فراتاب-سرویس سیاسی: «جان کری» وزیر خارجه آمریکا 2 روز پیش در حاشیه سفر به وین برای شرکت در نشست صلح سوریه، با کارکنان سفارت کشورش در اتریش دیدار و خاطره‌های دوران مذاکرات هسته‌ای را برای آنها بازگو کرد.
اما ماجرا از آنجایی آغاز می شود که خبرگزاری فارس در گزارشی که به نقل از ویکلی استاندارد بیان می کند با ترجمه ای بودار و تیتر جنجال برانگیز خود با عنوان «برای نوه‌هایتان تعریف کنید که چگونه ظریف تسلیم شد» واکنش سخنگوی وزارت خارجه کشورمان را در پی داشت.
در همین حال حسین جابر انصاری ،سخنگوی وزارت خارجه در یادداشتی انتقادی،توضیحی درباره ی متن و فرامتن گزارش اصلی ارایه کرد.
سخنگوی وزارت خارجه در یادداشتی با عنوان «یک حرف از هزاران: یک ترجمه و دو نکته»، نوشت:
نشریه ی ویکلی استاندارد در گزارشی اظهارات جان کری وزیر خارجه آمریکا در جمع کارکنان سفارت این کشور در وین در خصوص توافق هسته ای با ایران را عملا دستمایه انتقاد از کری و دولت اوباما قرار داده است. این گزارش در ایران توسط برخی رسانه ها با تیتر “کری: داستان تسلیم شدن ظریف…” ترجمه و منتشر شده است. از آنجا که این نحوه انعکاس غیر دقیق و تحریف شده مطالب رسانه های خارجی به زبان فارسی متاسفانه به سکه ای رایج در بازار سیاست و رسانه های ایران تبدیل شده است فقط از باب نمونه و مشت نمونه خروار، دو نکته ایضاحی در خصوص گزارش فوق می نویسم تا میزان دقت در انعکاس متن و فرامتن متون خارجی به زبان فارسی در برخی رسانه ها بازنمایی شود. طبعا مخاطب اصلی این یادداشت کوتاه، خبرنگاران رسانه های گروهی هستند که با رابطه دوستانه و نزدیکی که با بسیاری از آنان دارم به صدق و راستی و وفاداری آنان به دین و میهن خود و منافع ملت ایران باور دارم؛ با این امید که با دقت بیشتر در کار حرفه ای اشان، از تبدیل شدن به هیزم آتشی که برخی سیاستمداران و سیاست بازان برای برخورد به هر بهایی با رقبای خود برپا کرده اند پرهیز کنند.
۱- متن: عنوان دقیق مقاله در نشریه نو محافظه کار ویکلی استاندارد این است :
“کری خطاب به کارمندان وزارت خارجه در مورد توافق ایران: قدری در مورد آن برای نوه هایتان افسانه سرایی کنید.” این اظهارات در واقع به معنی تبدیل شدن ظریف و کشوری که آن را نمایندگی می کند به یک شخصیت و کشور افسانه ای برای وزیر خارجه آمریکا است تا جائی که افراد می توانند درباره اش به نوه های خود با خالی بندی و غلو بگویند ما آنقدر توانا بودیم که توانستیم آنها را قانع کنیم. به ترجمه دقیق جملات کری توجه کنید:
“قدری برای نوه هایتان افسانه سرایی (یا خالی بندی و غلو)
(embellish it :To enhance a statement or narrative with fictitious additions)
کنید و بگویید شما در یک اطاق نشستید و توانستید ظریف را با توان اقناعی عظیم خود (mighty persuasion) مجاب کنید. (خنده حضار) هرچه دوست دارید ملت [بگوئید]” (خنده مجدد حضار)
۲- فرامتن: این گزارش از سوی یک نشریه نو محافظه کار برای اثبات تداوم تحریف واقعیت ها توسط دولت اوباما منتشر شده است و به همین دلیل دوبار در پرانتز می نویسد خنده حضار و بعد از نقل قول فوق از جان کری، اضافه می کند:
“دولت اوباما و شخص کری به ویژه تحت فشار فزاینده ای در مورد نحوه رسیدن به توافق ایران بوده اند به ویژه پس از اعتراف بن رودز دستیار کاخ سفید در مورد نحوه [فریب کارانه] ارائه توافق به رسانه ها و مردم.
The Obama administration and Kerry in particular have come under increasing fire for the way the Iran deal came about, especially in light of recent admissions by White House advisor Ben Rhodes about how the deal was sold to the media and the public
سخنگوی وزارت خارجه همچنین می افزاید:«انتخاب تیتر حق رسانه ها است اما با اجازه بزرگترها:لطفا کلمات رسوائی و بی سوادها را از تیتر خبر خود برداشته و با کلمات مناسب جایگزین کنید. قرار نیست خطاهای دیگران به خطای متقابل ما منجر شود.»
اطلاعیه فارس پس از واکنش سخنگوی وزارت خارجه
این در حالیست که اندکی پس از واکنش سخنگوی وزارت خارجه ،خبرگزاری فارس در اطلاعیه ای با عنوان «توضیح درباره یک ترجمه و حواشی آن بیان کرد:
«در پی انتشار خبری با تیتر «برای نوه‌هایتان تعریف کنید که چگونه ظریف تسلیم شد» به نقل از «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا در خبرگزاری فارس، برخی رسانه‌های کم‌مخاطب با توجه به اینکه اظهارات دیپلمات آمریکایی در قالب مزاح و طنز بیان شده، تلاش کردند ترجمه این خبر را زیر سوال ببرند.
نگاهی دوباره به متن ترجمه منتشر شده در خبرگزاری فارس به وضوح نشان می‌دهد که نه تنها اشتباهی در ترجمه صورت نگرفته، بلکه اظهارات وی به مراتب دقیق‌تر از مدعیان مبارزه با بی‌سوادی منعکس شده است.
در متن ترجمه فارس آمده است: « ... حتی می‌توانید کمی پیاز داغ قضیه را زیاد کنید و برای نوه‌هایتان تعریف کنید که چگونه در یک اتاق نشستید و ظریف را مجبور کردید که در برابر قدرت متقاعدکننده شما، تسلیم شود.»
هر مخاطب آشنا به زبان فارسی از این ترجمه متوجه خواهد شد که این اظهارات در چه فضا و لحنی بیان شده است.
خبرگزاری فارس، بدون هیچگونه قضاوت و تفسیر، بنا به روال همیشگی خود، این اظهارات را منعکس کرده است.
توضیح دیگر اینکه لغت Embellish که در سخنان جان کری استفاده شده و تأثیری مهم در جهت دادن به مفهوم سخنان وی داشته، معادل اصطلاح فارسی «آب و تاب دادن یک موضوع» است که خبرگزاری فارس برای نشان دادن لحن نه چندان جدی جان کری، حتی این لغت را به «زیاد کردن پیاز داغ» ترجمه کرده است.
معادل «افسانه‌سرایی»، که مدعیان ترجمه صحیح برای حمله به خبرگزاری فارس برای این لغت استفاده کرده‌اند، بر اساس معنای این لغت در فرهنگ لغات معتبر انگلیسی و فارسی و همچنین بافت کلی متن بسیار دور از ذهن به نظر می‌رسد.
بدیهی است، اتهام ترجمه نادرست که از سوی برخی وبگاه‌های عموما کم‌مخاطب نزدیک به دولت یازدهم به خبر فارس زده شده است، اگر مغرضانه نباشد، ناشی از عدم آشنایی با فن ترجمه است.»
