فراتاب – گروه فراسفر/ اردشیر پشنگ: سفری هفت روزه به ژاپن برای ارائه دو سخنرانی در دانشگاههای دوشیشای کیوتو و مرکز JETRO در دانشگاه توکیو فرصتی هرچند بسیار کوتاه را برایم فراهم ساخت تا از نزدیک و البته بی شک بصورت ثبت صحنه هایی کاملاً برشی، موردی و اتفاقی بخشی از فرهنگ و واقعیات جامعه کنونی ژاپن را از نزدیک ببینم، در اینجا سعی کرده ام نکته های بسیار متفاوت و متعددی که در حین سفر برداشته ام را در قالب چند گزارش منتشر کنم. نخستین نوشتارم را به بازدیدی که از معبد آساکوسای توکیو داشته ام اختصاص داده ام:
ایرانیان و رواج فرهنگ خاص مذهبی!
سالها پیش بود در یکی از کتاب های اندیشه سیاسی در غرب، (اگر اشتباه نکنم مربوط به د.عبدالرحمان عالم) در باب فروش زمین های بهشتی در قرون وسطی در مغرب زمین خوانده بودم که این ایده نخستین بار توسط یک کشیش با اصالتی ایرانی که در شمال آفریقا می زیسته است و بعدها به رم ورود پیدا می کند باب شده است! و حالا در «مشرق زمین» هم گویا فرهنگ اهدای هدیه ای ،معمولاً نقدی، به مراکز مذهبی در ژاپن توسط ایرانیان مهاجر در این کشور باب شده است! این را یکی از همراهانم که خود ژاپنی است و دکترای تاریخ دارد می گوید، حتی مجسمه ای که در پای آن چشمه ای جاری است و پیش از معبد می بایست دست ها و صورت را با آن با شست و تظهیر کرد چهره ای ترکیبی دارد که همراهم می گوید احتمالا این فرد نیز از همان دوره است و ممکن است اصالتی ایرانی داشته باشد! البته هر دوی این مدعیات را بایست دقیق تر بررسی کرد اما اگر فرض بر درستی آن باشد، واقعیات و برداشت هایی خاص از باب سنت رفتاری و «فرهنگ مذهبی» ما ایرانیان در خصوص مذهب به ما می دهد امری که چه پیش از ورود اسلام و چه پس از آن رواج داشته است!
در معبد آساکوسا
به محض اینکه صحنه را دیدم این اسم را بر آن گذاشتم: آئین «اول پول را بنداز و بعد دعا و خواسته ات را بگو». به گفته دو همراه مطلع ژاپنی که داشتم این رسما دقیقا از هزار سال قبل و وقتی گروهی از ایرانیان به ژاپن مهاجرت کرده اند را آنها با خود از ایران به ژاپن آورده اند! مردم ژاپنی و البته توریست های زیادی در صفی نسبتاً فشرده می ایستند، از پله های معبد یکی یکی بالا می آیند و سپس در یک خط ایستاده دست به جیب و یا کیف پول کرده، سکه ای در می آورند آن را آرام پرتاب می کنند داخل یک مجموعه شیارهای سیمانی خاص، که شکل آن شبیه یک زمین فوتبالدستی با ابعاد بزرگ تر است، سپس دستها را بهم سائیده و خم شده و شروع به راز و نیاز می کنند!
میزان سکه نیز بستگی به میزان درآمد و یا بعضاً خواسته ات دارد، از سکه های یک ینی تا 500 ینی را زائرین پرتاب می کنند. طبیعی است در چنین فضایی توریست ها بخصوص از نوع خاورمیانه ای، اروپا و آمریکا و روسیه بصورت تفننی و تفریحی و برای رسیدن به یک تجربه جدید اینکار را می کنند، توریست های شرق دور از کشورهایی نظیر چین، ویتنام، کامبوج و کره جنوبی در این امر جدی تر به نظر می رسند و اما خود ژاپنی ها با اعتقاد ملموس تری دست به دعا می برند.
معبد آساکوسای توکیو که از بزرگترین معابد این کشور و مروج آئین بودیسم است چندین سده است که این رسم را ترویج داده است. کاری که بسیار شبیه به فرهنگ دعای ایرانیان در امام زاده ها و مراکز و اماکن متبرکه مذهبی است و البته در بسیاری از مناطق خاورمیانه و دیگر نقاط جهان هم کم و بیش و به شیوه های مختلف رواج دارد؛ اما در ژاپن و در این معبد آنچه که برای من جلب توجه کرد تاثیر پذیری آنان از ایرانیان مهاجری بوده است که این رسم را با خود نخستین بار آنجا آورده اند (که البته این امر نیازمند پژوهش و تحقیقی جدی است که باید دید آیا در واقع همینگونه بوده است و یا خیر؟)
در ژاپن دو مذهب عمده وجود دارد: «شینتوئیسم» و «بودیسم» و مردم این کشور عملاً به یکی از این دو مذهب گرایش دارند و چون سخت گیری مذهبی وجود ندارد بعضاً دیده می شود برخی از پیروان دو آئین مدتی به دیگری گرویده شوند! امری که در این کشور مسبوق به سابقه است چرا که گفته می شود تا چند دهه پیش از امروز آئین مسیحیت در این کشور بیش از هر آئینی دیگر رواج داشته است اما در دهه های اخیر قافیه را به دو مذهب دیگر باخته است! لذا مذهب و نحوه عمل به مذهب در جامعه ژاپن بسیار متفاوت تر از گرایش مذهبی در جوامع خاورمیانه ای نظیر ایران و ... است.
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
توجه: بخش فراسفر فراتاب بدنبال آن است، تا تفاوت های فرهنگی و اجتماعی شهرها، فرهنگ ها و کشورهای مختلف را بازنشر کند، لذا در هرکجا که هستید و هر نکته و موضوعی را که می فکر می کنید جالب و جذاب می تواند باشد چه بصورت موردی و چه بصورت سلسله وار خواهید توانست با نام و تصویر خودتان منتشر کنید.
برای مشاهده تصاویر در اندازه اصلی روی آنها کلیک کنید:
