ایران دومین شریک تجاری اقلیم کردستان عراق است | فراتاب
کد خبر: 11170
تاریخ انتشار: 26 آذر 1398 - 14:24
وزیر صنایع و بازرگانی اقلیم کردستان عراق در گفت و گو با فراتاب:
حجم مبادلات بازرگانی و اقتصادی اقلیم کردستان اینک حدود 28 و نیم میلیارد دلار است و این منطقه در شمال عراق با 105 کشور مختلف جهان تبادل اقتصادی دارد!

 

نکات مهم مصاحبه در یک نگاه:

  • اینک ایران بعد از ترکیه و بالاتر از امارات و آمریکا مقام دوم روابط بازرگانی با اقلیم کردستان را دارد.
  • توصیه من به ایرانی‌ها برای اینکه بازار اقلیم را از دست ندهند این است که کالاهای کم کیفیت و تاریخ مصرف گذشته به اقلیم کردستان نفرستند!
  • حجم مبادلات بازرگانی و اقتصادی اقلیم کردستان اینک حدود 28 و نیم میلیارد دلار است.
  • اقلیم کردستان عراق در حال حاضر با 105 کشور مختلف جهان تبادل اقتصادی دارد!

 

 

فراتاب – گروه اقتصادی: فرهنگ‌ مشترک ایران و‌ اقلیم کردستان عراق از یک سو و صدها کیلومتر مرز مشترک از سوی دیگر، مهمترین دلایلی هستند که مبادلات بازرگانی و‌ روابط اقتصادی در طول‌ تاریخ و بدون وقفه در بین این دو منطقه همواره تداوم داشته است. هر چند این روابط فراز و نشیب های فراوانی به خود دیده و گاهی زیاد و گاهی کم، زمانی رسمی و‌ زمانی غیررسمی بوده است اما حتی در دوران حکومت بعث عراق و بروز اختلافات منجر به جنگ دو کشور ایران و عراق هم به طور کامل قطع نشد و بدون گسستگی همچنان برقرار بوده است. ایران به عنوان یک همسایه همواره از نظر بازرگانی و اقتصادی برای اقلیم کردستان حائز اهمیت ویژه ای بوده است. اما در سال های اخیر، ثبات نسبی سیاسی و اقتصادی اقلیم کردستان، این منطقه را به میدان مسابقه و رقابت کشورهای جهان و منطقه تبدیل کرده است و پرواضح است که ایران هم به عنوان همسایه اقلیم کردستان، سعی کرده که از قافله عقب نماند و در همین راستا هم توانسته بعد از ترکیه رتبه دوم را در مبادلات بازرگانی با اقلیم کردستان به خود اختصاص دهد. شایان ذکر است در این مقطع زمانی که محصولات ترکی به دلیل حمله به مناطق کردنشین شمال سوریه، از سوی شهروندان اقلیم کردستان بایکوت شده است، زمینه مناسبی برای صاحبان مشاغل و بخش خصوصی ایران فراهم شده است تا در این فرصت بتوانند از ترکیه سبقت گرفته و به جایگزین مناسبی برای کالاهای ترکی در اقلیم کردستان تبدیل شوند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روابط بازرگانی بین ایران و اقلیم کردستان و دریافت جزئیات بیشتر، توجه شما را به گفتگوی فراتاب با جناب آقای «کمال مسلم سعید» وزیر  صنایع و بازرگانی کابینه نهم حکومت اقلیم کردستان، جلب می کنم.

فراتاب: به عنوان نخستین سوال بفرمایید که اینک بطور کلی وضعیت حضور کشورها و شرکتهای مختلف بازرگانی و صنعتی بین المللی و منطقه ای در اقلیم کردستان به چه صورت است؟ بطور کلی ظرفیت بازار و توان بازار اقلیم کردستان چند میلیارد دلار به شمار می آید؟

به عقیده ما روابط بازرگانی اقلیم کردستان با کشورهای همسایه و نیز کشورهای جهان، بویژه پس از اتفاقات ۱۶ اکتبر سال ۲۰۱۷، روز به روز بهتر می شود و امروز این روابط در سطح بسیار خوبی ست. مبادلات اقتصادی اقلیم کردستان، با احتساب آنهایی که وارد اقلیم کردستان می شوند، چه آن هایی که از طریق اقلیم کردستان به بخش های دیگر عراق یا خارج فرستاده می شوند، حدود ۱۰۵ کشور را شامل می شود. به همین دلیل است که به نظر ما مبادلات بازرگانی و اقتصادی اقلیم کردستان در سطح خوبی ست و میزان این مبادلات برای سال ۲۰۱۸ حدود ۲۸ ملیارد و نیم بوده است.

