ترامپ و کابوسی که تعبیر شد: خوشحالی چین از شکست او؟ | فراتاب
کد خبر: 11491
تاریخ انتشار: 19 دی 1399 - 14:51
معصومه پاپی

فراتاب گروه بین الملل: دونالد ترامپ: «چین تمایل دارد جو بایدن، نامزد حزب دموکرات، در انتخابات ریاست­ جمهوری آمریکا به پیروزی برسد تا از فشار­ها علیه پکن کاسته شود.»

اقتصاد آمریکا پس از جنگ جهانی دوم به سمت اقتصاد آزاد حرکت نمود و با حذف موانع تجاری و گمرکی زمینه را برای افزایش مبادلات بین ­المللی فراهم نموده است؛ در سال 2008 بحران­ های مالی اقتصادی در نظام سرمایه­ داری موجب کسری تجاری آمریکا و تضعیف اقتصاد این کشور گردید و این در حالی است که  بحران ­های اقتصادی در نظام سرمایه ­داری این شرایط را برای چین فراهم آورد تا از نیروی کار ارزان استفاده کرده و شرایط لازم را برای سرمایه­ گذاری در کشورش فراهم کند. تردیدی نیست که چین امروزه به بازیگر جهانی اثر گذاری تبدیل شده است و با حضور در مناطق جغرافیایی مختلف و تلاش­های گسترده­ ی بین­ المللی و عضویت در معاهدات و سازمان ­های منطقه ­ای و بین ­المللی و توسعه ­ی توان اقتصادی و نظامی و قدرت نرم خود، به عنوان وزنه ­ی سنگینی در مقابل اقتصاد بحران زده ­ی آمریکا ظاهر شده است. پیشرفت ­های چشمگیر چین در بیشتر حوزه ­های اقتصادی و نظامی، سبب بروز جلوه ­های مهمی از چالش ­های سیاسی و اقتصادی میان این کشور و ایالات  متحده گردیده است. گزارش پیش رو به دنبال پاسخ به این سوال است که مواضع مختلف اقتصادی و سیاسی ترامپ علیه چین، چه تأثیری بر خوشحالی این کشور از پیروزی بایدن در چهل و ششمین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا داشته است؟

روی کار آمدن ترامپ و تغییر در رویکرد اقتصاد سیاسی آمریکا

در انتخابات سال 2016، دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، با شعار «نخست آمریکا» در صدد احیای قدرت از دست رفته آمریکا برآمد و حمایت از صنایع داخلی همانند خودرو سازی، هواپیما و کشتی سازی را شروع کرد و سیاست­ های مالیاتی و افزایش تعرفه بر واردات برای بالا بردن توان رقابتی آمریکا را وضع نمود. ملی ­گرایی اقتصادی یا حمایت گرایی یکی از مهم­ترین اصول و ویژگی ­های سیاست و راهبرد دولت ترامپ در قبال دیگر کشورها بوده است. ترامپ برخلاف تمامی روسای جمهور آمریکا که همواره معتقد به تجارت آزاد بودند و آن را بازی برد- برد تلقی می ­کردند، که بر اساس اصول لیبرالیسم موجب تولید ثروت، افزایش امنیت و تأمین منافع آمریکا در داخل و خارج می ­شود، آن را بازی برد-باخت به نفع رقبای آمریکا می ­دانست. وی اعتقاد داشت که اقتصاد از اهمیت و اولویت فزاینده­ ای در شکل دادن به جایگاه و پرستیژ یک بازیگر برخوردار است و اقتصاد جهانی مزیتی برای ایالات متحده نداشته است و رقبای ایالات متحده (همانند چین) در حال پیشی گرفتن از این کشور هستند، به همین دلیل ترامپ از خود دیدگاهی مرکانتالیستی نسبت به سیاست خارجی نشان داده است که در آن دولت­ها با افزایش قدرت نسبی خود و با هدف کسب سهم بیشتر در بازار آزاد، سیاست­ های حمایتی مدافع صنایع داخلی را اجرا می ­کنند. مسئله­ ای که در سیاست ترامپ نسبت به چین بسیار نمود پیدا کرده، انتقادهای شدید وی در مورد سیاست­ های تجاری چین در قبال ایالات متحده است. ترامپ چین را متهم کرده است که مالیات مضاعفی بر روی کالاهای آمریکایی اعمال می­کند. وی وعده داده بود سو استفاده­های چین از سامانه نابسامان بین­المللی و روش­های نامنصفانه را از میان بردارد.  

