فراتاب: با ریزش پی در پی شاخص بورس، توجه فعالان بازار به سمت عوامل مؤثر بر افت شاخص جلب شد و هر بار عوامل مختلفی را زمینه‌ساز ایجاد رکود در بازار بورس اعلام کردند. در این گزارش به‌دنبال پاسخ‌گویی به این سؤال هستیم که چرا روند بورس تهران با وجود افزایش تورم و نرخ دلار همچنان نزولی است؟ و چه عواملی می‌توانند در تشدید این روند تأثیرگذار باشند؟
در همین زمینه حسین درودیان کارشناس اقتصادی درخصوص نقش تورم بر بازار سهام معتقد است که: «با افزایش تورم و نرخ دلار قیمت سهام هم باید افزایش یابد ولی زمانی سهام افزایشی می‌شود که اعتماد سرمایه‌گذار جلب و وجوه‌نقد جدید وارد بازار شود. بسیاری از فعالان بازار عدم رشد بورس در چنین شرایطی را ناشی از دستوری بودن بازار می‌دانند.»
اما به‌طورکلی افت شاخص کل متأثر از چه عواملی می‌تواند باشد؟
1- وضعیت اقتصاد جهانی
ارزش سهام شرکت‌ها از متغیرهای کلان افتصادی تأثیر می‌پذیرند. برخی صنایع مانند صنایع فولاد، سنگ‌آهن و...تحت تأثیر اقتصاد جهانی قراردارند و سرمایه‌گذاران با بررسی تأثیر تحولات اقتصاد جهانی بر قیمت کالاها در بازارهای خارجی و تخمین به‌موقع کاهش قیمت‌های جهانی اقدام به فروش سهام‌های مرتبط خواهندکرد.
2- تأثیر معاملات کلان حقوقی‌ها
معامله‌گران حقوقی به علت در دست داشتن مبالغ هنگفت، با معاملات خود تأثیرات زیادی بر روند ارزش سهام می‌گذارند و معمولاً در خلاف جهت بازار معامله می‌کنند یعنی در زمان کاهش قیمت، سهم خریده و در زمانی که وجود حباب را حس کردند از سهم خارج می‌شوند، و هر زمان که مانند حقیقی‌ها معامله کنند بازار در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد.
3- تحولات درونی شرکت‌ها
تحولات درونی شرکت‌ها شامل گزارش مالی، گزارش فعالیت هیأت مدیره، سود و زیان و غیره، هر ماه به‌صورت گزارش منتشر می‌شود و چنان‌چه گزارشات وضعیت مناسبی نداشته باشند سرمایه‌گذاران شروع به فروش سهام شرکت خواهندکرد.
4- سهامداران خرد
وجود و ورود سهامداران خرد برای بازار سرمایه مفید و حیاتی است. درواقع رشد بورس از طریق سرمایه‌گذاری افراد منجر به رشد اقتصاد کشور می‌گردد. از آنجایی که ورود به این بازار نیاز به کسب دانش و آموزش دارد، تشویق به حضور افراد بدون آگاه ساختن آنان از ریسک‌های بازار، امری اشتباه تلقی می‌شود.
5- دخالت‌های دولت
عباس حاتمی، استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه اصفهان در گفت‌و گو با بورس تابناک، در پاسخ به این پرسش که آیا دولت در افت و ریزش بورس تأثیری ندارد چنین گفته‌است: «از حیث تاریخی، در ایران دولت همواره در اقتصاد دخالت گسترده داشته‌است و دلیل این داعیه به ساختار اصلی شورای عالی بورس برمی‌گردد زیرا این نهاد اساسا یک نهاد سیاسی و حاکمیتی است.»
از دیگر عوامل تأثیرگذار در افت شاخص بورس افزایش نرخ سود بانکی، وجود شایعات در رسانه‌ها، اظهارنظرهای متفاوت مسؤلین دولتی در خصوص بازار سرمایه را می‌توان نام‌برد.
چشم‌انداز بازار سرمایه از نظر تحلیلگران و جمع‌بندی
تحلیلگران و فعالان بازار سرمایه معتقدند که در حال حاضر هر صعودی با اصلاح همراه است و در چنین شرایطی که همواره یک دلیل محسوس برای کاهش ارزش سهام وجود دارد سرمایه‌گذارانی که علل و منبع این اتفاق را کشف کنند جایزه‌شان را با سود بیشتری که کسب می‌کنند دریافت خواهندکرد.
یاسرفلاح، از فعالان بازار سرمایه نیز عدم دخالت دولت در رویه‌ها و فرآیندهای بورس را از جمله راهکارهای مؤثر در بازگشت اعتماد حقیقی‌ها به بورس دانسته است.
با در نظر گرفتن نظریه‌های مختلف می‌توان نتیجه گرفت که اصلی ترین عامل تداوم روند نزولی بازار سهام نبود اعتماد سرمایه‌گذاران شناخته‌شده، و توقف این روند نیازمند حمایت دولت است، دولت با وضع قوانین مناسب در جهت انگیزه دادن به سهامداران می‌تواند مداخله‌ای مؤثر و مفید در اقتصاد داشته باشد!
گزارش از فرنوش رستمی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