فراتاب: مهمترین شرکای تجاری خارجی اقلیم کردستان به ترتیب میزان مراودات و ارزش دلاری کالاها چه کشورهایی هستند؟

همانطور که پیشتر گفتم مبادلات بازرگانی اقلیم کردستان با بیش از ۱۰۵ کشور می باشد. اگر بخواهیم این کشورها را رتبه بندی کنیم باید بگویم ترکیه رتبه نخست را به خود اختصاص داده است و پس از آن به ترتیب ایران، امارات، آمریکا و چین را می توان نام برد که بیشترین مبادلات را با اقلیم کردستان داشته اند.

فراتاب: در این بین وضعیت فعلی روابط اقتصادی، تجاری و بازرگانی میان جمهوری اسلامی ایران و حکومت اقلیم کردستان چگونه است؟

روابط خوبی داریم اما ترجیح می دهیم حتی از این هم بهتر باشد و در این زمینه پیشرفت داشته باشیم. تا به امروز چندین مرز رسمی بین المللی با ایران داریم که از جمله آنها می توان به مرزهای باشماخ، پرویزخان و تمرچین اشاره کرد. از سوی دیگر چند مرز غیررسمی همچون شوشمه و کیله هم بین اقلیم کردستان و ایران هستند که امیدواریم در جهت توسعه بیشتر روابط طرفین این مرزها هم مورد توجه قرار گرفته و به مرزهای رسمی و بین المللی تبدیل شوند.

فراتاب: از حدفاصل سال 2005 تا اینک در سال 2019، این تبادلات میان جمهوری اسلامی ایران و حکومت اقلیم کردستان از نظر کمّی و کیفی و ارزش دلاری دارای چه تغییر و وضعیتی بوده و هستند؟

با توجه به آماری که در اختیار ما قرار دارد، واردات کالا از ایران به اقلیم کردستان در سال ۲۰۰۵ در حدود ۵۳۲ میلیون دلار بوده است. این در حالی است که این میزان در سال ۲۰۱۸ به ۳.۷ میلیارد دلار رسیده است. به این ترتیب واردات کالا از ایران در این فاصله زمانی حدود ۶ برابر شده است. به این ترتیب مبادلات افزایش داشته و به تبع آن روابط هم در زمینه صادرات و واردات توسعه یافته و بیشتر شده است. شایان ذکر است در زمینه روابط اقلیم با ایران، ما با هردو کنسولگری ایران در اربیل و سلیمانیه نشست هایی داشته ایم که همواره در این جلسات چگونگی توسعه روابط اقتصادی ایران و اقلیم کردستان و حذف مشکلات و مسایلی که موجب کند شدن مبادلات بین طرفین می شود را به بحث و مذاکره گذاشته ایم.

فراتاب: بطور کلی نگاه بازرگانان، اقتصادیون و اهل صنعت اقلیم کردستان به توانمندی اقتصادی، صنعتی و کالاها و خدمات ایرانیان چگونه است؟

همانطور که می دانید ایران، بویژه در زمینه صنعتی کشور بزرگی ست و کالاهای ایرانی حجم بزرگی از واردات اقلیم کردستان را به خود اختصاص می دهند. به طور کلی نگرش ها به کالاهای ایرانی خوب است اما انتظار می رود کالاهایی که به اقلیم کردستان فرستاده می شوند از نظر کیفیتی، بهتر از آن چیزی باشند که هستند و اجازه ندهند که کالای بی کیفیت به اقلیم فرستاده شود. به دلیل اینکه بازار اقلیم کردستان به جایی برای رقابت کشورها تبدیل شده است و غیر از ایران کشورهای دیگر نیز در این بازار حضور دارند، بهبود کیفیت کالاهای ایرانی به ماندگاری این کشور در بازار اقلیم کمک می کند چون در غیر این صورت شهروندان اقلیم کردستان به ناچار به خرید کالاهای کشورهایی روی خواهند آورد که از کیفیت بهتری برخوردارند.

فراتاب: مهمترین مزیت های کالاها و خدمات اقتصادی، بازرگانی و صنعتی ایران از دید شما چه فاکتورها و عواملی هستند؟

به عقیده من به دلیل نزدیکی ایران و اقلیم کردستان از بسیاری جهات بویژه تشابهات فرهنگی طرفین باعث شده کالاهای ایرانی بویژه اقلام خوراکی ایرانی در بین شهروندان اقلیم کردستان طرفداران زیادی داشته باشد. به عنوان مثال به این دلیل که از ذائقه شهروندان اقلیم کردستان و ایران در زمینه خوراکی ها بسیار شبیه است و اقلام خوراکی اقلیم و ایران همچون خوراکی های شرقی و غربی نیستند که از هم دور باشند، گرایش شهروندان اقلیم کردستان به خوراکی های ایرانی بیشتر بوده و نزدیکی فرهنگی طرفین و سازگاری خوراکی های ایرانی با ذائقه شهروندان اقلیم کردستان و غریب نبودن اقلام نکته ای مثبت در مبادلات بین آنهاست.

