فراتاب - اردشیر پشنگ: ماجراجویی های دکتر یورگن تودنهوفر و سفر پرمخاطره اش به سرزمین های تحت امر خلافت خودخوانده داعش دستمایه اصلی کتاب «ده روز با داعش» است. تودنهوفر که در هنگام سفر (2014) حدود 74 سال سن دارد پسر 31 ساله و یک همکار دیگر را نیز با خود راهی این سفر کرده است. او که دارای سوابق چندی از جمله فعالیت های سیاسی و قضایی در کشور آلمان و نیز دادگاههای بین المللی است در زندگی شخصی و حرفه ایش همواره بدنبال ماجراجویی و به قول خودش «دیدن ماجرا از زاویه دیگر و از زبان طرف دیگر ماجرا» بوده است اما جدای از ماجراجویی او آنگونه که در کتابش و به نقل از پسرش نوشته همواره در تلاش بوده است تا «تصویر عادلانه ای از اسلام» به غربی ها ارائه دهد و یکی از ارزشهایش «احترام به دنیای مسلمانها» بوده است. در همین راستا ماجراجویی هایش را از ابتدای دهه 1960 و در بحبوحه تلاش آزادیخواهان الجزایری آغاز کرده است، و تا پیش از ورود به قلمروی داعش، سفرهای متعدد و بعضاً پرخطر به کشورهای مختلف و تحت بحران مسلمان دیگری نظیر لیبی، عراق، سوریه، بوسنی، افغانستان و پاکستان انجام داده است و در همین زمینه آثار چندی چه در قالب کتاب و چه مقاله منتشر کرده است که این آثار به زبان عربی نیز بازنشر شده اند و به دلیل دیدگاه میانه روانه و واقعگرایانه ای که داشته است دارای احترام قابل توجهی در میان روشنفکران و بخشهایی از جامعه مسلمانان است. اما بی شک مهمترین و خطرناک ترین آنها سفر به جایی است که ابوبکر بغدادی قدرت اول را در دست دارد کاری که تا پیش از آن و البته تا امروز هیچ روزنامه نگار دیگری موفق به انجام آن نشده است و آنانی که سعی در پای گذاشتن در این راه داشته اند مانند جیمز فولی و جان کانتلی نهایتاً سر خود را در برابر دوربین های حرفه ای داعشی ها داده اند!
به نظر می رسد امانتداری تودنهوفر در نگارش، صداقت در بیان آنچه که می بیند و کارنامه نوشتاری و تحقیقاتی اش در خصوص مسلمانان در کنار تحلیل انتقادی اش از رفتار غرب و بخصوص آمریکایی ها با کشورهای مختلف مسلمان از جمله فاکتورهای مهمی بوده اند که باعث شده است رهبران داعش به او اجازه دهند وارد رقه و موصل شود و در شرایط البته کنترل شده ای به تهیه گزارش و تصویر دست زند. در چند جای مختلف کتاب راهنماهای آلمانی و انگلیسی الاصل داعشی که همراه این سه روزنامه نگار بوده است تاکید می کنند: «ما تو را به اینجا دعوت کرده ایم چون می خواستیم نشان دهیم که دولت اسلامی فقط یک نام نیست بلکه یک دولت با قلمروی واقعی است و اینکه زندگی به شکلی عادی در آن جریان دارد، مجروحان و بیماران به خوبی مداوا می شوند، به فقرا رسیدگی می شود، مردم در دادگاهها به حق شان می رسند و در اینجا احساس امنیت می کنند»
چگونگی نفوذ به دژ داعش
تودنهوفر دارای یک دوگانه در حال درگیری با خود در خصوص مساله داعش است از یکسو میخواهد داعش را آنطور که هست بشناسد نه آنگونه که دیگران از آن می گویند و برای اینکار نیز نیاز به رفتن به آنجا دارد اما از سوی دیگر او سخت نگران است که مبادا دچار سرنوشت تلخ و تراژیک دیگر همقطاران روزنامه نگارش شود. نهایتاً او با انجام چت های طولانی از طریق اسکایپ با آلمانی های پیوسته به داعش از طریق یکی از آنان به نام ابوقتاده الیاس کریستیان موفق می شود بطور کاملاً ویژه یک امان نامه از دفتر ابوبکر بغدادی دریافت کند و سرانجام پس از کش و قوس های بسیار از طریق مرز ترکیه وارد مناطق تحت کنترل داعش شود.
این نویسنده و محقق آلمانی نیمی از کتاب را به دلایل و عوامل موثر در بروز و قدرت گیری داعش اختصاص داده است که یکی از اصلی ترین آنها را خود غربی ها و بخصوص آمریکایی ها می داند که بعضاً عامدانه در برهه هایی از زمان به قدرت گیری جهادی ها و بعدها داعش کمک کرده اند. نیم دیگر کتاب به تشریح جزییات سفر 10 روزه به داخل قلمروی داعشی ها اختصاص پیدا کرده است، او در این سفر موفق به مصاحبه با ابوبکر بغدادی و دیگر رهبران بلندپایه داعشی نمی شود، تقاضایش برای دیدار با جان کانتلی خبرنگار انگلیسی هم نهایتاً رد می شود، از رقه نمی تواند فیلم و گزارشی مصور تهیه کند و تنها اجازه می یابد با همراهی محافظین داعشی از محله های بخصوصی از موصل ،بزرگترین شهر تحت اشغال داعش، فیلم و گزارش بگیرد. اما همین اندک فرصتی که به او داده اند را به خوبی قدر می داند و سعی می کند روایتی دست اول و متفاوت از آنچه که دیگر گزارشگران و نویسندگان در قبال داعش پیش از این منتشر کرده اند، بنویسند. روایتی که در درک و شناخت ما نسبت به گروه افراطی و خشن داعش کمک شایانی می کند.
همچنین لازم ذکر است کتاب مذکور که توسط نشر کوله پشتی و توسط علی عبداللهی و زهرا معین الدینی ترجمه و منتشر شده است، دارای نثری روان و شیوا است که در فاصله کمی از انتشار با استقبال مخاطبان ایرانی مواجه شده است.
منبع: مجله مهرنامه
