فراتاب- گروه بین الملل: صدها تن از غیرنظامیان در تهاجم اخیر ترکیه به جرابلس سوریه توسط جت های جنگنده ترکیه کشته شده اند. ترکیه با همراهی شماری از گروه های نظامی تحت حمایتش به نیروهای دموکراتیک سوریه SDF که تحت حمایت امریکا در حال مبارزه با داعش هستند و نیز واحدهای حفاظت مردمی کرد YPG حمله کرده اند. بنابراین موضوع کردها در ترکیه به بحران سوریه سرریز کرده و بحران سوریه اکنون مساله ای داخلی برای کردها و ترک ها شده است.
ترکیه تحت عنوان مبارزه با داعش وارد سوریه شده است، اما هنوز درگیری ای میان نظامیان و داعش صورت نگرفته است. مقامات رسمی ترکیه هنوز بر این باورند که کردها خطرناک تر از داعش هستند. به فاصله اندکی پس از عملیات نظامی ترکیه در جرابلس نخست وزیر ترکیه بینالی ایلدرم تاکید کرد که اهداف این عملیات نیروهای کرد و گروه های عرب متحد آن هاست.
هفته گذشته ما این پیش بینی را داشتیم که وضعیت بیش از آن که رو به بهبود باشد وخامت یابد. هرچند برخی این موضوع را تحلیلی بدبینانه می پنداشتند؛ متاسفانه درست از آب درآمد.
در حال حاضر جنوب منطقه جرابلس تحت کنترل گروهی محلی به نام شورای نظامی جرابلس قرار دارد. این گروه متشکل از مبارزان کرد و عرب در منطقه تحت کنترل SDF است. جنگجویان داعش در غرب جرابلس آرایش نظامی یافته اند اما نیروهای ترک به جای حرکت در این مسیر، به جنوب این منطقه حمله ور شده و حمله سنگینی را برای متوقف ساختن آنان صورت داده اند.
دور روز پس از آغاز تنش ها دو طرف آتش بسی را در روز 31 آگوست به پیشنهاد مقامات نظامی امریکا پذیرفتند. واشنگتن اعلام آتش بس کرده، اگرچه ترکیه قویا آن را انکار کرده است. در حال حاضر در حدود 20 کیلومتر (12 مایل) از جنوب جرابلس به عنوان منطقه حائل میان شورای نظامی جرابلس و گروه های وابسته به ترکیه شناخته شده است. ائتلاف تحت رهبری امریکا در حال رصد شرایط است. هم اکنون به نظر می رسد که آتش بس در حال اجراست اگرچه آنکارا هنوز آن را مورد تائید قرار نداده است.
ارتش ترکیه و گروه های تحت حمایتش با نظامیان داعش درگیر نشده اند. احمد بری یکی از افسران این گروه ها در مصاحبه ای با روزنامه ترک هوادار دولت -ینی سافک- با یقین اعلام کرد که داعش شهر را پیش از ورود آنان، کاملا تخلیه کرده بود. در مصاحبه ای مشابه او اذعان داشت که آنان منبیج را هدف قرار داده بودند.
همه این تحولات فاش می سازند که ترکیه در کوتاه مدت درصدد تغییر خط مشی خود در رابطه با سوریه و کردستان سوریه (منطقه خودمختار خودخوانده) نیست. ترکیه می پندارد که کردها را در بیرون از مرزهای خود شکست خواهد داد. استراتژی اولیه ترکیه مانع شدن از هویت کردی است. ترکیه با ادعای این که YPG در جرابلس فعال و با حزب کارگران کردستان PKK- گروهی که ترکیه و امریکا آن را گروهی تروریستی اعلام کرده اند- متحد است، درصدد پیش بردن اهداف اولیه خود است. ایلدریم در 22 آگوست گفت ترکیه کریدور کردی در سوریه را نخواهد پذیرفت.
در ماه جولای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه با اشاره به ناتوانی ترکیه برای بلوکه کردن هویت کردی که در عراق شکل گرفت، گفت: "ما نباید اشتباهی را که در عراق مرتکب شدیم در سوریه تکرار کنیم."
هدف ترکیه شکست دادن کردهاست؛ اما ادامه حملات علیه کردها بنا به گفته گروه های ناظر و حقوق بشری فقط منجر به قدرت یافتن داعش خواهد شد. این امر می تواند به این معنا باشد که ترکیه مستقیما در حصول اطمینان از باقی ماندن داعش در مناطق کلیدی نظیر ال باب و رقه مشارکت خواهد داشت.