فراتاب: در حال حاضر مهمترین مشکلات در این زمینه از دید شما به عنوان وزیر بازرگانی چه مسائلی هستند؟ این مشکلات چه بخشهایی مربوط به طرف ایرانی است و چه بخشهایی مربوط به طرف کُرد؟

شاید تنها نکته منفی وجود بوروکراسی و کاغذبازی و مراحل اداری زیاد در تجارت و بازرگانی بین اقلیم کردستان و ایران باشد. در بسیاری موارد بازرگانان اقلیم از این مساله گلایه دارند که مراحل اداری زیاد و پیچیده بوده و در برخی موارد موانعی بر سر راهشان گذاشته می شود. به همین دلیل ما در نشست خود با کنسولگری ایران درخواست کردیم که کار صاحبان مشاغل و بازرگانان ما در ایران را تسهیل نمایند تا به این ترتیب مانعی بر سر راه بازرگانی بین ایران و اقلیم کردستان باقی نماند. در برخی موارد هم همانطور که پیشتر گفته شد مساله منفی در مبادلات ما کیفیت پایین برخی کالاهای ایرانی ست. به عنوان مثال بعضی مواقع کالاهایی وارد اقلیم کردستان می شود که تاریخ مصرفشان به پایان رسیده است. حتما گاه گداری به گوشتان رسیده است که در فلان مرز، فلان تا مواد تاریخ گذشته توقیف شده است. ما امیدواریم که این مسایل دیگر مشاهده نشود تا اعتماد شهروندان اقلیم کردستان به کالاها و خدمات ایرانی از بین نرود.

فراتاب: پس به باور شما تنها مشکل و نقطه ضعف از جانب اقلیم کردستان همان بوروکراسی و کاغذبازی های اداری ست که به آن اشاره کردید؟

بله به عقیده من از جانب ما مساله دیگری نیست. ما هر کاری که در جهت تسهیل بازرگانی کشورهای همسایه با اقلیم کردستان باشد دریغ نمی کنیم. برخی ماده و تبصره هست که شاید لازم باشد اصلاح شود تا کارهای سریع تر پیش برود اما بیشتر از این چیزی نیست.

فراتاب: بخش خصوصی ایران چه میزان در اقلیم کردستان در مقایسه با رقبایی مثل بخش خصوصی ترکیه دارای قدرت و حضور است؟

در جواب سوال اول یا دوم شما به این مساله اشاره کردم و کشورهایی را که در اقلیم کردستان حضور دارند رتبه بندی کردم. همانطور که گفتم از نظر بخش خصوصی و حضور کمپانی ها در اقلیم کردستان ترکیه اولین کشور است و ایران پس از ترکیه رتبه دوم را به خود اختصاص می دهد. بخش خصوصی ایران در اقلیم کردستان فعال است هر چند ما ترجیح می دهیم که بیشتر از این باشد.

فراتاب: توسعه بازارچه های مرزی بازرگانی یکی از سیاستهای مورد علاقه ایران است، این بازارچه ها از دید شما دارای چه اهمیتی هستند و ظرفیت فعلی آنها چه میزان است و چشم انداز آنها را چگونه ارزیابی می کنید؟

این مساله در کابینه های پیشین اقلیم کردستان هم مورد توجه بوده و در این حوزه کار زیادی صورت گرفته است. در این کابینه هم این مساله برای ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است و برای ما مهم است که بازارهای آزاد بیشتری برروی مرزهای مشترک ما با ایران وجود داشته باشند زیرا مبادلات تجاری دو طرف را بسیار فعالتر خواهد کرد و تجارت بین ایران و اقلیم را تا حد قابل توجهی تسهیل خواهد کرد. چون این بازارهای آزاد به شهروندان و صاحبان مشاغل این امکان را می دهد که کالاهای خود را بدون گمرک به فروش رسانده و از هر دو طرف حضور فعال داشته باشند.

فراتاب: جناب وزیر برخی مرزها هستند که مدتی ست وعده باز شدن و رسمی شدن آنها به مردم این مناطق داده می شود. حتی چندین بار توسط مسئولین دو طرف بازدید شده و قول باز شدنشان در سریعترین زمان ممکن داده شده است اما تا به امروز این وعده عملی نشده است. به عنوان مثال بازارچه سیرانبند بانه. اگر این بازارچه ها تا این حد برای دو طرف مهم است، دلیل باز نشدن آن ها‌چیست و مشکل از کیست؟

بله درست است اما همانطور که گفتم این مساله درکابینه های پیشین هم از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است به همین دلیل است که به رغم اینکه تا به امروز باز شدن آنها عملی نشده اما چندین بار از طرف مسئولین بازدید شده است. ما هم در این مدت کمی که کابینه نهم شروع به کار کرده است چندین بار این مساله را به بحث گذاشته ایم اما شاید باز نشدن این مرزها دلایل متعددی داشته باشد، از جمله آنها، دلایل سیاسی و دلایل امنیتی و وضع منطقه و شاید گاهی هم تنش های بین طرفین به دلایل مختلف. وضع اقلیم کردستان بویژه بعد از اتفاقات ۱۶ اکتبر هم شاید دلیل دیگری برای این مساله باشد. اما چیزی که برای ما مهم است و تلاشهای خود را در این راستا متمرکز خواهیم کرد باز شدن این بازارچه ها ست چه در مرزهای اقلیم کردستان با ترکیه و چه برروی مرزهایمان با ایران.

فراتاب: گفته می شود تحریم های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، باعث افزایش فشار واشنگتن به اربیل برای کاهش روابط اقتصادی و تجاری با ایران شده است، لطفا در این باره بیشتر برای ما توضیح دهید؟

همانطور که گفتم هم اکنون هم‌ مبادلات بازرگانی بین ایران و اقلیم کردستان مانند دیگر مناطق عراق همچنان برقرار است. ما در این زمینه مطابق قانون اساسی عراق عمل می کنیم. قانون اساسی کشور عراق با این مساله چگونه برخورد مرد ما هم‌می توانیم بر اساس آن عمل کنیم و به همان صورتی که در این قانون تعریف شده با همسایگان خود تعامل می کنیم.

فراتاب: راهکار اقلیم کردستان برای حفظ روابط با ایران در حالیکه تحت فشار آمریکا است چه هست؟

فشار آن چنانی بر روی اقلیم کردستان در این رابطه وجود ندارد. در کل در رابطه با این مساله ما برآنیم که تعادل بین این دو کشور را حفظ کنیم و سعی می کنیم بی طرفی خود را حفظ کرده و به طرفی بر ضد طرف دیگر کمک نکنیم. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم که این بالانس و بی طرفی را حفظ کنیم و طرفدار هیچکدام بر ضد دیگری نباشیم.

فراتاب: رئوس اصلی سیاست های وزارت خانه شما در بخش ارتباطات با جمهوری اسلامی ایران (بخش ارتباطات خارجی) در دوره ای که شما وزیر بازرگانی هستید چه خواهد بود؟

همانطور که گفتم ایران کشور همسایه اقلیم کردستان و یک کشور بزرگ است که در سطح جهانی و در سطح اقلیمی هم تاثیرات خود را دارد. مردم ایران و شهروندان اقلیم کردستان دارای روابط تاریخی هستند و برای ما مهم است که روابط ما با حکومت و مردم ایران در اوج خود باشد. از جانب ما، هر کاری که از دستمان بر بیاید برای توسعه روابط با دو طرف و ایجاد یک رابطه متوازن انجام خواهیم داد. به این مساله اشاره کردم که جهت توسعه و تحکیم روابط اقلیم کردستان با هردو کنسولگری ایران در اربیل و اقلیم کردستان نشست هایی داشته ایم. اما هدف ما روابطی ست که متوازن بوده و دو طرف از آن بهرمند شوند.

فراتاب: به عنوان حسن ختام مصاحبه، آیا پیام خاصی برای مقامات اقتصادی ایرانی و نیز بخش خصوصی جمهوری اسلامی ایران دارید؟

من از صاحبان مشاغل و بازرگانان و تولیدکنندگان و کارآفرینان ایرانی تقاضا دارم که تولیدات خود را به اقلیم کردستان بیاورند، کارگاه های خود را دراینجا تاسیس کنند و در خاک اقلیم کردستان کالاهای خود را تولید کنند. درخواست من از آن ها این است که کالاهای با کیفیت و سازگار با طبع و ذائقه شهروندان، را به اقلیم کردستان ارسال کنند تا بتوانند با سایرکالاهای خارجی رقابت کنند و جایگاه خود در اقلیم کردستان را حفظ کنند.

 

گفت و گو از زریان کریمی خبرنگار مستقر فراتاب در اربیل

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است

نظرات
آخرین اخبار