دگزا متازون را بهتر بشناسیم! | فراتاب
کد خبر: 4961
تاریخ انتشار: 23 آذر 1395 - 12:54
ثریا مردانپور
دگزامتازون رایج ترین وپرکاربرد ترین نوع کورتون مصرفی در ایران می باشد و یکی از طولانی الاثرترین کورتون ها است.

فراتاب_ گروه سلامت: دگزامتازون پرمصرف ترین کورتیکو استروئید صناعی می باشدکه برای کاهش پاسخ های ایمنی بدن دربرابر بیماریها استفاده می شود و عملکرد آن شبیه بخش قشری غده فوق کلیه (آدرنال) می باشد. به علت شباهت ساختاری این داروها با هورمون های استروئیدی به کورتیکواستروئید، استروئید یاکورتون نامگذاری شده اند. درایران کورتون ها به اشکال مختلف دارویی موجود می باشد: قرص، آمپول، پماد، شربت، قطره، اسپری و ....

موارد مصرف دگزامتازون

دگزامتازون رایج ترین وپرکاربرد ترین نوع کورتون مصرفی در ایران می باشد و یکی از طولانی الاثرترین کورتون ها است.

  • برای درمان حال عمومی بد در سرماخوردگی همزمان با آنتی بیوتیک ها به بیماران تزریق می شود و در بدن سازی همراه با هورمون های مردانه (استروئیدهای آنابولیک)
  • متاسفانه امروزه در باشگاه های بدن سازی برای حجم دادن به عضله مورد استفاده غیر مجاز قرار می گیرد واین در حالی است که نه تنها باعث افزایش عضله نمیشود بلکه باعث تجزیه عضلات وتحلیل رفتن آن میبشود و افزایش حجم چربی درمحل عضله. همچنین باعث پارگی و آسیب دیدن تاندون ها در ورزشکاران می شود
  • کورتون ها نوعی سرخوشی آنی در فرد ایجاد می کنند(euphoria) در کوتاه مدت توان بدنی فرد را افزایش می دهند اما در طولانی مدت کاملا برعکس عمل می کنند
  • دگزامتازون و سایر کورتون ها جز داروهای ممنوعه دوپینگ می باشد
  • افرادی که برای چاقی سریع وچاقی صورت از آن استفاده می کنند در کوتاه مدت به خواسته خود خواهند رسید. اشتهای آنها زیاد شده و به علت تجمع آب میان بافتی در بدن چاق تر از حد عادی خود تصور می شوند که با قطع دارو ادم بدن کم شده و شاهد کاهش مقداری از وزن خود خواهند بود.
  • بیمارانی که غده فوق کلیوی آنها به هرعلتی از کار افتاده ویا جراحی شده(افراد دیالیزی، پیوند کلیه و...)
  • آلرژی یا حساسیت شدید (واکنش التهابی شدید بدن به محرک های داخلی وخارجی)
  • آسم
  • بیماری های التهابی و اتوایمنیون  (مبارزه بدن علیه خودش)مانند:ارتریت روماتوئید،لوپوس،ام اس و...
  • درمان سرطانها
  • پیشگیری از تهوع شدید

عوارض کورتون ها

  1. عوارض سریع الاثر
  2. عوارضی که در طولانی مدت دراثرمصرف این داروها ایجاد می شود.

عوارض کوتاه مدت:

  • بی قراری
  • گیجی
  • سردرد
  • تحریک معده
  • افسردگی
  • بی خوابی
  • اضطراب
  • افزایش رشد موهای بدن
  • اختلالات قاعدگی
  • استفراغ
  • خارش شدید بدن

عوارض درازمدت

عوارض طولانی مدت به علت مصرف مداوم و طولانی مدت اتفاق می افتد(مصرف بیشتر از یک ماه)

  • چاقی
  • ادم بدن بعلت جمع شدن آب میان بافتی در سلولها
  • اختلال حافظه
  • افزایش عفونتها
  • تضعیف سیستم ایمنی
  • کبودی بدن در اثرضربه ملایم
  • تخریب سلولی
  • افزایش اشتها
  • چروک پوست
  • ترک پوست درناحیه شکم، سینه، ران، کنار زانوها
  • آزادشدن اتم های سنگین و رادیکالهای آزاد در بدن
  • افزایش سرطان ها بعلت آزادشدن اتم های سنگین
  • پوکی استخوان
  • تنه بوفالو (تجمع چربی در سینه وپهلوها)
  • صورت گرد (moon face)
  • کاهش عملکرد سیستم ها و اندام های داخلی
  • تحلیل پروتئین در بافت ها
  • اختلال در ضربان قلب
  • اختلات بینایی: شبکیه و عدسی
  • آکنه
  • زخم معده
  • کاهش عملکرد کلیه ها و دفع پروتئین
  • افزایش بیماری های قلبی
  • وابستگی به کورتون
  • لکه پوستی
  • تاخیر در ترمیم زخم ها

عوارضی که نیاز به ارجاع فوری به پزشک دارند

  • تورم صورت
  • تورم اندام های انتهایی
  • تورم قوزک پا
  • اختلال در بینایی
  • مدفوع سیاه
  • سرماخوردگی یا عفونت طولانی
  • ضعف عضلانی

داروهای کورتونی موجود در بازار :

دگزامتازون، بتامتازون، متیل پردنیزولون، پردنیزولون، کلوبتازول، بکلومتازون، تریامسینولون، فلوسینولون و....

مصرف در بارداری وشیردهی:

در بارداری وشیر دهی جز دسته داروهای گروه cمی باشد یعنی نه بی خطر است و نه خطرناک و با توجه به نظر پزشک توصیه می شود.

توجه: دگزامتازون در مجموع طیف وسیعی از درمان بیماریها را به عهده دارد و اگر طبق دستور پزشک استفاده شود مشکل خاصی ایجاد نمیکند اما مصرف خودسرانه وبی رویه آن مانند هر داروی دیگری عوارض جبران ناپذیر دارد.

اخیرا شایعاتی در شبکه های اجتماعی وجود دارد دال بر اینکه این دارو باعث قطع جذب کلسیم ویا اسیب به مغز استخوان به مدت 6 ماه  می شودکه هیچگونه پایه علمی ندارد.

 

ثریا مردانپور

عضو گروه علمی و پزشکی فراتاب

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

 

 

نظرات
محمد
| |
2019-05-22 11:18:13
سلام
آقا برای چاق شدن میشه این دارو را بهمراه سیپروهپنادین فقط برای ۳۰ روز مصرف کرد ؟
بقدری لاغر شدم که خودمم فکر میکنم مواد مصرف میکنم اما اینطور نیست و داره روی بیرون رفتن از خونه تاثیر بسیار منفی‌ای میزاره!
ممنون میشم سریع بررسی و پاسخ دهید.
آخرین اخبار