فراتاب – سرویس بین الملل: دونالد ترامپ نامزد ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا در ماه های اخیرتا حدزیادی توجه رسانه ها و افکارعمومی را با عبارات و وعده هایی که بویی از پوپولیسم از آن به مشام می رسد به خود جلب نموده است.
تقریبا هیچ شخصیت علمی و یا سیاسی مطرحی از او حمایت نمی کند حتی.بدنه اصلی حزب جمهوریخواه که خواستگاه اصلی ترامپ می باشد در مورد اینکه او بتواند نامزد نهایی این حزب باشد تردید هایی را بیان نموده. ولی با تمام این اوصاف ترامپ به تنهایی در مقابل تمام مخالفان مقاومت نموده و با نمایشی تمام عیاربه سبک آمریکایی که حاصل سال ها تجربه در زمینه تجارت و رسانه می باشد هر روز بیشتر از روز قبل سهم بیشتری از افکار عمومی را به خود جلب می کند به نظرمی رسد اگر روند وقایع تغییر عمده ای نداشته باشد ترامپ از بخت خوبی برای سکان داری سیاست امریکا در سال های آینده برخوردار خواهد بود.
ترامپ کتاب هایی در زمینه چگونگی کسب ثروت و موفقیت تالیف نموده است و برای مردم عادی آمریکا جذاب است که ببینند آیا اصولی که اومبلغ آن ها می باشد می توانند در وضعیت کلان آمریکا تغییری به نفع طبقه متوسط ایجاد کنند.
در صورت پیروزی درانتخابات اومجبور خواهد بود که اعمال و سیاست هایی در جهت وعده های خود انجام دهد تا با حفظ محبوبیت خود برای بار دوم نیز در انتخابات موفق شود به این ترتیب فعالان حوزه اقتصاد با ید خود را برای تحولات ناشی از آغاز ریاست جمهوری ترامپ آماده کنند.و تهدیدات و فرصت های این دوره را جدی بگیرند.
صرف نظر ازمسایل سیاسی انتخاب ترامپ می تواند دروضعیت بازارهای ایران خصوصا با تغییر نرخ دلار تاثیر گذار باشد.این مسعله هنگامی قابل توجه است که قیمت نفت بعنوان مهمترین کالای صادراتی ایران با دلار پرداخت می شود
از نظرگاه مکاتب اقتصادی ترامپ یک واقع گرا است به این مفهوم که معتقد به اهمیت نقش دولت در روابط اقتصادی و ظیفه آن در تنظیم بازار می باشد به همین دلیل برخلاف بیشتر اقتصاد دانان فعلی اعتنایی به جهانی شدن بازار ها وخصلت خود تنظیمی بازار ندارد . بطور مثال او معتقد است که سیاست های مربوط به مهاجرت حتی بصورت قانونی باید سخت گیرانه تر گردند این در حالی است که بسیاری از اقتصاد دانان معتقد می باشند این امر بعلت کاهش متقاضیان کار با افزایش نرخ کالا ها و خدمات همراه خواهد بودو این گونه سیاست ها را دخالت در روند بازار تلقی می کنند.
با توجه به افزایش دیون خارجی دولت فدرال ترامپ مدعی است که بعد از رسیدن به قدرت تلاش خواهد کرد تا قرض دهندگان را وادار کند از بخشی از مطالبات خود صرف نظر نمایند. در صورت تاکید ترامپ به این طرح قسمتی از هزینه ای که به مردم آمریکا تحمیل می شود کاهش می یابد چون این امر می تواند باعث کاهش ارزش واقعی بدهی های آمریکا می شود. همین امرتا حدی باعث جلب آرای مالیات دهندگان به سمت ترامپ شده است.
ولی از طرفی همین اظهارات اعتماد طرف های تجاری خارجی به دولت فدرال را تا حد زیادی کاهش می دهد و در دراز مدت بعلت کاهش توان دولت در تهیه سرمایه خارجی و در یافت وام فشار بیشتری به مالیات دهندگان تحمیل می گردد. دلار یک ارز بین المللی می باشد که آسیب دیدن آن می تواند به شدت به توان تجاری آمریکا و حتی موقعیت این کشور به عنوان یک قدرت برتر ضربه وارد کند در حقیقت آمریکا بخشی از کسری بودجه خود را توسط چاپ دلار جبران می کند.این سیاست بعد از شکست سیستم برتون وودز توسط آمریکا در پیش گرفته شد
در ۱۹۷۱، آمریکا قابلیت تبدیل دلارِ آمریکا به طلا را کنار گذاشت و دلار را به ارزی بی پشتوانه تبدیل کرد. این اقدام در تاریخ به «شوک نیکسون» معروف است.
از آن تاریخ اگر چه آمریکا دلار بی پشتوانه را چاپ ودر مبادلات خود مورد استفاده قرار می دهد ولی این عمل تورم چندانی را بر اقتصاد آمریکا تحمیل نمی کند چون اکثر کشور ها و سرمایه داران عمده از دلار به عنوان یک سرمایه قابل انباشت استفاده می کنندو بیشتر دلار تولید شده بصورت یک کالا در خارج از بازار های آمریکا گردش می کند
اگر ترامپ ذهنیت وام دهندگان نسبت به توانایی آمریکا درباز پس دهی تهعدات این کشور را به هر روشی مخدوش کند این عمل بشدت به ارزش دلارکه عمدتا بصورت بین الاذهانی است ضربه وارد خواهد کرد.و آمریکا برای تامین منابع مالی جدید با مشکلات عدیده روبرو می گردد.
در ماه های اخیر فدرال رزرو که متولی سیاست های مالی و پولی آمریکا است عنوان کرده که طی چند مرحله و بتدریج نرخ بهره در آمریکا را افزایش خواهد داد این امر اندکی به جذابیت دلار بین سرمایه گذاران کمک کرده و آن را تقویت نموده است
ترامپ با سیاست های فدرال رزرو مخالف است و حتی از طرح هایی که تصمیم گیری های مالی را به کنگره محول کند پشتیببانی می نماید. از نظر ترامپ افزایش نرخ بهره باعث رکود و زمین گیر شدن اقتصاد آمریکا می گردد اما علت اصلی مخالفت ترامپ با افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو در برنامه های مالیاتی او است. برنامه های مالیاتی.اعلامی بگونه ای است که در آمدهای مالیاتی دولت را کاهش می دهند این وضعیت و بدنبال آن کسری بودجه ایجاد شده اگرچه باعٍث رونق بازار کار در آمریکا می گردد و رشد اقتصادی را بهبود می بخشد ولی در عوض با عث نیاز بیشتری به چاپ پول و استقراض می گردد این خود در جهت کاهش ارزش پول آمریکا خواهد بود بخصوص اینکه ترامپ بر نامه های متنوع و سرمایه بری در جهت ارتقا امنیت عمومی و تامین اجتماعی و ایجاد شغل اعلام نموده است
در حقیقت ترامپ در صدد است از افزایش نرخ بهره جلوگیری کند تا به این طریق بتواند با پایین نگه داشتن ارزش دلار هزینه استقراض خارجی را کاهش دهد.در عوض با عدم افزایش نرخ بهره بانک های آمریکا جذابیت کمتری برای سرمایه گذاران خواهند داشت و ارزش برابری دلار در مقابل بقیه ارزها کاهش می یابد.
ترامپ مدعی است برای اینکه موقعیت های شغلی بیشتری در آمریکا ایجاد کند نرخ تعرفه های گمرکی را افزایش خواهد داد و همچنین برای شرکت های آمریکایی که محصولات خود را در خارج از آمریکا تولید می کنند مالیات مضاعفی اعمال می کند.
این عمل می تواند باعث شود که شرکت هایی که بازار های مصرف گرای آمریکا را جذاب می دانند تا حد زیادی مجبور شوند در مقابل از دست دادن نیروی کار ارزان قیمت تولید کالا های خود را در امریکا متمرکز کنند تا با سهولت بیشتری از معافیت های گمرکی و مالیتی استفاده کنند . ترامپ در صدد کنترل بازار با دستکاری اصولی مانند آزادی گردش سرمایه می باشد این عمل در نهایت می تواند به اقتصاد آمریکا که بر چنین پایه هایی بنا شده ضربه وارد کرده و پول ملی این کشور را تضعیف کند.
تلاش ترامپ به ترغیب شرکت ها به سرمایه گذاری در آمریکا و بکار گیری نیروی کار بومی به افزایش پس انداز ملی کمک خواهد کرد و اندکی از مشکلات مالی دولت خواهد کاست ولی عمق برنامه های ترامپ بخصوص در مورد بهبود امنیت و گسترش تامین اجتمایی هزینه بسیار زیادی را به دولت تحمیل می کند و نیاز دولت به وام های خارجی را افزایش می دهد.
به طور کلی آمریکا بزرگترین مصرف کننده جهان می باشد و با در مبادلاتش با اکثر کشور های دیگر دارای کسری تراز تجاری است. در این بین چین دارای بیشترین رشد در پس انداز ملی می باشد برای تغییر در این وضعیت ترامپ عنوان کرده که دیگر به چین اجازه نمی دهد که تعمدا ارزش پول خود را پایین نگه دارد چون کشوهایی مانند چین تلاش می کنند که ارزش پول خود را نسبت به وارد کنندگان کالاهای چینی پایین نگه دارند.
ترامپ برای ایجاد اشتغال تلاش می کند قدرت دلار را کاهش دهد تا جذابیت کالاهای ارزان قیمت چینی را کاهش داده و از طرف دیگر کنترل بیشتری بر بازارهای اروپا اعمال کند . سیاست های مالی ترامپ درحقیقت به نوعی اعلام این نکته است که در صورت موفقیت در انتخابات به تضعیف دلار در مقابل یوآن چین و یورو خواهد پرداخت
سوای تمام این مسایل شوک روانی ناشی از انتخاب ترامپ بعنوان ریاست جمهوری آمریکا می تواند حداقل در کوتاه مدت باعث نا پایداری بازار های مالی و بی اعتمادی نسبت به دلار شود. نمودار.مربوط به نوسانات نرخ دلار یورو نشان می دهد در دوره مربوط به ریاست اوباما بر کاخ سفید وضعیت دلار بهبود ی نسبی پیدا کرده است. با نزدیک شدن به زمان انتخابات و افزایش احتمال موفقیت ترامپ جوی از تردید بر فضای بازارها حاکم شده است که می توان آن را در نوسانات مربوط به هفته های اخیر مشاهده نمود.
بنظر می رسد در صورت موفقیت ترامپ ارزش دلار در مقابل یورو و سایر ارز های عمده کاهش می یابد و اگر ترامپ به سیاست هایی که فعلا جنبه تبلیغاتی دارند متعهد باقی بماند این روند کاهشی باز هم ادامه پیدا کند
منبع: روزنامه فرصت امروز
دانشجوی دکترای روابط بین الملل دانشگاه تهران
