فراتاب - گروه فرهنگی: بعد از جنگ جهانی اول اروپایی‌ها برای ایجاد نشاط اجتماعی، با برگزاری بازی‌های المپیک سعی در پاک‌کردن آثار منفی جنگ کردند، ما نیز در کردستان در سال ١٩٩٦، بعد از جنگ‌های داخلی کردستان عراق، به این نتیجه رسیدیم با برگزاری فستیوال ادبی گلاویژ، این امید و نشاط را به عرصه فرهنگ و ادبیات برگردانیم. هدف اساسی ما این بوده خارج از قدرت حزب و حکومت، همراه با روشنفکران منطقه و جهان در حد وظیفه‌ای که تاریخ بر عهده ما گذاشته، عرصه فکر و فرهنگ را به پیش ببریم و با ایجاد یک دیالوگ فرهنگی مؤثر، از مشکلات اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی بکاهیم.
ملابختیار، دبیر فستیوال گلاویژ، که هفته گذشته بیستمین دوره خود را در سلیمانیه با عنوان «عقل آزاد نسلی روشنگر» پشت سر گذاشت، این سخنان را در وصف فلسفه برگزاری این فستیوال و اهداف آن به روزنامه «شرق»، گفت و تأکید کرد گلاویژ برای ایجاد دیالوگ برابر فرهنگی میان ملل منطقه از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد و حتی در مقطعی که کردستان درگیر جنگ داعش و بحران مالی است، باز به برگزاری این فستیوال طبق برنامه، متعهد بوده است.
در بیستمین دوره فستیوال گلاویژ که در شهر سلیمانیه، پایتخت فرهنگی کردستان، برگزار شد روشنفکران، نویسندگان و ادبایی از کردستان، ایران، ارمنستان، عراق و لبنان در چهار روز برگزاری آن، علاوه بر ارائه آثار بخش مسابقه در سه حوزه شعر، داستان و مقاله در پنل‌هایی به ارائه مقالات و تحقیقات خود پرداختند و طبق سنت هرساله نیز یک روز این فستیوال به ادبیات و فرهنگ ایرانی اختصاص یافته بود؛ همچنان‌که یک روز فستیوال به ادبیات و فرهنگ ارمنستان و یک روز آن نیز به فرهنگ و ادبیات عربی اختصاص پیدا کرده بود.
در جشنواره امسال، از ایران دکتر فرزان سجودی زبان‌شناس و استاد دانشگاه، مشیت علایی منتقد، اصغر نوری مترجم، سارا سالار داستان‌نویس، اردشیر کشاورز، مورخ، عبدالخالق یعقوبی منتقد ادبی و داستان‌نویس، قاسم کشکولی داستان‌نویس، بیتا ملکوتی شاعر، صابر هاکا شاعر و شوکا حسینی شاعر حضور پیدا کرده بودند.
دکتر فرزان سجودی در مقاله خود، با عنوان «نقش ترجمه در ارتباطات بین‌فرهنگی» به بررسی تمایز بین هویت سیاسی و هویت فرهنگی پرداخت. در این مقاله آمده بود: هویت سیاسی امری قطعی و ایستاست که از منطق یا/یا پیروی می‌کند، اما هویت فرهنگی پیوستاری و نسبی است، سازوکار اصلی پویایی فرهنگی ترجمه است، ترجمه آستانه نگریستن به دیگری، آمیختن با دیگری و گفت‌وگو با دیگری است. پویایی فرهنگی محصول این آمیزش است. دکتر سجودی همچنین درباره اهمیت گلاویژ اظهار کرد: گلاویژ به مثابه یک رخداد منطقه‌ای، فضای بسیار مناسبی برای همین گفت‌وگوی بین‌فرهنگی است و حضور اندیشمندان کرد، عرب، ارمنی و فارس زمینه بسیار خوبی را برای تعامل بین‌منطقه‌ای فرهنگی فراهم خواهد کرد. همچنین قاسم کشکولی در مقاله‌ای با عنوان «اگر ادبیات نبود، بشر از سرما می‌مرد» به بررسی نقش ادبیات پرداخت و در گفت‌وگویی با روزنامه «شرق» اظهار کرد: مهمترین ویژگی گلاویژ این است که در میانه بحران و جنگ و حذف از ادبیات حرف می‌زند. به گمان من، ما در خاورمیانه به این مناسبت‌ها که به شکل ساختاری جنگ را به چالش می‌کشد و باب گفت‌وگو را باز می‌کند به‌شدت نیازمندیم و باید از این اتفاقات حمایت کنیم، برای من هم تجربه بسیار خوبی بود که توانستم برای مردمانی دیگر از ادبیاتمان حرف بزنم. همچنین بیتا ملکوتی که در بخش شعرخوانی این فستیوال چهار شعر خود را ارائه داد و همچنین از ترجمه کتابش به زبان کردی با نام «مای نیم ایز لیلا» رونمایی شد، درباره انتخاب اشعارش گفت: اشعاری انتخاب کردم که انعکاس احوالات شاعری باشد که ایرانی است و در جهان زندگی می‌کند.
سارا سالار نیز که برنده جایزه گلشیری بوده، درباره نگاه فراجنسیتی در ادبیات سخنرانی کرد. وی همچنین گفت: اولین سفرم به سلیمانیه بود و این شهر را زنده، پویا، آزاد و میهمان‌نواز دیدم.
اصغر نوری نیز که با مقاله‌ای با عنوان «ترجمه نوعی اجراست» میهمان گلاویژ بود، در پنل ادبیات ایرانی اظهار کرد: ترجمه فقط انتقال معنا نیست، بلکه باید فرم اثر و حس‌وحال آن هم به زبان دوم منتقل شود.
شوکا حسینی نیز که هم در افتتاحیه فستیوال یکی از اشعار خود را ارائه داد و هم در بخش شعرخوانی حضور داشت، گلاویژ را اتفاقی مهم در حوزه تبادلات فرهنگی و ادبی دانست. گفتنی است عبدالخالق یعقوبی، داستان‌نویس و منتقد ایرانی، مسئولیت هیأت داوران بخش داستان را برعهده داشت و همچنین در روز پایانی جشنواره نیز از دکتر فرزان سجودی و دکتر اردشیر کشاورز به شکل ویژه تجلیل و به برندگان اول تا سوم بخش‌های شعر و داستان و مقاله جوایزی اهدا شد و ملابختیار، دبیر فستیوال، نیز در سخنانی اظهار کرد: از سال آینده و دوره بیست و یکم، فستیوال را در سطح بزرگ‌تر و با ابعادی جدید برگزار خواهیم کرد و گلاویژ شکلی جهانی‌تر به خود خواهد گرفت، هدف گلاویژ خدمت به اهل فرهنگ است و خوشحال هستیم روشنگری وارد حوزه فرهنگی کردستان شده و این سرآغاز مناسبی برای ساختن آینده‌ای بهتر است.
نویسنده: سامان سلیمانی
منبع: روزنامه شرق
