سرمایه اجتماعی و مساله توسعه در مناطق مرزی | فراتاب
کد خبر: 4952
تاریخ انتشار: 23 آذر 1395 - 00:15
سمیرا رستمی
سرمایه واژه ایست که کاربرد آن هر روز در حال افزایش است. این اصطلاح توسط جیمز کلمن جامعه شناس در معنای وسیع تری مورد استفاده قرار گرفت و رابرت پاتنام کسی بود که بحثی قوی در مورد سرمایه ی اجتماعی و جامعه ی مدنی را در ایتالیا و ایالات متحده برانگیخت.

 فراتاب- گروه اجتماعی: سرمایه واژه ای است که کاربرد آن هر روز در حال افزایش است. این اصطلاح توسط جیمز کلمن جامعه شناس در معنای وسیع تری مورد استفاده قرار گرفت و رابرت پاتنام کسی بود که بحثی قوی در مورد سرمایه ی اجتماعی و جامعه ی مدنی را در ایتالیا و ایالات متحده برانگیخت. از نظر پاتنام سرمایه اجتماعی باعث حل و فصل راحت تر مشکلات جمعی از طریق همکاری، اعتماد و تعامل بین شهروندان و در نتیجه انجام امور و فعالیت های بدون پرداخت هزینه های گزاف و آگاهی افراد از شیوه های سرنوشت ساز برای جامعه می شود. سرمایه ی اجتماعی دارای مؤلفه هایی است که به اختصار به آن ها اشاره می شود و به بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر حقوق اقلیت ها در ایران در مناطق مرزی می پردازیم.
اعتماد، مشارکت اجتماعی و سیاسی، مسئولیت پذیری، انسجام اجتماعی، توسعه، رفاه، احساس امنیت از جمله مؤلفه های سرمایه ی اجتماعی محسوب می شوند. همان طور که می دانیم توسعه و رفاه از جمله مؤلفه های سرمایه ی اجتماعی است که بیش تر در کلانشهرها و پایتخت مورد توجه قرار گرفته است و کاربرد آن در مناطق مرزی بیشتر در حد بحث باقی مانده است و به مرحله ی عمل نرسیده است.

مردم مناطق مرزی بخصوص غرب کشور به دلایل مختلف از جمله جنگ و پیامدهای ناشی از آن و نیز دور بودن از مرکز در مقایسه با استان های مرکزی از نظر توسعه و رفاه و امکانات بهداشت و درمان در حداقل هستند و در چنین شرایطی زندگی خود را می گذرانند. با توجه به مباحث گفته شده ضرورت شناخت سرمایه ی اجتماعی و تأثیر آن بر جایگاه حقوق اقلیت ها در ایران، از اهمیت دو چندان این اصطلاح خبر می دهد. بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه هایی هم چون اعتماد، مشارکت، مسئولیت پذیری رابطه ی مستقیمی وجود دارد؛ به این معنا که با تقویت سرمایه اجتماعی، اعتماد مردم به دولت بیش تر می شود، مشارکت مردم بالا می رود و مردم در قبال دولت و نظام احساس مسئولیت خواهند کرد و بالعکس فقدان سرمایه ی اجتماعی از جمله پایین بودن سطح زیرساخت ها (حمل ونقل، توسعه، رفاه، خدمات بهداشت و درمان و ...)، اعتماد مردم تضعیف می شود و به همان میزان بر مشارکت مردم در کشور و مسئولیت پذیری آن ها تأثیر خواهد گذاشت. یکی از نتایج فقدان سرمایه ی اجتماعی در مناطق مرزی، مهاجرت مردم از مناطق مرزی و تخلیه این مناطق است که این خود تهدیدی برای امنیت مرزی و در پی آن امنیت سرزمینی و ملی خواهد بود.

عواملی چون تلاش برای کاهش نرخ بیکاری و شتاب بخشیدن به روند توسعه در این مناطق از رفتن جوانان به سمت قاچاق کالا جلوگیری می کند و کاهش قاچاق کالا خود باعث امنیت مرزی می شود. با احداث بازارچه های مرزی در این مناطق هم می توان جوانان را شاغل کرد و هم می توان تخلیه مناطق مرزی و مهاجرت را کاهش داد. در نهایت می توان گفت تقویت سرمایه ی اجتماعی در مناطق مرزی، امنیت مرزی و سرزمینی را در پی دارد و فقدان آن امنیت مرزی و ملی را با تهدید مواجه خواهد کرد.

 

 

سمیرا رستمی، دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه رازی

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار