به گزارش فراتاب نگاه به روند قیمت نفت در روز های گذشته حاکی از این است که تلاش کشور ها برای کاهش سطح عرضه تا حدودی بی نتیجه بوده است و قیمت این کالای اساسی همچنان در حال کاهش است. کشور های اوپک و غیر اوپک که پس از تمدید توافق نامه کاهش تولید نفت پیش بینی کردند قیمت این محصول در حدود 55 تا 60 دلار به ثبات برسد، هم اکنون با پدیده ای مواجه شده اند که بازار را به اقداماتشان بی تفاوت کرده است و نتیجه چنین پدیده ای کاهش قیمت نفت تا 45 دلار به ازای هر بشکه است که این کیزان حد اقل 10 دلار کم تر از پیش بینی های کشور های عضو این توافق است.
این کاهش قیمت نه تنها به ضرر تولید کنندگان نفت است، بلکه می تواند توازن را در بازار به چالش بکشد و باعث شود کشور ها در کنترل عرضه بازار کوتاهی کنند و نتیجه این موضوع چیزی جز کاهش شدید قیمت نفت نخواهد بود.
اما دلیل اصلی این کاهش قیمت می تواند این باشد که بازار نفت همچنان عرضه را قوی تر از تقاضا می بیند که یکی از عوامل این اتفاق می تواند گرمای هوا باشد. در کشور هایی که سیستم های گرمایشی با سوخت های فسیلی کار می کنند، تقاضای نفت در فصل تابستان کاهش می یابد و این در حالی است که عرضه این محصول در همان سطوح قبلی باقی مانده است. از طرفی هم بسیاری از کشور های مدرن اروپایی تلاش بر این دارند که استفاده از منابع فسیلی را تا حد ممکن کاهش دهند که از این قبیل می توان به خبر اخیری که از تصمیم فرانسه برای پایان دادن به اکتشاف نفت و گاز حاکی است، اشاره کرد.
بر اساس این خبر فرانسه اعطای مجوز برای اکتشاف نفت و گاز را در راستای رویکرد به سوی انرژی دوستدار محیط زیست، متوقف می کند.
به نوشته ایسنا، نیکولاس هولو، وزیر انرژی و محیط زیست فرانسه اعلام کرد قانونی در پاییز تصویب خواهد شد و هیچ اکتشاف جدیدی برای هیدروکربن ها نخواهد بود.
این وزیر فرانسوی که به دلیل فعالیت های محیط زیستی و مستند های طبیعت خود در کشورش شناخته شده است، همچنین پیشنهاد هایی برای افزایش مالیات برای دیزل و اتخاذ تصمیمات سریع تر برای مقابله با آلایندگی دارد.
امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه در زمان مبارزات انتخاباتی خود اظهار کرده بود وی مخالف اکتشاف نفت و گاز بوده و از ممنوعیت فناوری جدید تولید نفت و گاز در قلمرو های خارجی خود از جمله گینه فرانسه حمایت می کند.
اما وزیر محیط زیست فرانسه از جمله کسانی بود که هشدار داد هر گونه ممنوعیت، شکایت شرکت های انرژی را به دنبال خواهد داشت و تغییرات باید به صورت تدریجی انجام شود.
حدود ۷۵ درصد از برق فرانسه در حال حاضر توسط نیروگاه های هسته ای تامین می شود و این صنعت حدود ۲۰۰ هزار نفر را به کار گرفته است. قانونی که سال گذشته برای کاهش استفاده از انرژی هسته ای به ۵۰ درصد تا سال ۲۰۲۵ تصویب شود، جنجالی را بر سر مشاغلی که از بین می روند و تعطیلی حداکثر ۲۰ راکتور، به دنبال داشت.
بر اساس گزارش ایندیپندنت، ماکرون ماه گذشته تعهدش نسبت به این قانون را مورد تاکید قرار داد اما اهداف مشخصی برای استفاده کامل فرانسه از انرژی تجدید پذیر را مشخص نکرد.
با این حال انتشار چنین خبری بازار تحریک کرده و حاکی از این خبر است که نفت و گاز در آینده کمتر مورد استفاده قرار خواهند گرفت که این موضوع می تواند تقاضا و اهمیت این کالا را کاهش دهد که در پی این امر افت قیمت نفت نیز اجتناب ناپذیر است.
با این حال برخی بر این باورند که روند کاهش قیمت نفت به طول نخواهد انجامید و این افت قیمت پس از پایان تابستان جبران خواهد شد. وزیر نفت کویت نیز از این دسته است و باور دارد که توافق اوپک بر بازار موثر خواهد بود.
عصام المرزوق با تاکید براهمیت اجرای توافقنامه نفتی وین گفت: این توافقنامه تاثیر مثبتی بر تحولات بازار نفت و افزایش قیمت آن داشته است.
وی همچنین تصریح کرد: کمیته فنی نظارت بر اجرای توافق نفتی وین گزارشی را از سوی صادرکنندگان عضو اوپک و غیرعضو دریافت کرده که شرایط پایبندی به اجرای این توافقنامه بیش از 106 درصد است که وضعیت مناسبی را نشان می دهد.
وی خاطرنشان شد: شرایط اجرای توافقنامه نفتی وین در ماه مه میلادی مناسب بوده و بازار های جهانی نفت نیز شرایط مطلوبی را طی خواهند کرد.
المرزوق گفت: درحال حاضر دلایل متعددی وجود دارد که به بهبود شرایط بازار نفت کمک می کند و ادامه پایبندی صادر کنندگان به توافق وین یک پدیده تاریخی است. گفتنی است کویت در حال حاضر ریاست کمیته نظارت بر اجرای توافق نفتی وین را برعهده دارد.
با این حال بسیاری از کارشناسان بر این باورند که افزایش قیمت نفت پس از پایان فصل گرما بسیار ناچیز خواهد بود و به حدی نیست که بتواند کاهش قیمت کنونی را جبران کند. صحت این گفته را می توان از برنامه های عربستان و روسیه برای تجدید نظر در بودجه این کشور ها فهمید، چرا که این کشور ها بر این باورند که قیمت نفت تا حدود سطوح قابل اطمینان بالا نخواهد رفت و این کشور ها تلاش بر این دارند تا با تجدید نظر در بودجه سالانه خود که بر اساس قیمت های بالای نفت بسته شده است، جلوی ایجاد کسری بودجه را بگیرند.
در عین حال باید گفت که ایران نیز بودجه خود را بر اساس نفت 50 تا 55 دلاری بسته است که با توجه به داده های موجود می توان دریافت که این میزان درآمد تا کنون به صورت متمادی کسب نشده است و این اتفاق می تواند برای ایران کسری بودجه را به همراه داشته باشد. با توجه به متوسط قیمت نفت در هفته های گذشته می توان گفت که میانگین قیمت نفت خام برنت چیزی در حدود 47 دلار و میانگین قیمت نفت خام وست تپزاس اینترمدییت در حدود 45 دلار بوده است و با توجه به این که قیمت نفت ایران همیشه چیزی در حدود 2 تا 4 دلار کمتر از وست تگزاس بوده است، قابل درک است که میانگین قیمت نفت ایران در هفته های اخیر نهایتا بین 43 تا 44 دلار بوده است که این رقم حد اقل 5 دلار کمتر از بودجه تعریف شده برای سال 96 است.
با این حال هنوز هیچ اقدامی در راستای این کاهش درآمد صورت نگرفته است و به نظر می رسد مقامات ایران بر خلاف سعودی ها و روس ها بر این باورند که افزایش قیمت نفت در ماه های پس از تابستان این کاهش درآمد را جبران خواهد کرد.
اما در همین حال برخی نیز بر این باورند که باید برای چنین افت قیمتی، اقدامات جدی تری انجام شود و تلاش کرد تا قیمت نفت از این سطوح کنونی جدا شده در مقادیر بالاتری به ثبات برسد.
در همین راستا مشاور موسسه بین المللی مطالعات انرژی با اشاره به شرایط بازار نفت و کاهش متمادی قیمت این محصول بر لزوم برگزاری جلسه ای بین اعضای اوپک و غیر اوپک تاکید کرد.
مهران امیرمعینی با اشاره به نقش تولید نفت آمریکا در بازار جهانی نفت، اظهار کرد: پیش بینی می شد که اگر قیمت جهانی نفت به بیش از ۵۰ دلار افزایش پیدا کند، سرمایه گذاران شیل آمریکا تحریک شده و مجددا به بازار باز می گردند زیرا این سرمایه گذاران پتانسیل لازم برای افزایش تولید را داشتند.
وی با تاکید بر اینکه پیش بینی نمی شد تولید نفت آمریکا با این سرعت افزایش پیدا کند، افزود: از سوی دیگر تولید اوپک به دلیل افزایش تولید لیبی و نیجریه افزایش یافت و تعهد اوپک مبنی بر کاهش تولید را تحت تاثیر قرار داد و همه این موضوعات باعث شد بازار نفت تحت فشار قرار گیرد.
