فراتاب: مذاکرات احیای برجام در سرنوشتسازترین لحظات ممکن قرار دارد. با پایان آخرین دور مذاکرات ایران و 1+5 در وین، اتحادیه اروپا متن توافق نهایی را به دو هیات ایران و آمریکا ارائه و کفایت مذاکرات را اعلام کرد. به اعتقاد نمایندگان اروپا، دیگر چیزی برای مذاکره باقی نمانده و توافق در مورد متن ارائه شده، نیازمند تصمیم سیاسی در بالاترین سطوح در ایران و آمریکا است. در همین زمینه میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات، از مشارکت مسکو در تدوین متن احیای برجام خبر داد و گفت: نتیجه نهایی در چند روز آینده مشخص خواهد شد.
اما وال استریت ژورنال از پایان تحقیقات آژانس در مورد مراکز هسته ای اعلام نشده ایران، درصورت موافقت تهران با متن توافق احتمالی خبر داد. امتیازی بزرگ از سوی اتحادیه اروپا که یکی از مهم ترین موانع بر سر راه احیای برجام را برطرف میکند. روز جمعه رویترز به نقل از منابع ایرانی نوشت: ایران می گوید پیشنهادات اروپا میتواند قابل پذیرش باشد.
اما دو اتفاق مهم به فاصله 48 ساعت در آمریکا رخ داد که میتواند مذاکرات احیای برجام را تحت الشعاع قرار دهد. در تازهترین تحول که در ساعات ابتدایی روز جمعه در نیویورک اتفاق افتاد، حمله به سلمان رشدی نویسنده کتاب آیات شیطانی اتفاق افتاد. فردی به نام هادی مطر 24 ساله، در جریان سخنرانی سلمان رشدی، وی را هدف ضربات چاقو قرار داد و سپس توسط پلیس بازداشت شد. سلمان رشدی توسط بالگرد به بیمارستان اعزام و تحت عمل جراحی قرار گرفت. با توجه به ضربات چاقو به گردن، وضعیت سلامتی سلمان رشدی در هالهای از ابهام وجود دارد و گفته میشود محتملا او یک چشمش را از دست خواهد داد و در تکلم کردن هم دچار مشکل میشود. برخی منابع خبری در آمریکا از جمله نیویورکپست با استناد به حسابهای هادی مطر در شبکههای اجتماعی، مدعی شدند: ظاهرا ضارب به ایران تعلق خاطر دارد!
در رخدادی دیگر، وزارت دادگستری آمریکا روز چهارشنبه مدعی شد: فردی به نام شهرام پورصفی معروف به مهدی رضایی وابسته به نیروهای نظامی ایران با وعده پرداخت 300 هزار دلار به افرادی، سعی در ترور جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ، داشته است. اما وزارت خارجه جمهوری اسلامی بلافاصله این ادعا را تکذیب کرد، در مقابل آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه آمریکا گفت: هر حملهای از سوی ایران با عواقب شدید روبرو خواهد شد.
دو تحول فوق در آمریکا، نگاهها را به ایران معطوف کرده است. از آنجا که در ماجرای سلمان رشدی، امام خمینی بنیانگذار انقلاب اسلامی حکم به ارتداد نویسنده کتاب آیات شیطانی داد. از سوی دیگر وعده انتقام خون سردار سلیمانی از آمران و عاملان آن، بارها توسط مقامات نظام بیان شده است. به نظر میرسد همزمانی این اتفاقات به نوعی مرتبط با آخرین دور مذاکرات و امکان توافق است و دستهایی در پشت پرده در میان مخالفین مختلف بینالمللی برجام بدنبال تنشزایی به شیوههای مختلف هستند، همزمانی این اتفاقات با گامهای نهایی مذاکرات، بر تردیدها درباره تنش جدید در روابط ایران و آمریکا، سایه افکنده است. سرعت تحولات و تردید در تصمیمگیری میتواند امیدها به احیای برجام را با خطرات جدی و پیشبینی نشدهای مواجه کند.
نویسنده: مهدی یحیی -کارشناس مسائل سیاسی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است