فراتاب – گروه اقتصادی: سال گذشته در تمامی رسانه ها بحث برجام بسیار جنجالی بود. در تمامی اخبارها و روزنامه ها و رسانه ها این مهم دنبال می شد چرا که تبعات آن در آینده و سرنوشت کشور تاثیر به سزایی داشت. برجام در برخی از تحریم ها نقش عمده ای را ایفا کرد اما در تحریم های بانکی نتوانست نقش پررنگی داشته باشد و شاید این دلیلی شد تا بحث قرارداد با اف ای تی اف مطرح شود. برجام صورت گرفت و آثار آن چه کم و چه زیاد هویدا شد، حال پس از مدت ها زمزمه های قرارداد با اف ای تی اف سوژه داغ رسانه ها شده است. در ادامه به تعریف این سازمان و تحلیل قرارداد با آن می پردازیم.

اف ای تی اف چیست؟

اف ای تی اف یک سازمان همکاری میان دولت هاست که به منظور مبارزه با پول شویی شکل گرفته است . هدف اصلی این اتحادیه ، در واقع ، مبارزه با مظاهرمختلف فعالیت های غیر قانونی می باشد که بخش اقتصادی کشورها را تحت تاثیر خود قرار داده اند.

اتحادیه FATF دارای یک دستورالعمل ۴۰ ماده ای است که کلیه جنبه های مبارزه با پول شویی را دربرمی گیرد .دستورالعمل اجرایی اتحادیه FATF به صورتی نوشته شده است که هم قابل اجرا توسط کلیه اعضا باشد وهم اینکه مبادلات پولی قانونی کشورهای عضو را محدود نکند و مانع توسعه اقتصادی کشورها نشود .کشورهای عضو FATF عبارتند از : آرژانتین ، استرالیا ، اتریش ، بلژیک ، برزیل ، کانادا، دانمارک ، فنلاند ، فرانسه ، آلمان ، یونان ، هنگ کنگ ، سوییس ، ایسلند ، ایرلند ، ایتالیا، ژاپن ، لوکزامبورگ ، مکزیک ، هلند ، سوئد ، نروژ، پرتقال ، سنگاپور ، اسپانیا ، نیوزلند ، ترکیه ، انگلستان ، آمریکا و دو سازمان بین المللی یعنی اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس.

رابطه ایران با اتحادیه اف ای تی اف

از سال 2010 ایران به همراه کشور کره شمالی به دلیل حمایت از تروریسم در لیست سیاه این سازمان قرار گرفت و اعلام شد که در نظام بانکی ایران خطر بالای پولشویی و حمایت از تروریسم وجود دارد.

پس از چندی در مجلس شورای اسلامی قانونی مبنی بر مبارزه با تامین مالی تروریسم به تصویب رسید و این امر به مذاکرات ایران با گروه اف ای تی اف منجر شد که سرانجام بیانیه ای مبنی بر اینکه، کارگروه اقدام مالی اقدامات تقابلی (تنبیهی) را برای دوازده ماه به حالت تعلیق درآورده تا بر روند اجرای برنامه اقدام نظارت کند. در صورتی که در پایان این دوره، کارگروه اقدام مالی به این جمع‌بندی برسد که ایران پیشرفت لازم را در اجرای برنامه اقدام نداشته، اقدامات تقابلی کارگروه اقدام مالی بار دیگر اعمال خواهند شد. اگر ایران در این دوره به تعهدات خود ذیل برنامه اقدام عمل کرده باشد، کارگروه اقدام مالی گام‌های بعدی در این ارتباط را بررسی خواهد کرد، از سوی این سازمان صادر شد.

بر اساس این بیانیه ایران تا زمان تکمیل کامل برنامه اقدام، همچنان در بیانیه عمومی کارگروه اقدام مالی باقی خواهد ماند. تا زمانی که ایران اقدامات لازم برای رفع کمبود‌های شناسایی شده در برنامه اقدام را انجام نداده، کارگروه اقدام مالی نسبت به ریسک ناشی از حمایت مالی از تروریسم از داخل ایران و تهدیدی که برای سیستم مالی بین‌المللی ایجاد می‌کند، نگران خواهد بود. به همین جهت، کارگروه اقدام مالی، از اعضای خود می‌خواهد و به تمام دیگر کشورها توصیه می‌کند که همچنان به موسسات مالی خود پیشنهاد کنند که در رابطه و مبادله با افراد حقیقی و حقوقی در ایران، بر اساس توصیه شماره 19 کارگروه اقدام مالی، هوشیاری لازم را به خرج دهند.

موافقان مذاکره با اتحادیه اف ای تی اف چه کسانی هستند؟

بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تعامل ایران با اف ای تی اف جهت مبارزه با پولشویی به به ارتقای شاخصه های شفافیت نظام بانکی کمک زیادی خواهد کرد.

