فراتاب - گروه اجتماعی: گفتگو و حرف زدن در فضای مجازی، راهی است برای برقراری ارتباط با دیگران، با این تفاوت که در فضای مجازی مخاطبین بیشتری حرف های ما را می خوانند. در لغت کامنت به معنای «نظر » است، بنابراین اکثر نوشته های ما ایرانیان در فضای مجازی کامنت واقعی نیست. کامنت گذاری در مطلوب ترین شرایط ابراز بیان و عقاید و احساسات برای شخصی است که بر صفحه ی مجازی اش پستی را ارسال کرده است.

در بعضی شرایط این ابراز عقاید توام می شود با ایجاد هیجانات مختلف همچون خشم، تحقیر، تمسخر فرد پست گذارنده و یا حتی ناسزا و بیان حرف های رکیک و یا بنا به تعصبات خاص دینی، قومیتی، سیاسی و غیره جدل های توام با پرخاشگری های کلامی.

محتوی کامنت ها

بنده در بررسی های میدانی که انجام دادم، در کامنت هایی که ایرانی ها برای پست های ایرانی و غیر ایرانی می گذارند تفاوت هایی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهم کرد: 

کامنت هایی که برای ایرانیان گذاشته می شود:

اکثر این کامنت ها از مدح و ستایش و ابراز عشق و علاقه به صورت های گوناگون مثل شعر و عکس گل و درود و سرود و تملق و چاپلوسی گرفته و از آن طرف هم برعکس شاید بر اساس خصومت یا حسادت و یا تعصبات قومی و ملی و مذهبی، شامل ناسزا و تهمت و تحقیر و مسخره کردن های بیشمار باشد.

کامنت هایی که معمولا برای افراد مشهور غیرایرانی گذاشته می شود:

معمولا در این کامنت ها غرض ورزی در احساسات ما نقش مهم تری را بازی می کند. کافی ست که ما به مسئله ی طرح شده در پست فرد مورد نظر احساسی متضاد داشته باشیم. آن هنگام است که کامنت های ما پر از قضاوت های نادرست خواهد بود. یعنی اینکه معمولا ما برای غیر ایرانی پا را از اخلاقیات فراتر می گذاریم و هر طور که دلمان می خواهد نظر می دهیم. کامنت هایی که شاید در شرایط عادی و در فضای مجازی ایرانی خودمان از آن پرهیز کنیم و ابدا نتوانیم به بیان آن بپردازیم.

حال یک سوال دیگر پیش می آید و آن اینکه علل علاقه ی ایرانیان به کامنت نویسی چه هستند؟

۱-نیاز به ایجاد ارتباط با شبکه ای بزرگتر
۲- نیاز به ابراز وجود
۳- ایجاد گفتگو
۴-ابراز عقیده و ابراز احساسات
۵-میزان علاقه و آگاهی از موضوع
۶-نشان دادن توجه به پست گذارنده

تمام موارد ذکر شده ی بالا به لحاظ روانشناختی به دلیل نیاز ناخودآگاه و ذاتی انسان به دیده شدن و ابراز خود است و این مطلب فقط خاص ایرانیان نیست. به همین دلیل است که کامنت گذاشتن بهتر از لایک زدن این هدف را تامین می کند.

عوامل مهم تعیین کننده روانشناختی محتوی کامنت ها:

۱-نوع شخصیت کامنت گذارنده به لحاظ روانشناختی
۲-سطح تحصیلات
۳-جنسیت
۴-هویت آشکار یا نا آشکار کامنت گذارنده

تحلیل روانشناختی:

• نوع شخصیت: همه نوع شخصیتی می توانند کامنت گذاری کنند اما اصولا شخصیت های نمایشی histrionic, بدلیل علاقه ی بیشتر به دیده شدن کامنت های بیشتری در فضای مجازی می گذارند.
• سطح تحصیلات: نوع تحصیلات یکی از مولفه هایی ست که ، در ساختار کامنت را تاثیرگذارند.
• جنسیت: معمولا در کامنت های خانم ها احساسات نقش مهم تری را بازی می کند ، و در مردان کامنت ها کمتر به این شکل بروز میکند.
• هویت آشکار یا نا آشکار کامنت گذارنده: هویت آشکار، ابراز عقیده ی آزادانه و بروز احساساتی مثل خشم را محدودتر می کند و فرد احتیاط بیشتری می کند، چون به تصویر مثبت ی که در فضای مجازی ساخته خدشه ی کمتری وارد خواهد شد و برای حفظ آن تصویر رعایت بیشتری می کند.

شهپر شهرکی دارای دکترای روانشناسی و پژوهشگر در حوزه روانشناسی سیاسی و اجتماعی

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است