حسن زیرک، نوابخش دوران | فراتاب
کد خبر: 4791
تاریخ انتشار: 11 آذر 1395 - 03:07
کامران کرمی
شاید راز ماندگاری موسیقی زیرک برای مردمان کرد، فارغ از ملاحت و روانی کلام و قدرت حنجره، مردمی بودن او و در میان مردم زیستن بوده است.

 فراتاب گروه فرهنگی: سالروز تولد استاد «حسن زیرک» نامدارترین و محبوبترین خواننده تاریخ موسیقی کردی بهانه ای شد تا یادداشتی را صرفا به عنوان یکی از دوستداران حنجره طلایی اش به رشته تحریر درآورم، آنگاه که ملودی هایش زمزمه بخش نواهایم بوده و خنیاگریش مرهم زخم ها و آلام هایم. حسن زیرک خواننده ای متعلق به یک نسل و چند نسل نیست، در مرزهای مناطق کردنشین نمانده و الهام بخش نواگران جویای نام است، اگر چه عبور از استاد برای کسی مقدور نیست و نخواهد بود. زیرک اگرچه محصول یک دوره ای از تاریخ موسیقی کردی در شهر بوکان بوده، اما به سرعت در مناطق دیگر با لهجه ها و گویشوران متفاوت ارتباط برقرار کرده است، این راز چیزی جز عطر و جوهره صدا و خلوص خوانندگی به دور از جلوه های ویژه و قیافه گرفتن های امروزین نبوده است.

رسیدن به بیان واقعی در هنر آواز و ترانه خوانی با درک وسیع از ملودی های کردی و آهنگسازی علیرغم بی بهره بودن از سواد و تحصیلات موسیقیایی او را بیش از پیش تبدیل به پدیده ای منحصر به فرد برای علاقه مندانش کرده است. همین استعداد خدادادی و بهره مندی از هوش فراوان باعث شد تا او چندسالی را در کنار هنرمندان مطرح و تراز اولی چون استادان یاحقی، جلیل شهناز و دیگر نامداران موسیقی سنتی، در رادیو تهران قرار گیرد. علاوه بر این، باید گفت که اشتراکات موسیقیایی و طبقه بندی موسیقی کردی به عنوان موسیقی مقامی در زیرشاخه های موسیقی ایرانی فارغ از هویت مستقل خود، باعث قرار گرفتن این اساتید در کنار یکدیگر و ساز و آواز آنها شده بود.

اما شاید راز ماندگاری موسیقی زیرک برای مردمان کرد، فارغ از ملاحت و روانی کلام و قدرت حنجره، مردمی بودن او و در میان مردم زیستن بوده است. توجه و تمرکز او بر عاشق و معشوق در شعرها و ترانه ها و نواگر غم ها و شادی های مردم راز این ماندگاری است که 44 سال پس از درگذشت او، گویی در میانمان زنده است و ترانه هایش ورد زبان ها، ساری و جاری.

توصیف معشوق به زیباترین و طبیعی ترین عناصر خیال و ترکیب آن با واقعیت های تن، شیرینی آن را برای خوانندگان دوچندان کرده است. از آنجا که حسن زیرک مدام در حال سفر به اقصا و اکناف مناطق کردنشین بوده، در هر گوشه و خطه ای از کردستان ایران، عراق و ترکیه، معشوق را به زیبایی به تصویر کشیده و از مصیبت های عاشقی و ناز و کرشمه های دلبرکان کرد گفته است و در کنار آن، روز و شب مردمان را دمی میهمان صوت داودی خود کرده است.

در واقع استاد حسن زیرک برخلاف خوانندگان هم عصر و حال حاضر که بدون توجه به نیازهای مخاطبان و در استودیوهای چهارضلعی و به دور از شور و حال، برایشان نسخه های آوازی می پیچند، در میان مردمان بوده و مصیبت ها و شادی هایشان را در سینه خود ضبط و به هنرمندانه ترین شیوه ها به زبان آورده است. بدین خاطر است که او امروزه و پس از دهه ها تحول در شیوه های خوانندگی و آمدن تکنولوژی ها و زرق و برق ها، بی رقیب بر بام موسیقی کردی ایستاده است، همچنان که آرامگاهش بر بلندای کوه «نالشکینه».

 

کامران کرمی عضو هیات تحریریه فراتاب

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار