهور «رجب طیب اردوغان» دوازدهمین رئیس جمهور ترکیه که با تکیه بر حضور طولانی مدت خود در راس حکومت قصد افزایش قدرت خود را داشت به بهانه ای بسیار حساس و مهم دست پیدا کرد، وی پس از کودتای نافرجام ارتش در سال 2015 بسیاری از مخالفان خود به سختی برخورد کرد، بدنه ارتش را تسویه نموده و با طرح موضوع تغییر قانون اساسی و به همه پرسی گذاشتن آن در 16 آوریل 2017 اقدام به تغییرات بنیادین در جهت تحکیم قدرت خود کرد. وی این تغییرات را بزرگترین تحول در تاریخ ترکیه خواند. تغییرات مهم قانون اساسی که با رای شکننده 51% همراه با اعتراض و احتمال تقلب و تخلف به تایید رسید در حوزه تحکیم قدرت رئیس جمهور بدین گونه است:
1-رئیس جمهور مسئول تشکیل دولت است و علاوه بر وزیران، معاون یا معاونان رئیس جمهور را انتخاب می کند.
2- بی طرفی سیاسی رئیس جمهور لغو می شود و او می تواند در احزاب عضو شود.
3-نمایندگان دولت در مجلس پاسخگو نخواهند بود.
4-دوره ریاست جمهوری از 4 سال به 5 سال تغییر خواهد کرد.
اردوغان از این تغییرات با عنوان تغییر سیستم نظام پارلمانی به نظام ریاستی نام می‌برد و اما مخالفان او این اختیارات را عامل ایجاد دیکتاتوری می دانند.

انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در سال 2019 پس از اتفاقات ذکر شده از اهمیت و حساسیت ویژه ای برخوردار است. این انتخابات قرار است در تاریخ 3 نوامبر 2019 همزمان با انتخابات مجلس ترکیه به انجام برسد. کاندیدای احتمالی انتخابات باید دارای شرایطی همچون داشتن حداقل 40 سال سن، گذراندن تحصیلات عالی باشند علاوه بر این نامزد حزبی باشند که در انتخابات قبلی پارلمان حداقل 5 % آرا را کسب کرده باشد. البته احزاب با نسبت رای کمتر نیز در صورت ائتلاف برای معرفی نامزد واحد در صورت اینکه مجموع آرای انتخابات قبلی هر دو باهم 5% باشد نیز می توانند در انتخابات شرکت کنند. افراد مستقل اما شرایط بسیار سخت تری دارند و در صورت تمایل برای کاندیداتوری باید 100000 امضا از رای دهندگان جمع کنند. (برآورد ها نشان می دهد که جمع آوری این تعداد از امضا با توجه به تشریفات رسمی و قانونی در حدود 4.2 میلیون دلار هزینه داشته باشد ) بدین ترتیب احتمال نقش افرینی افراد مستقل در انتخابات بسیار کمرنگ می شود. بنا به قانون ذکر شده احزاب واجد شرایط برای اعلام کاندیدا در انتخابات 4 حزب زیر هستند:
1- حزب عدالت و توسعه (AK)
2- حزب جمهوری خواه خلق (CHP)
3- حزب حرکت ملی (MHP)
4- حزب دموکراتیک خلق ها (HDP)

برابر گمانه زنی های کارشناس های سیاسی کشور ترکیه کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری 2019 تا کنون این افراد هستند :
1- «رجب طیب اردوغان» : متولد 1954 رئیس جمهوری فعلی، نخست وزیر سابق در سالهای 2003-2014 شهردار استانبول در سالهای 1994-1998 از با نفوذ ترین و قدرتمند ترین چهره های سیاسی این کشور یک محافظه کار اجتماعی و حامی طرح های اقتصاد لیبرال کاندیدای حزب عدالت و توسعه است.
2- «کمال قلیچداراغلو»: متولد1948 سیاستمداری سوسیال دموکرات رهبر حزب مردم سالار از مهمترین مخالفان و منتقدان دولت در حال حاضر نماینده مجلس از استانبول است او پس از استعفای دنیز بایکال رهبر حزب جمهوری خواه خلق است .
3- «دنیز بایکال» : متولد 1938 در کارنامه خود سابقه معاونت نخست وزیر و وزارت امور خارجه را دارد، از اعضای حزب جمهوری خواه خلق و رهبر سابق این حزب است، او قدیمی ترین عضو مجلس ترکیه است.
4- «یالمیز بویوک»: متولد 1937 شهردار اسکی شهیر است وی سابقه خبرنگاری و ستون نویسی و حضور به عنوان کارشناس و سر دبیر در نشریات مختلف را دارا بوده ، در سال 1982 به عنوان رئیس دانشگاه آناتولی انتخاب شده وی که سابقه حضور و همراهی با حزب چپ دموکرات ترکیه را دارا بوده پس از کناره گیری از این حزب به حزب جمهوری خواه خلق پیوسته است.
5- «ایلهان کسیکی»: متولد 1948 عضو مجلس و عضو پارلمانی ناتو وی در کارنامه خود سابقه عضویت در وزارت راه ترکیه، مشاور نخست وزیر در امور حمل و نقل، عضو شورای تحصیلات عالی و مدیریت برنامه ریزی دولتی را دارد.
6- «علی ییلدیریم کوش»: متولد 1967 تاجر سرشناس و از خاندان اشرافی کشور ترکیه است، در دانشگاه هاروارد تحصیل کرده و سابقه مدیریتی او در حوزه های تجارت و مدیریت باشگاه های بزرگ ورزشی بوده است.
7- «متین فیزیوگولو»: متولد 1969 وکیل دادگستری او رئیس انجمن دادگستری آنکارا, هشتمین رئیس بنیاد ترکیه و از منتقدان سر سخت اردوغان است که نفوذ زیادی در رده بالای حزب مردم سالاری ترکیه دارد.
8- «مرال آکسنر»: متولد 1956 او به عنوان وزیر کشور و معاون سابق پارلمان خدمت کرده او به نماینده حزب حرکت ملی در سالهای 2007- تا 2011 بوده است . وی از زنان مهم سیاسی ترکیه بشمار می رود. البته اختلافات داخلی حزب حرکت ملی باعث شده آکسنر، اخیراً به همراه «سینان اوغان» از این حزب منشعب شده و حزب جدیدی را تحت عنوان حزب «دموکرات مرکز» تأسیس کنند. گفته شده هدف اصلی این حزب انتخابات ریاست جمهوری آینده خواهد بود.
با وجود فاصله ی دو ساله تا روز انتخابات و عدم قطعیت در گزینه های احتمالی در این مطلب فقط سعی شد تا تحلیلی بر گمانه زنی های انتخابات مهم و سرنوشت ساز سال 2019 ترکیه ارائه شود که به نظر می رسد رجب طیب اردوغان قدرت افسانه ای خود را از دست داده و با کاهش آرای مردمی مواجه است، شاهدی بر این مدعا موضوع انتخابات تغییر قانون اساسی است که با وجود بسیاری از حواشی و گزارش منتقدان از تخلف های فراوان توسط حزب عدالت و توسعه و دولت مستقر حامی این حزب انتخابات با رای شکننده 51% به پیروزی رسید و رای مخالف پایتخت بیشتر از موافق آن بود که نشان دهنده کاهش اقبال عمومی به مواضع رجب طیب اردوغان و حزب اوست . حال باید دید که آینده ترکیه چگونه رقم خواهد خورد. به گفته مخالفان و منتقدان رئیس جمهور از هر ابزاری برای بقای قدرت سیاسی خود استفاده می کند وبار ها به او قانون شکنی و تقلب را نسبت داده اند ، ائتلاف بر علیه این شخصیت زیر سایه فشار های امنیتی و تمامیت قدرتی که پس از اصلاح قانون اساسی بدست آورده امری بسیار مشکل است اما امکان ناپذیر نیست و می توان از شکاف ایجاد شده در میان طرفداران وی بر علیه او استفاده کرد زیرا با پدیدار شدن بحران های مالی کنونی در کشور ترکیه که ناشی از ناامنی های سالهای اخیر است ، بسیاری از وعده های اردوغان به حقیقت نمی پیوندد و این فرصت را به مخالفانی می دهد که او را دیکتاتور می نامند ، گرچه او شرایط را به گونه ای طراحی کرده که تا سال 2029 به عنوان رئیس جمهور در راس قدرت سیاسی ترکیه باقی بماند اما اتحاد مخالفان و منتقدین می تواند این هدف را ناکام گذاشته و یا دستیابی به آن را دشوار کند.

 

عباس مثنوی، دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار