فراتاب - گروه بین الملل: اقلیم کردستان عراق با بحران های جدی سیاسی و اقتصادی مواجه شده است، تنش سیاسی میان احزاب کردستان به اوج خود رسیده است، و تنها علتی که این تنش ها را به جنگ جدی میان احزاب تبدیل نکرده است، وجود داعش است. از این رو می توان پیش بینی کرد، زمانی که داعش از موصل بیرون رانده شود و جنگ داعش تمام شود، اقلیم دچار بی ثباتی فراگیرتری از اکنون خواهد شد.
در یک سال اخیر بیش از چندین برنامه از طرف احزاب کردستان برای حل بحران و مناقشات سیاسی اقتصادی پیشنهاد و مطرح شده است،اما این برنامه ها راه به جایی نبرده و بر روی کاغذ ماندند و حتی در موردی سبب تشدید تنش میان احزاب نیز شده است. اما آنچه در اینجا باید مد نظر قرار بگیرد، این است که، دیگر مردم از سیاست های احزاب کردستان ناامید شده اند، افزایش شکاف هرروزه میان احزاب و و از سوی دیگر فشار و تنگنای اقتصادی مردم را به ستوه آورده است.
هر روز صدای این ناامیدی و نارضایتی عمومی مردم بلندتر و بلندتر میشود، حکومت اقلیم هم چون در سیاست های اقتصادی و سیاسی درمانده است، دوست ندارد این صدا را بشنود و بنحوی مجبور به سکوت شده است.
در تایید این نارضایتی ها و قدرت گرفتن اعتراضات جدی مردم به حکومت،می توان به اظهارات شدید اللحن دو نماینده مجلس اقلیم دو روز قبل از عید قربان اشاره کرد، که صریحاً گفته اند ما در حال سازماندهی مردم برای یک اعتراض عمومی گسترده و خیابانی هستیم، اما تاکنون چنین اعتراضی شکل نگرفته است، اما می توان گفت سکوت سنگین چند روزه مردم قبل و بعد عید هر لحظه ممکن است نشانه انفجار اعتراضی فراگیر باشد.

اگر با نگاهی گذرا در پی علل احتمالی وقوع این جنبش اعتراضی فراگیر باشیم، وضعیت اقتصادی ناگوار و تنش سیاسی احزاب دم دستی ترین و کلی ترین علل آن هستند. اما می بایست این علل ها را ریشه ای تر و با بررسی بیشتر مد نظر قرار داد. مریوان وریا قانع متفکر و اندیشمند کردستان در مقاله اخیر خود باعنوان «ایفلاس سراسری: ورشکستگی عمومی» می گوید: وضعیت امروز کردستان ریشه در شیوه حکومتداری کردها پس از انقلاب 1991 اقلیم دارد. ناتوانی (افلاس) دستگاههای حکومتی، سیاسی ها، ناتوانی احزاب و ناکارآمدی تمام گفتمان ها و ایدیولوژی ها احزاب بودجود آورنده وضعیت امروز اقلیم است.
به هر حال وضعیت اقتصادی و سیاسی امروز اقلیم برای مردم کم کم دارد غیر قابل تحمل می شود، مردم اقلیم در گذشته و تاریخ خود با بحران های اقتصادی جدی تر از وضعیت امروز خود را تجربه کرده اند، اما تنش و اختلاف کم سابقه میان احزاب سیاسی این وضعیت را غیر قابل تحمل می کند، مردم امید به حل مشکلات را توسط احزاب را از دست داده اند، این ناامیدی می تواند جرقه چاشنی بمب نارضایتی مردم و انفجار عظیم اعتراض مردم و تظاهرات سراسری شهروندان اقلیم باشد.

ابتدای اختلاف میان احزاب با اختلاف حزب تغییر (گوران) با حزب دمکرات کردستان بودجود آمد، دقیقاً از روزی که مدت قانونی مسعود بارزانی به عنوان رهبر اقلیم کردستان در تاریخ 2015/8/19 پس از دو دوره و نیم به پایان رسید. اما هنوز بارزانی و حزبش همچنان می خواهند قدرت را بدست داشته باشند، از این رو می توان ریشه بحران سیاسی کردستان را، مساله تمام شدن وقت قانونی ریاست اقلیم و تعطیلی مجلس و اخراج وزرای حزب گوران از کابینه نچیروان بارزانی نخست وزیر و نایب ریس حزب دمکرات کردستان دانست. این بحران سیاسی موحب تشدید بحران اقتصادی و تعارضات دستگاه های اجرایی اقلیم شده است. این شرایط بحرانی سیاسی و اقتصادی اقلیم، بنحوی آغاز پایان امیدواری به مدل سیاسی و اقتصادی حکومت اقلیم بعد از سقوط صدام در سال 2003 است و دیگر این مدل سیاسی اقتصادی نمی تواند پاسخگوی نیازها و خواسته های مردم از حکومت اقلیم باشد.

شوان احمد نویسنده کرد می گوید: امروز پس از 26 سال از انقلاب 1991 باید گفت تجربه حکومت داری احزاب کردستان به شکست انجامیده است و مرگ آن اتفاق افتاده است و مدل و تجربه جدیدی هم پیش رو نیست، و دیگر امید به این مدل حکومت صرفاً اتلاف وقت است، و شرایط اکنون حکومت همچون یک جسد بی روح است که مرگش قبلاً رخ داده است.
از این رو باید پایان امید به شعارهای رفاه و بهبود شرایط اقتصادی، (اقتصاد آزاد، تبدیل کردن اربیل به دبی و ...) که پس از سقوط صدام در سال 2003 مدام توسط حکومت تکرار و تکرار می شد، اعلام کرد. این شعارها به هیچوجه به تحقق نپیوست و ادعای اقتصاد آزاد شکست خورد و نتیجه آن تبدیل به بمب نارضایتی عمومی شهروندان شده است، که هر لحظه ممکن است منفجر بشود.

تحسین چومانی، روزنامه نگار کرد عراقی و دانشجوی کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی در دانشگاه تهران

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

معنی نوشته اعتراضی در عکس: حکومت آبادانی و نفت چرا حقوقهای ما عقب افتاد؟