فراتاب - گروه فرهنگی: آیا تا به حال به این مسأله فکر کردهاید که سرنوشت پیامهایی که در فضای مجازی و در بستر اینترنت و شبکههای اجتماعی به یکدیگر منتقل میکنیم چه میشود؟ پیامهایی که میتوانند از جنس عشق و نفرت باشند. حال بیایید فکر کنیم که این «دنیای مجازی» در حُکم «کائناتی لایتناهی» است. در واقع با این طرز تلقی دنیای مجازی به یک «متافیزیک» تبدیل میشود. در این صورت آیا این متافیزیک یا کائنات نمیتواند بازخورد پیامها و نوشتههایی که در دنیای مجازی با یکدیگر رد و بدل میکنیم به ما بازگرداند؟ آیا نمیتوان تصور کرد که شبکههای اجتماعی مجازی که همۀ ما به فراخور عضوی از آنها هستیم سازوکاری به نام Reminder داشته باشند که در زمانهای مشخص و به طور متوالی پیامها و نوشتههای ما را به ما بازگردانند؟ به نظر میرسد که پاسخ به همۀ این سؤالها مثبت است، و اینکه پیامهای ما در دنیای مجازی همچون اجرام سماوی و ستارگانی هستند که غالباً نمیتوانیم آنها را با چشم مسلّح رصد کنیم.
همۀ این توضیحات ارائه شد تا به مفهوم فیلم The Correspondence پرداخته شود. Correspondence در سنت فلسفۀ علمی به معنای تناظرِ صدق و مبیّن آن است که احکام علمی با مواجهه با جهان تجربی/ عینی تأیید میشوند، اما در دنیای مجازی که جهان عینی معنا ندارد چگونه میتوان به تناظر صدق معنا بخشید. در اینجا ابژهها ابژههای حقیقی نیستند، چراکه دنیای مجازی چیزی جز کدها و کارکترهای مشخص نیست. اما باید در نظر داشت که در متافیزیک دنیای مجازی همۀ پیامها و نوشتههای ما ثبت و ضبط میشوند. بدینترتیب این عینیتهای غیرواقعی و غیرعینی ورای سوژهها و ورای حیات و ممات آنها به موجودیت خود ادامه میدهند.
در ادامه تأکید کارگردان فیلم بر روی مقولۀ «عشق» است. در نگاه کارگردان فیلم «حُکمِ عشق» در مواجهه با پیامها و نوشتههای ثبت و ضبط شده در دنیای مجازی ــ کائناتی دیگر ــ هر روزه و همواره در همۀ ابعاد زمانی ممکن تأیید میشود و بازخورد آن از همچون سازوکار Reminder قابل لمس است. پس اگر خالق جهان هستی با تعبیۀ مرگ در قالب کهولت سن و بیماری عشق را در عالم خارج و عینی پایان میدهد، ضبط و ثبت پیامها و نوشتههای عاشقانه همچون ستارگان کهکشانهای بیپایان بینهایت و لامتناهی بوده و جاودان خواهند شد؛ حتی اگر «خالقان» این پیامها و نوشتهها مدتهاست که مرده باشند.
تماشای فیلم The Correspondence به کارگردانی کارگردان شهیر ایتالیایی، جوزپه تورناتوره را از دست ندهید. فیلم محصول کشور ایتالیا بوده و در ژانویۀ 2016 اکران شده است. برای اینکه وارد جزئیات بیشتر فیلم نشوم از روایت داستان و شخصیتهای آن پرهیز کردم و صرفاً به توضیح در مورد مفهوم کلی فیلم پرداختم.