از سوی دیگر با اینکه تولید اوپک و تولید شیل آمریکا افزایش داشت، تقاضای جهانی برای نفت افزایشی نداشته است و این موضوع باعث افزایش ذخیره سازی ها می شود و روی قیمت نفت فشار وارد می کند.
مشاور موسسه بین المللی مطالعات انرژی با اشاره به وضعیت قیمت نفت در بازارهای جهانی گفت: تنها امید برای بهبود اوضاع قیمت این است که کشور های عضو اوپک و غیراو پکی ها که در چند ماه اخیر برای کاهش تولید با یکدیگر توافق کرده بودند مجددا تولید خود را کاهش دهند تا تقاضا در بازار افزایش پیدا کند که در این تصمیم کشور های روسیه از اعضای غیر اوپک و عربستان از اعضای اوپک نقش تعیین کننده دارند.
امیرمعینی همچنین به ایسنا گفت: چنانچه تولید اوپک و غیراوپک کاهش پیدا کند، قیمت ها مجددا افزایش پیدا می کند و افزایش قیمت انگیزه سرمایه گذاری در شیل آمریکا را افزایش می دهد. در واقع این موضوع یک حرکت سینوسی است و بازار همواره با این چالش مواجه خواهد بود. مگر اینکه اوپک قیمتی بین ۴۵ تا ۵۰ دلار تعیین کند و اجازه فعال شدن نفت شیل آمریکا را ندهد.
وی بر لزوم برگزاری جلسه فوری بین اعضای اوپک و غیراوپک تاکید کرد و گفت: جلسه آتی اوپک و غیراوپک چهار ماه آینده است و اگر اعضای اوپک و غیراوپک بخواهند تا جلسه آتی اوپک صبر کنند، قیمت ها بیش از این تضعیف خواهد شد. بنابراین برگزاری یک جلسه فوری بین اوپک و غیراوپک با توجه به تحولاتی که در بازار افتاده، ضروری است زیرا چنانچه اعضای اوپک و غیراوپک به سرعت عکس العمل نشان ندهند، میزان ذخیره نفت افزایش پیدا می کند و تغییر شرایط بازار بسیار مشکل خواهد بود.
اما با این حال برخی دیگر بر این باورند که قیمت نفت به تاثیر از تحولات منطقه خلیج فارس دچار تغییر خواهد شد. این در حالی است که عربستان سعودی و همپیمانان این کشور در منطقه خلیج فارس حدود سه هفته قبل با متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم و دامن زدن به بی ثباتی در منطقه، روابط دیپلماتیک با این کشور را قطع کردند و اکنون فهرستی از ۱۳ درخواست را برای قطر صادر کرده اند و ۱۰ روز به این کشور مهلت داده اند تا به درخواست هایشان عمل کند که شامل قطع روابط با ایران و تعطیلی شبکه تلویزیونی الجزیره است.
این فهرست بلند بالا تنها چند روز پس از اینکه پادشاه عربستان، شاهزاده محمد بن سلمان، پسر مورد علاقه اش را به عنوان ولیعهد انتخاب کرد، اعلام کرد. انتخاب این شاهزاده ۳۱ ساله به عنوان پادشاه آینده عربستان، به معنای سیاست خارجی تهاجمی تر این کشور در مناقشات منطقه ای است. انتظار می رود ولیعهد جدید عربستان مواضع شدید تری علیه ایران اتخاذ کند که ممکن است ریسک سیاسی تاثیرگذار در قیمت های نفت را افزایش دهد.
از طرفی هم نشریه فوربس در تحلیل اخیر خود نوشت: احتمال وقوع جنگ مستقیم در منطقه خاورمیانه زیاد است و این موضوع می تواند قیمت نفت را تا حدود زیادی بالا ببرد. این افزایش قیمت نفت فرصتی خاهد بود برا آمریکا که با افزایش توان تولید خود از رشد قیمت نفت نهایت استفاده را ببرد.
بر اساس داده های موجود قیمت نفت خام برنت در پایان معاملات روز گذشته به 46 دلار و 17 سنت به ازای هر بشکه رسید و قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدییت نیز با قیمت 43 دلار و 66 سنت معامله شد.
با این حال اگر این پیش بینی ها محقق نشوند قیمت نفت همچنان با افت همراه خواهد بود و این موضوع می تواند بودجه کشور های تولید کننده نفت را با تهدید های جدیدی مواجه کند. در نتیجه این کشور ها که در حال حاضر توافقی ره با یکدیگر به امضا رسانده اند، باید برای نجات خود از این کاهش قیمت نفت تصمیمات جدیدی اتخاذ کنند.
