فراتاب – گروه بین الملل: یقیناً ترور در جوامع بشری سابقه ای بسیار طولانی دارد اما در دوران مدرن می توان برای تروریسم چهار موج اصلی قائل شد. تروریسم چپ گرا که با جنبش های کمونیستی در هم پیچیده بود، تروریسم راست گرا که از جنبش های فاشیستی و شووینیستی الهام می گرفت، تروریسم قوم گرا_جدایی طلب که در سال های بعد از جنگ جهانی دوم رواج داشت و تروریسم مقدس که ابزار اصلی خود را مذهب قرار داده است. اگرچه در هرکدام از این دسته ها گروه هایی به حیات خود ادامه می دهند اما بارز ترین آنها در حال حاضر موج چهارم است.

اساسا تروریسم مقدس از دهه 1980 بروز پیدا کرد به نحوی که از این دهه به بعد بود که دو سازمان تروریستی برای اولین بار زیر شاخه گروه های تروریستی مذهبی قرار گرفتند. پس از آن در اواخر دهه 1990 چند روند در درون تروریسم در حال ظهور بود: افزایش شیوع حملات با انگیزه مذهبی، افزایش کشتار هر حمله و افزایش حمله به غربی ها. به عبارتی فرآوانی و مرگ آوری  بیشتر حملات در این دهه مورد توجه قرار گرفت، به نحوی که شمار افراد کشته شده از 102 نفر در 565 حادثه در سال 1991 به 741 کشته در 274 حادثه در 1998 رسید. حتی بسیاری از تحلیل گران بعد از حملات یازده سپتامبر، استفاده القاعده از سلاح های شیمیایی و میکروبی برای کشتار بیشتر را محتمل می دانستند. اما بعد از حوادث سال 2014 و فراگیر شدن بحران داعش در خاورمیانه، تروریسم به تدریج وجه جدیدی از خود نشان داد.  حملاتی به تدریج در سراسر دنیا صورت گرفت که پیش بینی و پیشگیری از آن بسیار دشوار است. حملاتی که توسط یک یا چند نفر بدون هیچ سابقه تروریستی صورت می گیرد. حملاتی که در نوع خود منحصر به فرد هستند و با ابتکار فرد صورت می گیرند. این ویژگی منجر شده تا چنین حملاتی را "حوادث قوی سیاه" تلقی کنند یعنی حوادثی که منحصر به فرد و بسیار شوک آور هستند. همین حملات منحصر به فرد مطلقاً پیش بینی ناپذیر، روزنه هایی در تحول استراتژی دفاعی  علیه این اقدامات در آینده ایجاد کرده است. این شوک های استراتژیک غیر متعارف معمولا با عنوان" ناشناخته های شناخته شده" طبقه بندی می شوند.

اگر به حملات تروریستی دهه 90 و اوائل 2000 نظر کنیم یقیناً بسیاری از حملات تروریستی از یک مسئله مشترک برخوردار بود؛ تقسیم بندی خیر و شر و به عبارتی به زعم گروه های سلفی تندرو اکثر حملات تروریستی در این زمان برای از میان بردن شر بود. اما حملات تروریستی اکنون تمایز بیشتری دارد. اگر نوعی مقایسه تیپولوژی مابین تروریسم دو دهه گذشته و اکنون در نظر بگیریم، متوجه خواهیم شد برخلاف حملات گذشته در جوامع غربی که توسط تروریست های سازمانی و حرفه ای صورت می گرفت، حملات تروریستی اخیر عموماً توسط جوانان بیکار، افرادسرخورده، شخصیت های ماجرا جو، شخصیت های ضد اجتماعی و البته گاه متعصبان تندرو و حتی افرادی که امنیت اجتماعی خود را از دست داده اند، صورت گرفته است. عموماً در دودهه گذشته حملات تروریستی برای شهروندان اروپایی قرین با نام تروریست های عرب تعلیم یافته سازمانی بود، تصویری که امروزه دیگر ترک برداشته است. اگر در گذشته سازمان های اطلاعاتی برای پیشگیری از تروریسم بر گروه های تروریستی مشخص تمرکز داشتند، اما نوع جدید حملات تروریستی که بر فرد استوار است این کنترل را از دست آنها خارج می سازد. بدون شک این صورت های جدید بیم و هراس گستره تری نسبت به تروریسم سازمانی در جامعه ایجاد می کند. بر اساس آمار کمیسیون اروپا بیش از نیمی از شهروندان اتحادیه اروپا معتقدند که تروریسم از بحران های مالی و اقتصادی نگران کننده تر است و این یعنی بعد روانی ترور در حملات اخیر تروریسم بسیار موثر تر بوده است. در واقع حملات تروریستی جدید از "الگوی بی الگویی" برخوردارند و از این روی با تروریسم شبکه ای گذشته متفاوت هستند.

در واقع حملات تروریستی جدید با ابتکار عمل بیش تری صورت می گیرد. هیچ گروه تصمیم سازی برای عاملان تروریستی اخیر وجود نداشته بنابراین آنها می توانند بر اساس هر سناریویی که می خواهند عمل کنند. مضاف برآنکه هیچ محدودیتی در سطح خشونت هم برای آنها وجود ندارد چراکه آنها نگران دلزدگی هوادارن خود نیستند. درواقع تهدیدات آنها منحصر به فرد هم هست. گروه های افراطی نیازی به تشکیل اردوگاه برای هواداران خود ندارند و اینترنت به راحتی ابزار پیام رسانی را در اختیار آنان قرار داده است.

به طور کلی آنچه که اخیراً در مورد حملات تروریستی اخیر قابل توجه است تغییر الگوی اعمال خشونت است. به عبارتی در سالهای گذشته عموماً حملات تروریستی نشان از پیچیدگی و استراتژی برای انجام عملیات های خاص داشت، اما اکنون ساده بودن عملیات ها پیش بینی حملات را دشوار ساخته است. از سوی دیگر چون هیچ الگوی خاصی برای اقدام نداشته است، همین مسئله فرصت پیشگیری و پیش بینی  را از میان برده است.