شعله های تروریسم؛ از خاورمیانه تا شمال آفریقا | فراتاب
کد خبر: 4833
تاریخ انتشار: 16 آذر 1395 - 12:10
مریم درّی
نوام چامسکی: «همه نگران متوقف نمودن تروریسم هستند، در حالی که ساده ترین راه ، شرکت نکردن در آن است.»

فراتاب – گروه بین الملل: سال هاست تروریسم نقش بسیار مهمی را در سطوح ملی و بین المللی بازی می کند. به سختی می توان از از این پدیده چشم پوشی نمود. تقریبا هر روز در تلویزیون، روزنامه ها و سایت ها شاهد اقدامات خونین و وحشیانه ی تروریست ها یا گروه های شبه نظامی هستیم. نمی توان به آسانی ترس خود را با دیدن صحنه های کشتار مردم عادی توسط تروریست ها کنترل کنیم. ترس دقیقا همان چیزی است که تروریست ها با خلق صحنه های وحشتناک به دنبال دستیابی به آن هستند. تروریست ها معتقدند اگر بتوانند در میان مردم وحشت ایجاد کنند، قدرت کنترل آن ها را به دست خواهند آورد. در طول سال های گذشته افزایش قابل توجهی در تعداد حملات تروریستی در سراسر جهان وجود داشته است. سوال اینجاست آیا هیچ گاه تروریسم پایان می پذیرد؟

تروریسم پدیده ای با چهره های متفاوت است و از دیدگاه های مختلف می توان به آن نگاه کرد. سازمان های مختلفی برای تحقق اهداف ملی خود دست به عملیات تروریستی می زنند. برخی گروه ها نیز به علت اعتقادات مذهبی و رادیکال دست به عملیات تروریستی می زنند تا به زور مبانی دینی خود را به خورد مردم ناحیه ای مشخص بدهند. در طول چهل سال گذشته، خاورمیانه و شمال آفریقا با تروریسم عجین گشته و سرتیتر خبرهای جهان بوده اند. به چند دلیل این مناطق در این زمینه معروف شده اند. اول اینکه تروریسم تبدیل به ابزار غالب و گسترده ای برای دستیابی به اهداف سیاسی و تغییرات اجتماعی در خاورمیانه شده است. دوم، برخلاف تروریسمی که در اروپا و آمریکای لاتین تکامل یافت، تروریسم خاورمیانه ای خود را محدود به منطقه ی جغرافیایی که در آن به وجود آمده ننموده و خود را به مناطق دیگر جهان نیز صادر می کند. در این زمینه می توان از گروه تروریستی داعش نام برد که اعضای خود را از سراسر جهان جذب می کند. به علاوه در مقایسه با دیگر سازمان های تروریستی در جهان ، گروه های تروریستی خاورمیانه ای به صورت گسترده تری از تاکتیک های جدید و کشنده استفاده می کنند. به عنوان مثال تروریسم انتحاری که در خاورمیانه و شمال آفریقا ریشه دارد و عملیاتی کردن آن به ویژه در خاورمیانه برجسته است.

خاورمیانه و شمال آفریقا، بیشتر گروه های تروریستی را درون خود جای داده اند و اکثریت حملات تروریستی در این دو منطقه رخ می دهند. مدت طولانی است که این نواحی در بحران به سر می برند. سوریه وارد ششمین سال جنگ داخلی خود شد. عراق میان خطوط قومی، فرقه ای و ملی تقسیم شده است. لیبی در تلاش برای حفظ وحدت ارضی خود می باشد و به مقابله با گروه های شبه نظامی در سراسر قلمرو خود می پردازد. در مصر و تونس هم وضعیت بهتر از دیگر کشورهای این منطقه نیست و ناآرامی موج می زند. کشورهای حوزه ی خلیج فارس هم مشغول جنگ یمن هستند. در شمال شرقی نیجریه با اینکه گروه تروریستی بوکوحرام بیشتر قلمروهای تحت کنترل خود در این کشور را از دست داده، اما به عملیات انتحاری و بمب گذاری در این منطقه ادامه می دهد. این گروه مرگبارترین عملیات ها را در این کشور به انجام رسانیده است. در سوریه و عراق، مردم بومی تحت سخت ترین شکنجه های داعش قرار گرفتند. داعش بمب گذاری های انتحاری و حملات مسلحانه ی گسترده ای را در این دو کشور انجام داد. گروه تروریستی طالبان در افغانستان مردم را به خاک و خون کشید و برای مدت طولانی مردم بی گناه این سرزمین تحت کنترل قوانین سرسختانه ی طالبان قرار گرفتند. گروه های تروریستی مختلفی در خاورمیانه و شمال آفریقا حضور دارند، از ایدئولوژی های ناسیونالیستی سکولار گرفته تا بنیادگرایان مذهبی. همین امر چشم انداز امنیت منطقه را نیز پیچیده می نماید.

در این میان باید دید چگونه می توان گسترش تروریسم را کاهش داده یا آن را متوقف نمود:

* قدرت های بزرگ باید دست از حمایت رادیکال ها به خصوص در خاورمیانه و شمال آفریقا بردارند. در حقیقت ایالا متحده آمریکا و متحدان آن از دست اندرکاران ایجاد داعش در این منطقه بوده اند. اگر جهان می خواهد تروریسم متوقف شود، بنابراین قدرت های بزرگ نظیر آمریکا موظف هستند دست از حمایت تروریست ها بردارند.

* کشورها باید دست از حمایت دولت هایی که حامی مالی  تروریسم هستند، بردارند. عربستان سعودی بزرگترین حامی مالی تروریست های اسلام رادیکال است. سعودی ها از داعش و دیگر گروه های وحشی تروریستی حمایت می کنند. این کشور کانون رادیکال ترین گروه های تروریستی نظیر داعش و القاعده می باشد. با این وجود ایالات متحده از عربستان سعودی حمایت به عمل می آورد. بنابراین اگر آمریکا و کشورهای دیگر دست از حمایت حکومت های استبدادی نظیر عربستان سعودی، قطر، ترکیه و بحرین بردارند، کمک بزرگی به کاهش تروریسم نموده اند.

*  جایگزین نمودن مذاکرات صلح آمیز و به جای جنگ. اگر به جای اینکه کشورها در این مناطق به جنگ به عنوان اولین راه برای حل و فصل مسائل فکر نکرده، پای میز مذاکره نشسته و بتوانند مواضع و پشنهادات خود را به دور از تعصب مطرح کنند، امنیت ملی افزایش پیدا کرده و تروریسم کاهش می یابد. بنابراین مذاکرات صلح آمیز از ایجاد تروریسم که در نتیجه جنگ ایجاد می شود، جلوگیری خواهد نمود.

* متوقف نمودن بی عدالتی، فقر و بیکاری افراد در کشورهای مختلف از جمله اروپا. اگر توجه داشته باشید اکثر افرادی که به خصوص از اروپا به داعش پیوستند افرادی بودند که از بیکاری و طرد شدگی در کشور محل سکونت خود، رنج می بردند.  به همین علت متمایل به پیوستن در داعش شدند تا احساس مهم بودن کرده، به چشم آیند و از افرادی که آنان را حقیر شمرده و زندگی سختی را به آن ها تحمیل نمودند، انتقام بگیرند. در این میان آتش خشم ایشان چونان زبانه می کشد که کشتار مردم بی گناه برایشان تفاوتی ندارد.

البته باید در نظر داشت هیچ کدام از راه های گفته شده نمی تواند به سرعت تهدید تروریسم را از میان بردارد. این کار نیاز به زمان، همکاری تمامی کشورها و برنامه ریزی سیتماتیک دارد. هنگامی که جنایتی صورت می گیرد باید مجازاتی هم برای آن وجود داشته باشد. در شرایطی که تروریست ها فکر کنند می توانند هر اقدام وحشیانه ای انجام داده و سپس فراری شوند، پر رنگ تر و خطرناک تر خواهند شد. اگر تمامی کشورهای جهان در متوقف نمودن این پدیده ی وحشتناک سهمی داشته و در از بین بردن آن هم راستا و متحد باشند و این پدیده به صورت ریشه ای بررسی شود، گروه های تروریستی در مواجه با چنین اتحادی از پای در آمده، از ریشه خشک می شود و دوباره به شکل یا نامی دیگر ظاهر نخواهد شد.

 

 

مریم درّی کارشناس ارشد روابط بین الملل

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار