فراتاب- گروه بین الملل: نخست وزیر عراق، حیدر العبادی دوشنبه هفته گذشته طی بیانیه ای در تلویزیون دولتی این کشور با اطمینان تمام، آغاز عملیات نظامی آزادسازی موصل از دست گروه داعش را اعلام نمود. وی گفت این عملیات آغاز شده و ان شاءالله پیروزی سریع و موفقیت تقریبا بدون خونریزی خواهد بود. العبادی گفت: " زمانش فرا رسیده و لحظه پیروزی بزرگ نزدیک است".
بنا به دلایلی مبرهن عملیات موصل عملیاتی سهل الوصول برای دولت خواهد بود. در حالی که ارقام متفاوتی بیان می شود، آمار احتمالی اذعان دارند که تقریبا 30000 تن از نیروهای دولتی در مقابل 4500-3000 نفر از نیروهای ISIL قرار می گیرند. اگرچه این نیروها از تجهیزات کامل برخوردار هستند اما از شکست های قبلی خود در عرصه نبرد دچار تضعیف روحیه شده و تا حد زیادی از امکان تقویت و تجهیز آنان از مرزهای سوریه و دیگر مناطق عراق کاسته شده است. این عملیات بر اساس برنامه زمانی چند هفته ای طراحی شده است. چارچوب عملیات که بر مبنای 40 تا 50 مایل خارج از محدوده شهر مشخص شده است ارتش عراق را قادر خواهد ساخت تا به تدریج منابع گروه تروریستی را با کمبود مواجه سازد. تسخیر فرودگاه قیاره که در 40 مایلی جنوب موصل قرار دارد، تحولی با ارزش است؛ چراکه ارتش عراق می تواند از طریق این فرودگاه تجهیزات نظامی و نیروهای انسانی خود را از طریق بغداد تقویت کند و از سویی دیگر از راهنمایی 600 مشاور امریکایی که مسئولیت طراحی اهداف و نیز کمک رسانی به عراقی ها –که در واقع عملیات نظامی را در جبهه نبرد انجام خواهند داد- را برعهده دارند، برخوردار خواهند شد.
به هرحال عملیات موصل به سادگی مبارزه میان اعداد نیست. این محاسبات تنها حاکی از نبردی بر روی کاغذ است؛ اما عکس العمل ISIL به دهها هزار سربازی که به سوی آنان سرازیر شده اند، چه خواهد بود. برت مک گرک فرستاده ویژه رئیس جمهور، در وزارت امور خارجه از دادن پاسخ به این پرسش خبرنگاران که ISIL در مقابل عملیات ارتش عراق ممکن است چه عکس العملی از خود نشان دهد که منجر به دشوار شدن شرایط بازپس گیری شهری با جمعیتی به میزان یک تا دو میلیون نفر شود، خودداری کرد. سرهنگ نیروی هوایی جان دوریان، سخنگوی CJTF تا حدی مطمئن بود که اعلام کرد نبرد آزادسازی موصل بسیار عظیم تر از شهرهایی نظیر رمادی، فلوجه و شرقاط خواهد بود؛ شهرهایی که جمعیت شان در هویت های فرقه ای متفاوت تقریبا همگن بود یا به اندازه ای کوچک بودند که ریسک تلفات جانی بسیار پایین بود.
در واقع نقاط کور زیادی در این عملیات وجود دارد. نیروهای امنیتی عراق که شدیدا توسط حملات هوایی امریکا در سراسر عملیات ائتلاف علیه ISIL پشتیبانی می شوند، هم اکنون در حال پرتاب شدن به صحنه نمایشی بین المللی در شهر موصل هستند که ابوبکر بغدادی و ISIL بر روی نقشه ترتیب داده اند. طبیعت فرقه گرایانه و چندین قومیتی عرصه نبرد این پتانسیل را دارد که پیچیدگی چگونگی این عملیات را فاش سازد؛ دشواری هایی مانند مساله صدها هزار آواره و پناهجویی که از شهر خارج شده اند (بدترین سناریویی که سازمان ملل برای مواجهه با آن آماده است) و نیز چگونگی دوران پسا عملیات آزادسازی که به تدریج به از بین بردن چهره ISIL منجر خواهد شد.
حقیقت این است که نهادهای متفاوت بسیاری نظیر پیشمرگه کرد، شبه نظامیان شیعی، نیروهای ضد تروریسم عراق، پلیس بین الملل عراق و مبارزان سنی محلی در فضای مشابهی وارد عمل شده اند و این امر خود نسخه ای از جنگ داخلی یا حداقل سردرگمی است. ایجاد کمیته مشترک نظارت بر عملیات همه گروه های درگیر شامل امریکا، نشانه خوشایندی مبنی بر درک بغداد و واشنگتن از مخاطرات موجود در مشارکت عملیات است و تائید می کند که این دو چگونگی بازپس گیری موصل را تنها گام نخست برای آزادسازی این شهر می دانند. همه نهادهایی که ظاهرا در یک جبهه قرار دارند باید براساس طرح از پیش تهیه شده حرکت کنند و در جبهه مربوط به خود باقی بمانند.
در این که موصل آزاد خواهد شد سوالی نیست. ISIL اکتبر 2016 به هیچ وجه قرابتی به ISIL قدرت مند، مستحکم و توان مند اکتبر 2014 ندارد؛ زمانی که این گروه به معنای واقعی کلمه با نمایش ماسک های سیاه و ریش های ژولیده، موجب ترس و فرار سربازان عراقی و نیروهای پلیس می شد. توان مالی، نیروی انسانی، روحیه، قلمرو و جلوه سازمانی این گروه به عنوان یک نهضت جهادی، همگی با شتابی روزافزون طی دو سال گذشته کاهش یافته اند. حملات هوایی و مشاوران امریکایی که واحدهای پیشمرگه و نیروهای ارتشی عراق را در عرصه زمینی پشتیبانی می کنند، ثابت کرده که این ائتلاف حداقل تاکنون ترکیب برنده ای بوده است. ISIL نمی تواند پیروز نبرد موصل باشد اما می تواند از سرعت این نبرد کاسته و آن را خونبارتر کنند؛ این دشواری ها می توانند موجب فرسودن ارتش عراق و خسته شدن آنان شده و حتی آنان را به عنوان نیروهای جنگجو علیه مردمش تحقیر کند. آخرین چیزی که عراق و اربیل به آن نیاز دارند این است که کار داعش را تمام کنند حتی اگر مجبور به شکستن ائتلاف شوند؛ خواه در طول عملیات آزادسازی، خواه مرحله بازسازی شهر ویران شده که به همان اندازه آزادسازی اهمیت دارد.
برگردان به فارسی: سمیرا محتشم
منبع: nationalinterest
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