به نقل از روزنامه ایران، اقتصاددانان و فعالان اقتصادی از ضرورت تعامل با FATF جهت ساماندهی معاملات مالی بین‌المللی ایران و ایجاد ارتباط بهتر با ساختارهای مالی بین‌المللی می‌گویند. از نظر آنان بدون ایجاد این تعاملات، نمی‌توان از مزیت رفع تحریم‌ها بهره برد. بانک‌های بزرگ بین‌المللی در مبادلات خود با ایران، نحوه رعایت استانداردهای مبارزه با پولشویی توسط ما را می سنجند و اگر از نظر آنان این استانداردها به نحو مطلوبی رعایت نشود، از معاملات بانکی و مالی با ایران اجتناب خواهند کرد.

در عین حال اقتصاددانان معتقدند که فارغ از برقراری ارتباط مالی و تعاملات بانکی بین‌المللی، مبارزه با پولشویی و شفافیت‌زایی در مسیر مبادلات و معاملات بانکی ایران، جزء لاینفک برقراری سیستم مالی سالم ایران به شمار می‌رود. از این منظر باید توجه داشت که مبارزه با پولشویی هم واجب عرفی است و هم واجب شرعی.

نظر برخی از کارشناسان اقتصادی را در باب این مسئله مرور می کنیم:

جمشید پژوهان(اقتصاددان): برای تعاملات مالی و ارزی بین المللی باید به اف ای تی اف پیوست ولی باید ساز وکار های داخلی نیز صورت بگیرد.

سید محمد غرضی(وزیر سابق ارتباطات): مبارزه با پولشویی وظیفه ی شرعی و عرفی است. اراده ی سیاسی ایران مانند قضیه برجام می تواند مشکلات حاشیه ای آن را حل  کند.

عباس هشی (اقتصاددان): تعامل با اف ای تی اف اجتناب ناپذیر است، ارتباط جهانی با نقل و انتقالات پول تابع شفافیت است.

عبدالوهاب سهل آبادی(فعال اقتصادی): دلیلی ندارد در توافق با اف ای تی اف لحظه ای تردید داشته باشیم.

فرهاد فزونی( عضو اتاق بازرگانی تهران): همکاری با اف ای تی اف برای کشور نکات مثبت و منفی دارد اما دولت و مجلس باید این موضوع را به شور بگذارند و نسبت به آن تصمیم گیری کنند.

همایون کوت زادهذ( عضو اتاق اهواز): دولت گذشته و دولت یازدهم با اینکه از نظر نقطه فکری متفاوت هستند، ولی هر دو در پیوستن به اف ای تی اف اصرار داشتند، شفافیت در نظام بانکی باید حاصل شود.

میثم موسایی(اقتصاددان): تعامل با اف ای تی اف کاملا ضروری است، وقتی استانداردهای بین المللی با پولشویی رعایت نشود با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.

مخالفان مذاکرات با اف ای تی اف چه کسانی هستند؟

علاوه بر کارشناسانی موافق این قرارداد و بیانیه هستند، کارشناسان و اقتصاددان هایی به چشم می خورند که مخالف این امر بوده و نظرات منفی نسبت به این قضیه دارند.

به گزارش خبرگزاری شبستان، محمد نبی حبیبی (دبیر کل حزب موتلفه) اعلام کرد: در مورد اف آی تی اف همچنان ابهامات وجود دارد. متأسفانه دولت گامی برای روشنگری برنداشته است حرفهایی که مسئولین دولتی در این مورد زده‌اند ، ابهامات را رفع نکرده است.

 وی گفت: اولین ابهام این است چرا پذیرش اف ای تی اف محرمانه بوده است. اینکه گفته می‌شود پذیرش اف ای تی اف در دولت قبلی پذیرفته شده است، آن را شفاف اعلام کنند.آنچه دولت و مجلس قبل قانون نوشتند در مورد پولشویی بوده است ربط به یک معاهده بین‌المللی در این باره که گروههای مقاومت و حزب‌الله را تحریم کنند، نداشته است.

به گزارش خبرگزاری فارس آیت الله عبدالکریم عابدینی عقیده دارد: قرارداد اف ای تی اف منکر بسیار بزرگی است، زیرا بر طبق  نظر کارشناسان خواری، ذلت، حصر و زیر نفوذ بودن دشمن را به همراه می آورد.

همچنین محسن رضایی در واکنش به قرارداد با اف ای تی اف در صفحه ی شخصی اینستاگرام خود نوشت: به‌جای تضعیف امنیت و نیروهای نظامی، بروید مسائل اقتصاد و معیشت مردم را حل کنید.