حسن زیرک در رادیو کُردی کرماشان | فراتاب
کد خبر: 5235
تاریخ انتشار: 19 دی 1395 - 17:05
همایون کمانگر (3)
ميرزاده بارها به اين مسأله اشاره كرد كه حضور حسن زيرك در كرماشان خيلي مفيد بود، زيرا او را با موسيقي كُردي آشنا كرده و بسياري از ترانه‌ ها و ملودي هاي كُردي را از طريق زيرك شناخته است

فراتاب گروه فرهنگی: در مردادماه سال 1341 برنامه‌ي كردي تهران تعطيل گرديد و حسن زيرك به همراه همسر و ديگر همكاران به كرماشان (کرمانشاه) منتقل گرديد و در اين شهر به فعاليت‌هاي هنري خود ادامه‌ داد.

نامه‌ي شماره 4024 مورخ 2/7/1341 به دنبال آغاز اين همكاري صادر شده است. راديو كرماشان مهرماه سال 1337 آغاز به كاركرده بود و از همان تاريخ روزانه به مدت 2 ساعت به زبان كردي برنامه داشت كه از طريق يك فرستنده‌ي موج متوسط به قدرت يك كيلوات برنامه ‌هايش را پخش مي‌كرد.

مردادماه سال 1341 كه گروه تهران به كرمانشاه منتقل گرديدند قدرت فرستنده به صد كيلو وات افزايش يافت و برنامه كُردي كرماشان به بخش كرُدي راديو ايران تغيير نام يافت: «ده‌نگي ئیرانه، به‌شي كوردي»

در واقع آن برنامه ‌ي محلي تعطيل گرديد و يك راديوي جديد كه صداي برون مرزي ايران بود آغاز به كار كرده كه ساعات پخش برنامه هم افزايش يافت و نه‌ تنها كشورهاي منطقه بلكه بخش‌ هاي وسيعي از اروپا و خاورميانه را تحت پوشش قرار داده بود.

ورود حسن زيرك به كرمانشاه و پيوستن به جمع همكاران راديو، ‌موجب تحرك و فعاليت بيشتر اركستري گرديد كه از چند سال پيش وجود داشت و در كار توليد موسيقي و ترانه‌ هاي كُردي قدم‌ هاي خوبي برداشته‌ بود.

سرپرست آن اركستر محمد عبدالصمدي كه خود نوازنده كلارينت بود و نوازندگان عبارت بودند از محمود مرآتي ويلن، ‌مجتبي ميرزاده ويلن، اكبر ايزدي سنتور، استوار درويشي تار، بهمن پولكي ضرب، بر عهده داشتند. در سال‌هاي بعد محمود بلوري عود، گروهبان موزيك زيد يحيايي كلارينت به این جمع اضافه شدند.

حسن زيرك كه پس از انتقال به كرماشان حق الزحمه بيشتري دريافت مي‌داشت برابر دستور العمل شماره 9915 مورخ 12/10/1341 موظف گرديد روزانه از ساعت 30/16 تا 30/19 در اداره حضور داشته و در تمرين‌هاي مربوط به اركستر راديو مشاركت نمايد.

لازم به يادآوري است كه بسياري از روزها، زيرك صبح ‌ها نيز به اداره مي‌آمد و در مورد ترانه ‌ها و ملودي‌ هاي كُردي با مجتبي ميرزاده كه آن زمان جوان شانزده ساله ‌اي بود به صحبت مي‌پرداخت و اطلاعات گسترده‌ ي زيرك در مورد ترانه ‌هاي كُردي چنان ميرزاده را سرشوق آورده بود كه آن دو غالباً‌ در كنار هم ديده مي ‌شدند و علاقه و دوستي خاصي بين شان به وجود آمده بود.

ميرزاده بارها به اين مسأله اشاره كرد كه حضور حسن زيرك در كرماشان خيلي مفيد بود، زيرا او را با موسيقي كُردي آشنا كرده و بسياري از ترانه‌ ها و ملودي هاي كُردي را از طريق زيرك شناخته است و همين امر موجب گرديده سبك نواختن او متفاوت گردد كه مي‌توان آن را نوعي از نوازندگي و موسيقي كردستان دانست.

حسن زيرك در مدت 3 سالي كه در كرماشان اقامت داشت از حقوق و مزاياي خوبي برخوردار بود بطوري كه اكثر روزها چند نفر از علاقمندان به صدايش از مناطق گوناگون به ديدارش مي ‌آمدند و عموماً در منزل خود از آنها پذيرائي مي‌ كرد. دوستانش در هفته هرچند روز يكبار به ديدارش مي‌ آمدند و اكثراً تا پاسي از شب از ميهمانان پذيرائي مي‌ گرديد.

خوانندگان و هنرمندان كُرد از داخل كشور و نيز هنرمندان كُرد عراقي به قصد ديدار زيرك به كرماشان مي‌‌آمدند و در طول اقامت شان در منزل خود از آنها پذيرايي مي‌كرد.

در آن سالها خانم مديا زندي همسر زيرك نيز با سخاوت تمام در كنار يكديگر به ميهمانان خوش آمد ‌مي‌ گفتند كه خاطرات شيريني از دوران اقامتشان در كرماشان با حضور دوستان و علاقمندان خود بر جاي گذاشته‌ اند.

زيرك در همان 3 سال، ‌بيش از يكصد و بيست ترانه اجرا كرد كه بايد آن ‌ها را از بهترين و زيباترين آثار اين هنرمند به حساب آورد.

شيوه‌ي اجراي آن آثار به اين ترتيب بود كه ابتدا با پيش درآمد (اورتور) ‌آغاز مي‌ گرديد،‌ سپس تصنيف خوانده مي ‌شد، بدنبال آن يك قطعه آواز يا سلو و در پايان تصنيف تكرار مي‌ گرديد، ‌كه عموماً‌ مجموع اين برنامه يك ربع ساعت بود.

در مرداد ماه سال 1342 برابر دستور العمل اداره كل انتشارات و راديو، ‌استخدام و ادامه‌ ي خدمت بانوان در ادارات انتشارات و راديو منوط به اعلام رضايت همسران يا اولياي آنان گرديد. به همين جهت طي نامه‌ شماره 1479 مورخ 28/5/42 از زيرك خواسته شد نسبت به ادامه ‌ي كار همسرش مديا زندي اعلام نظر نمايد كه ايشان با نظر موافق نسبت به ادامه ‌ي كار همسرش در راديو كردي اظهار رضايت كرد.

ادامه دارد ...

 

 

همایون کمانگر از فعالین حوزه فرهنگی و همکاران استاد حسن زیرک در رادیو کردی کرمانشاه

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

 

 

 

دو بخش پیشین را در لینک های زیر مطالعه کنید:

بخش اول:  حسن زیرک از کارگری در بوکان تا خوانندگی در بغداد

بخش دوم:  حسن زیرک در رادیو کُردی تهران

 

 

نظرات
آخرین اخبار