اگر کسی به موقعیت فعلی منطقه نگاهی بیندازد، به وضوح در می یابد که ترکیه و گروه های تحت حمایتش می خواهند از شمال منبیج به سوی ال باب حرکت کرده و کریدوری به حلب برای قطع هرگونه ارتباط میان منبیج و عفرین بگشایند. اما برای نیل به این امر، ترکیه باید اقداماتی را انجام دهد که تاکنون انجام نداده است؛ جنگ با داعش. گروه های تحت حمایت ترکیه توان و ظرفیت مقابله با داعش را ندارند. حملات هوایی و توپخانه ای ترکیه تنها حوزه محدودی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. هیچ کس نباید به زودی منتظر جنگی میان ترکیه و داعش باشد. هر دوی آنان به کردها به عنوان دشمن مشترک می نگرند. این اتحاد طبیعی تا مدتی به طول خواهد انجامید.
پیگیری تحولات آتی در منطقه ال باب جذاب خواهد بود. استراتژی ترکیه در این منطقه احتمالا با شکست روبرو خواهد شد. اولا می دانیم که وضعیت توافقات و مذاکرات روسیه و امریکا در تحولات آینده منطقه موثر خواهند بود و ثانیا در مجموع ما تصویری واضح تر از خط مشی بلند مدت آنان در خصوص ترکیه، کردها و مساله سوریه داریم.
علی رغم اهمیت عمده روابط آنان با امریکا و روسیه، نیروهای کرد سرنوشت خود را به آنان یا هر قدرت دیگری تسلیم نخواهند کرد.
کردها در این خصوص چه اندیشه ای دارند و چه مدلی را در سوریه پیشنهاد می کنند؟ آیا آن گونه که ترک ها ادعا دارند که کردها در مناطقی که تحت کنترل گرفته اند عمل می کنند، کردها به پاکسازی قومی متعهدند؟ واقعیت ها کدامند؟ این سوالات مهم باید تماما مورد بررسی قرار گیرند.
تاکنون ادعایی از سوی کردستان سوریه -که کردها آن را روژاوا نامیده اند- مبنی بر جدایی از سوریه و تاسیس دولتی مستقل مطرح نشده است. کردها، سوریه دموکرات و فدراتیوی به پایتختی دمشق را خواهانند که تمامیت ارضی سوریه را محترم بدارد.
خواسته اولیه کردها به رسمیت شناخته شدن به عنوان گروهی قومی در سوریه است. تحت این مدل شرایطی برابر در همه مناطق مسکونی دوگانه کرد و عرب نشین شکل خواهد گرفت. همه زبان ها به صورت رسمی مورد تائید قرار خواهند گرفت. یکی از روسای بزرگترین کانتون های مسکونی روژاوا –جیزره- عرب است و بقیه کرد هستند. SDF و مجلس قانون گذاری دموکراتیک سوریه شمالی شامل نمایندگانی از همه افراد است.
به هرحال به گفته دولت ترکیه، کردها درصدد جدایی از سوریه هستند. نگرانی ترکیه در خصوص تمامیت ارضی سوریه در منطقه جدی پنداشته نمی شود. مشکل موجود میان کردها و ترکیه تاکنون وجهه منطقه ای داشته و اخیرا به منطقه وسیع تری گسترش یافته است.
کسانی که خواهان صلح هستند راه حلی را ارائه می دهند که درصدد آغاز مذاکرات مجدد با رهبر زندانی PKK عبدالله اوجلان و برگرداندن وی پشت میز مذاکره است.
هیچ کس در سال اخیر خبری از اوجلان نشنیده است. نمایندگان دولت و حزب کردی دموکراتیک مردم HDP با اوجلان در سال های 2013 تا آوریل 2015 بارها در زندان جزیره ای وی ملاقات کرده اند. راه حل پیشنهادی اوجلان دربرگیرنده تصمیمی مشترک برای ترکیه و روژاوا سوریه است.
این موقعیت کردها را در نقطه عطف سیاسی جدیدی با ترکیه قرار داده است. رهبران اصلی سیاسی کردها در ترکیه در اقدامی مشترک در 31 آگوست در دیاربکر اعلام کردند که 50 نفر از مردم از 5 سپتامبر اعتصاب غذا را آغاز خواهند کرد. اعتصاب غذا اعضای پارلمان، شهرداران، هنرمندان و نمایندگان سازمان های غیردولتی بدون شک بر شدت تنش ها خواهد افزود.
به نظر می رسد اردوغان موقعیتش را با عملیات در سوریه مستحکم کرده است. آیا ترکیه می تواند از پیروزی نظامی بر کردها مطمئن باشد؟ لازم نیست کرد یا سیاستمدار باشید تا به این امر واقف شوید. فقط لازم است کمی جامعه شناسی بدانید.
منبع: www.al-monitor.com
برگردان به فارسی: سمیرا محتشم
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
