موضوع سنتی رقابت ایران و قطر در حوزه استخراج و تولید گاز از میدان مشترک گازی پارس جنوبی اگر تاکنون به عنوان یک بحث کارشناسانه در بین اهالی نفت مورد مداقه قرار می گرفت، در مقطع جدید تحولات منطقه ای شاید مفهومی تازه تر پیدا کند.
آخرین اخبار حاکی از این بود که با بهره برداری تازه از فازهای ۱۷، ۱۸، ۲۰، ۲۱ و ۲۲ پارس جنوبی، دولت یازدهم در مجموع ۱۱ فاز به تعداد فازهای فعال این میدان افزوده است و بنابراین سهم برداشت ایران از این میدان مشترک گازی به روزانه ۵۲۰ میلیون مترمکعب افزایش یافته است. بر این اساس و با ملاحظه تولید روزانه ۶۰۰ میلیون متر مکعبی قطر، ایران به یک قدمی کشور همسایه خود در برداشت از میدان مشترک پارس جنوبی رسیده است.این موضوع به خودی خود ما را متوجه این نکته می کند که مسابقه با قطر موضوعی جدی است.
اما در این بین مناقشه بین عربستان سعودی و قطر که حالا دیگر تبدیل به موضوع مهم روز شده است، مبحثی است که رسانه ها هر لحظه در موردش خبر منتشر می کنند. حال شاید در نگاه اول این سئوال پیش بیاید که با جبهه گیری هایی که بین قطر و عربستان سعودی و بالطبع هم پیمانانشان به وجود آمده، وضعیت رقابت های گازی ایران و قطر همچنان می تواند محلی از اعراب داشته باشد یا خیر و حال که احیانا گفته می شود در این مناقشات ایران به کمک های جنبی به قطر پرداخته است موضوع آن رقابت تحت تاثیر قرار می گیرد یا خیر؟ شاید در برخورد اول طرح این سئوال کمی عوامانه و غیر حرفه ای به نظر بیاید.اما در یک منظر کلی به هرحال برای دوکشور این موضوع می تواند پیش بیاید که با ادامه اختلافات در گرفته بین سعودی ها با قطر وضعیت برداشت از پارس جنوبی برای دو کشور به کجا خواهد رسید. این روز ها در شبکه های اجتماعی برخی از فعالان حوزه نفت و گاز بر این باورند که موضع گیری های ایران در برابر موضوع قطر در عین حال می تواند ایران را در هدفگذاری برای سبقت از این کشور نرم تر کند.یعنی عزم ایران از این پس برای این مسابقه کمتر جزم می شود .اما در مقابل بسیاری بر این باور هستند که مناقشه ایجاد شده بین آل سعود و آل ثانی قرار دادن ایران در صف متحدان و یا دستکم یاری کنندگان به قطر لزوما ربطی به مسابقه برداشت از پارس جنوبی نخواهد داشت.به نظر می رسد در میان این آرا ، نگاه اخیر به منطق نزدیک تر است، چرا که باید به یاد داشت که رقابت بین ایران و قطر در میدان گازی پارس جنوبی یک رقابت در چارچوب قرارهای بین المللی است و در این بین هیچ نگاه تخاصمی ای نه و جود داشته و نه از این پس به وجود خواهد آمد.آگاهان بر این باورند که میدان گازی مشترک پارس جنوبی به مثابه سفره ای است که دو کشور بر سر آن نشسته اند و بنابر این تعاملات این بین قاعدتا رقابتی است و نه تخاصمی.استفاده از میادین مشترک بر اساس میثاق هایی بین المللی و قواعدی است که در همه جای دنیا رعایت می شود.در شرایطی که خوشبختانه کشور ما در خصوص بهره برداری از این میدان مشترک به آن دست یافته نمی توان رد پایی از سیاست مندی های جدید متاثر از حوادث منطقه ای کشف کرد. رویترزاخیرا از قول سعد الکعبی مدیرعامل شرکت قطر پترولیوم نوشته بود که وی گفته است: ما بخش عمده ای از پروژه‌هایمان را تکمیل کرده ایم و اکنون زمان خوبی برای برداشتن ممنوعیت توسعه این میدان است.از سوی دیگر بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران نیز در آغاز سال گفته بود که تا پایان امسال قرار است برای هرکدام از فازهای ١٣، ٢٢، ٢٣ و ٢۴و فاز ١۴، یک فاز وارد مدار بهره برداری شود که این کار و تصمیم بزرگی است که توسط وزارت نفت گرفته شده است و امیدوارم این سربلندی را داشته باشیم که تولیدمان در پارس جنوبی از قطر پیشی بگیرد، چرا که یکبار در سال ٨۴ به قطر رسیدیم و بعد از آن در تولید گاز عقب افتادیم. بنابر این موضوع اختلافات بوجود آمده در بین عربستان و قطر هر اثری در روابط منطقه ای داشته باشد در خصوص رقابت ایران و قطر در برداشت از پارس جنوبی اثری نخواهد داشت.خاصه آن که به یاد بیاوریم اساسا مشی دولت حسن روحانی و طبعا سیاست های مد نظر وزارت امور خارجه نیز بر مبنای مخاصمه و مناقشه نیست.هرچند انتفاع کشور از شرایط بوجود آمده هم نباید از نظر دور نگه داشته شود.
