پازل جنگ، سیاست و معمای حل نشده آمریکا در افغانستان | فراتاب
کد خبر: 6469
تاریخ انتشار: 2 مرداد 1396 - 20:33
زهرا سعیدی
در حالی که «باراک اوباما» رئیس جمهور پیشین آمریکا درصدد کاهش نیروهای نظامی این کشور در افغانستان بود، «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور جدید از لزوم افزایش این تعداد خبر داده است.

 

فراتاب - گروه بین الملل:«دونالد ترامپ»، رییس جمهور امریکا به تازگی و در استراتژی جدید خود در رابطه با افغانستان از اعزام نیروهای نظامی بیشتر به این کشور خبر داده است. این خبر در حالی منتشر می­شود که پیش از این و در زمان باراک اوباما، سیاست کاهش نیروهای نظامی در دستور کار این کشور قرار داشت. حال سؤال این است که استراتژی رئیس جمهور جدید آمریکا به چه دلایلی و با چه اهدافی اتخاذ می گردد؟

دونالد ترامپ طی پیامی از بررسی طرح افزایش نیروهای نظامی در افغانستان و اعزام 4 هزار نیرو در این کشور خبر داد. ترامپ، به وزارت دفاع کشورش اجازه داد تا صلاحیت اعزام نیرو به افغانستان را بررسی کند. در حال حاضر، حدود ۸۴۰۰ نیروی آمریکایی در افغانستان حضور دارد که در صورت تحقق، حکم ترامپ، حدود 3 تا 5 هزار نفر دیگر نیز به این شمار افزوده خواهد شد. البته تا کنون تصمیمات بر سر این موضوع عملی و یا اجرایی نشده؛ اما به نظر می­رسد، راهبرد جدید آمریکا در افغانستان بر دو پایه اصلی افزایش نیروهای نظامی و عملیات هوایی قرار دارد. در کنار این استراتژی، اهدافی چون افزایش قابلیتهای جنگی ارتش و رهبران افغانستان، ایجاد فرماندهی متحد و مقابله با فساد مقامات نیز در دستور کار مقامات آمریکا قرار دارد. با این حال تصمیم کاخ سفید در حالی اتخاذ می­گردد که پیش از آن و در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، سیاست این کشور بر پایه کاهش نیروهای نظامی و واگذار کردن امنیت به نیروهای بومی افغانستان قرار داشت. چنانچه در سال 2014 تعداد بیشتر نیروهای خارجی، افغانستان را ترک کردند بر این اساس، حضور نیروهای آمریکایی نیز صرفا جنبه آموزشی یافت؛ اما به نظر می­رسد این سیاست چندان موفق نبود وبه نتایج مطلوب و مورد انتظار آمریکا منجر نگردید. بنابراین می توان گفت استراتژی جدید آمریکا ریشه در این ناکامی ها دارد؛ وضعیت امنیت در افغانستان به خوبی این موضوع را به اثبات رسانده است که توان نیروهای افغان از لحاظ نظامی آنقدر زیاد نیست که منجربه تأمین امنیت و یا مقابله با نیروهای تهدید کننده باشد.

درواقع حضور نیروهای نظامی غربی طی دوران حضور در افغانستان بر محور ارتقای توانمندسازی نیروهای افغان قرار نداشت. طبیعیست، تأمینن امنیت توسط افراد و گروههای فاقد توانایی یا مهارت نظامی، نتیجه­ای جز شکست ندارد. در صورت توانمندی بخشهایی از نیروها، عدم دسترسی به تجهیزات نظامی کامل، معضل دیگر نیروهای نظامی محسوب می­شود. ضعف نیروهای نظامی زمانی اهمیت بیشتر می یابد که بدانیم علاوه بر تهدیدهای داخلی همچون طالبان، خطر احتمالی داعش و نفوذ آنان بر افغانستان نیز امنیت این کشور را بیش از پیش با مشکل مواجه کرده است. علیرغم آنکه داعش در سوریه و عراق در حال پایان یافتن است، اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند، آسیای مرکزی و افغانستان هدف اصلی داعش و حامیان این سازمان است. در نمونه ای نزدیک و مشهود، نیروهای داعش که گفته می­شود تعدادشان به هزار نفر نیز می رسید، در ماه گذشته و طی یک نبرد دشوار با طالبان، کوه‌های «تورا بورا» در شرق افغانستان را به تصرف خود درآوردند و بیم تصرف نواحی بیشتر از سوی این گروه تروریستی می رود. آمریکا در اتخاذ استراتژی خود، از تاکتیک فشار بر پاکستان نیز بهره می گیرد و در توجیه این سیاست، عنوان می­کند که پاکستان به پناهگاه طالبان تبدیل گشته است. از این رو، علاوه بر فشار ، جهت اخراج این کشور از ناتو، بر بسیاری از کشورها چون چین نیز توصیه می کند برای بهبود امنیت در افغانستان، باید پاکستان را تحت فشار قرار دهد. نمود این سیاست را می توان در سخنان دیپلمات ارشد آمریکایی در واکنش به تلاش‌های اخیر چین برای بهبود وضعیت در افغانستان دید که طی آن «زلمی‌خلیلزاد» سفیر سابق آمریکا در افغانستان اعلام کرد که اگر چین خواستار ثبات در افغانستان است باید پاکستان را تحت فشار قرار دهد. با این حال به نظر می رسد آمریکا از استراتژی کاهش نیروها ناامید گشته و در حال حاضر ارجحیت را بر سیاستهای نظامی قرار داده و حتی در بحث مذاکره با طالبان نیز ممکن است از فشار نظامی استفاده کند. آنچه مسلم است، آمریکا بعد از گذشت 16 سال حضور در افغانستان، به راحتی شکست در این کشور را قبول نکرده و برای رسیدن به اهداف مورد انتظار خود از هر سیاست و ابزاری بهره خواهد جست. حال باید دید، استراتژی جدید کی و چگونه اجرایی می شود و آیا در صورت تحقق به پروسه صلح و امنیت در افغانستان کمک خواهد کرد یا نه!

زهرا سعیدی، کارشناس ارشد علوم سیاسی

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار