فراتاب – گروه بین الملل: درگیریهای های یک دهه اخیر در سوریه منجر به کشته شدن بیش از 500 هزار نفر و آواره شدن حدود 13 میلیون نفر از شهروندان سوری شده است. جنگ داخلی سوریه پس از یک سلسله اعتراضات داخلی و سپس دخالت بازیگران مختلف منطقهای و بین المللی آغاز و متداوم گردید. بازیگرانی از جناحهای مختلف همچون حکومت سوریه، شورشیان سوریه، نیروهای وابسته به القاعده و بازیگرانی خارجی مانند ایران، روسیه، ترکیه، عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا درگیر رقابتی پرهزینه برای تسلط بر اوضاع داخلی سوریه شدند.
در حال حاضر آنچه دولت سوریه به شدت با آن روبرو است، علاوه بر ظهور ویروس همهگیر کرونا که خطرات بزرگی را هم برای تجدید حیات دوباره داعش و هم برای پناهندگان آواره سوری ایجاد کرده، تشدید بحران های بهداشتی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی موجود در این کشور است. در سال میلادی گذشته مردم سوریه با کاهش قابل توجه درگیریهای خشونتآمیز در این کشور، با چالشهایی همچون کاهش بیسابقه ارزش پول ملی، اعمال تحریمهای بینالمللی بیشتر و بحران کشورهای همسایه روبرو بودند.
برای شهروندان عادی سوریه، عدم توانایی در تأمین مواد غذایی، داروهای ضروری و سایر ملزومات اساسی باعث شد تا بیش از 3/9 میلیون شهروند سوری در وضعیت بد غذایی و بیش از 80 درصد از مردم سوریه زیر خط فقر زندگی کنند. جنگ یک دههای داخلی در کشور سوریه، نظام اقتصادی و سیستم بهداشتی این کشور را با یک بحران جدید روبرو کرده است، بطوری که تلاشها برای مبارزه با شیوع ویروس کرونا حتی در مناطقی که درگیریها فروکش کرده است را دشوار کرده است. با وجود تعداد کمی از پزشکان و پرستاران در مناطق تحت کنترل دولت سوریه، صحت آمارهای رسمی ارائه شده را مورد تردید قرار داده است، بطوری که صدها هزار نفر به این ویروس مبتلا شده اند.
بیمارستانها از تعداد زیاد بیماران کرونایی غرق شدهاند و کمبود شدید تجهیزات بهداشتی و حفاظت فردی منجر به مرگ شماری از شهروندان سوری شده است. ویروس همهگیری کرونا در این کشور همچنین شکافهای موجود از جمله توزیع ملزومات پزشکی ضروری را با مشکلاتی مواجه ساخته است.
تا ماه مارس 2020 میلادی، زمانی که آتشبس به اجرا گذاشته شد، دولت سوریه با همکاری دولت روسیه حملات خود را در استان ادلب علیه آخرین مواضع پایگاه نیروهای مخالف بشار اسد ادامه دادند. این تهاجم به این معنا بود که این کشور برای مقابله با این بیماری همهگیر آماده است اما بیش از 50 درصد از زیرساختهای بهداشتی ویران شدند و صدها هزار نفر بدون سرپناه قادر به تمرین برای فاصلهگذاری اجتماعی نبودند و همین امر باعث شد تا این کشور به طور فزایندهای در معرض خطر شیوع ویروس ویران کننده کرونا قرار گیرند.
قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، بسته شدن مرز مجاز از عراق به شمال شرق سوریه در ماه ژانویه، به دلیل حق وتو از سوی روسیه، و محدودیتهای اعمال شده از سوی مناطق تحت نظارت دولت بر تحویل کمکهای بشر دوستانه، منجر به کمبود شدید تجهیزات پزشکی و تعداد رو به کاهش کادر درمان بیمارستانی شد که قادر به مواجه با این ویروس در این کشور نبودند. در همین حال، از سرنوشت هزاران نفر که توسط داعش در شمال شرقی این کشور ربوده شدند خبری در دست نیست. در حالی که شورای دموکراتیک سوریه به رهبری کُردها از ایجاد کارگروه غیرنظامی برای ردیابی و یافتن افرادی که توسط داعش ربوده شدند خبر داد که هیچگونه پیشرفت قابل توجهی نداشته و در این بین نقش و اثرگذاری ائتلاف بینالمللی برای شکست داعش به رهبری ایالات متحده همچنان تا حد زیادی در هاله ای از ابهام است.
با وجود آنکه سطح خشونتها به میزان قابل توجهی کاهش یافته است اما بیش از 1/11 میلیون نفر در این کشور هنوز به کمکهای بشر دوستانه نیاز دارند. یک دهه جنگ خانمان سوز در این کشور زیر ساختهای اساسی این کشور را نابود کرده، خانهها و مدارس ویران شدند، کمبود آب و ملزومات بهداشتی باعث شده است تا مردم این کشور قادر به تأمین هزینههای زندگی خود نباشند.
در تاریخ 16 جولای 2020 میلادی یک پزشک 30 ساله که در بیمارستانی نزدیک به مرز ترکیه کار میکرد به Covid-19 مبتلا شد و تست او مثبت اعلام شد. دو پزشک و یک پرستار دیگر نیز به این ویروس مبتلا شدند. ویروس کرونا به طور رسمی وارد ادلب، آخرین سرزمین تحت کنترل شورشیان در سوریه شد. شیوع این بیماری تهدیدی برای بدتر شدن فاجعه انسانی در شمال غربی سوریه است. سازمان ملل متحد برآورد میکند که در حال حاضر 4 میلیون نفر در این منطقه زندگی می کنند که نیمی از آن ها از بخش های دیگر کشور فرار کرده اند و گاهی بیش از یک بار طی جنگ داخلی ده ساله در این کشور آواره شدند.
نویسنده: خشایار بوربوری - پژوهشگر مسائل خارمیانه
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است