ترامپ در حوزه اقتصادی نیز چندجانبه گرایی و جهانی شدن را به نفع اقتصاد واشنگتن نمی‌­دانست و لذا جنگ تجاری و تعرفه­ای آمریکا علیه چین در این راستا قابل تحلیل است. جنگ تعرفه ای و تجاری را که ترامپ از تابستان 2018 علیه چین با وضع تعرفه 25 درصدی بر واردات کالاهای چینی به ارزش 50 میلیارد دلار شروع کرد و تا رقم 200 میلیارد هم تخمین زده می‌­شد، می­توان راهبرد موازنه چین توسط ترامپ در حوزه اقتصادی دانست. جنگ تجاری چین و آمریکا برایند ملی گرایی اقتصادی و حمایت از صنایع داخلی به دور از هر گونه امتیاز­دهی در عرصه تجارت خارجی است.

تأثیر اقتصاد سیاسی ترامپ بر چین

یکی از مهم­ترین ابعاد رویکرد مقابله گرایانه دولت ترامپ در مقابله با اقتصاد نوظهور چین رویکرد اقتصادی بود. از زمان روی کار آمدن ترامپ، روابط بین دو کشور به پایین­ترین سطح در چند دهه گذشته رسید و ترامپ درگیر جنگ تجاری با چین شد که این جنگ سبب شد آمریکا و چین متحمل خسارت مالی فراوانی شوند.

ترامپ صرفاً به جنگ تجاری و اقتصادی تحمیل شده اکتفا نکرده است. آمریکا از طریق برقراری روابط گسترده نظامی و متعهد کردن کشورهای پیرامونی چین در بعد امنیتی به خود، استفاده از مناطق چالش‌­زا به عنوان ابزاری برای فشار بر چین، بهره­گیری از سازمان­ها و نهادهای بین­ المللی و منطقه ­ای برای افزایش هزینه­ های سیاسی و اقتصادی این کشور و رقابت با چین در مناطق مختلف جهان در حوزه­ های انرژی اقتصادی و نظامی بوده است. همچنین دونالد ترامپ در دیدار با نخست وزیر ژاپن در واشنگتن اعلام کرد که بر اساس معاهده امنیتی دو کشور، آمریکا از موضع توکیو در جزایر تحت کنترل ژاپن از جمله جزایر دیائویو در دریای چین شرقی حمایت می­ کند، که از لحاظ اقتصادی اهمیت زیادی دارد و چین را با مشکل مواجه نموده است. رئیس جمهور آمریکا با ناامن کردن اوضاع در شبه جزیره کره سعی در جلوگیری از قدرت اقتصادی چین و مقابله با آن را داشت. دونالد ترامپ همچنین پکن را به دلیل حمایت از تایوان و منع فعالیت غول های فناوری چینی نظیر هواوی، بایت دنس و تنسنت هولدینگز، که آن­ها را به عنوان ریسک امنیت ملی معرفی کرد، عصبانی کرده است.

این در حالی است که ترامپ اعلام کرد که چین تمایل دارد جو بایدن، نامزد حزب دموکرات، در انتخابات ریاست ­جمهوری آمریکا به پیروزی برسد تا از فشار­ها علیه پکن کاسته شود.

در همین راستا، فانگ شینگ دانگ­، مدیر کنسرسیوم اینترنت و جامعه در دانشگاه ارتباطات ژیجیانگ اظهار کرد: هنگامی که بایدن قدرت را به دست گیرد، شرکت­ های فناوری در چین ممکن است اندکی آسودگی خاطر پیدا کنند. حداقل تصور می ­رود آمریکا از گشایش و احترام به رقابت منصفانه و نوآوری حمایت کند.

به گزارش ایرنا از شینهوا، وانگ در پکن در نشست ویدئویی با نماندگان هیات مدیره شورای تجاری آمریکا و چین افزود: شی جین پینگ، رئیس ­جمهوری خلق چین در پیام تبریک خود به جو بایدن، رئیس جمهور منتخب آمریکا ابراز امیدواری کرد دو طرف بر پایه اصول عدم رویارویی، احترام متقابل، تأمین منافع مشترک و کنترل اختلافات برای پیشبرد توسعه سالم و باثبات روابط دوجانبه با یکدیگر در ارتباط باشند و به اتفاق کشورها و جامعه جهانی در زمینه صلح و توسعه جهان همکاری کنند.

در پایان باید گفت که چین معتقد است که بایدن به اسم تنش­ زدایی از رابطه دو کشور، چارچوبی برای رقابت و همزیستی مسالمت آمیز تعریف خواهد کرد که حوزه های نظامی، اقتصادی و سیاسی را در بر خواهد گرفت. پکن تصور می­ کند که رئیس­ جمهور منتخب آمریکا به دنبال رویکرد چندجانبه­ تری در قبال چین می ­باشد. همچنین رسانه ­های دولتی چین بایدن را (نرم­ خوتر) توصیف کرده­ اند که این عامل امکان تعامل با وی را آسان­ تر و زمینه را برای همکاری با مسائل بین­ المللی از جمله تغییرات آب هوایی و منع گسترش تسلیحات هسته­ ای فراهم می­کند.

 

نویسنده: معصومه پاپی – پژوهشگر روابط بین الملل

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار