برگزاری اولین همایش تجلیل از پیشکسوتان طب بومی وحوزه ی سلامت در سنندج | فراتاب
کد خبر: 11085
تاریخ انتشار: 21 آبان 1398 - 14:20
نخستین همایش تجلیل از پیشکسوتان طب بومی در حوزه ی سلامت در نواحی زاگرس میانی در دانشگاه کردستان (تالار مولوی) با حضور اساتید برجسته ی طب گیاهی و دانش بومی اجرا گردید.

فراتاب - کرمانشاه بشراز دیرباز تاکنون برای التیام الام و بیماریهایش از و عناصر موجوددرطبیعت بهرە جستە است ، حاصل انتقال سالیان سال تجربەی سینە بە سینە و متون خطی کهن شیوەهای درمانگری متفاوت و گاها بسیار آسانیست کە پاسخگوی مطلوبی برای بیماران بودە بە همین سبب مورد توجە بسیاری از مردم جهان در گوشە و کنار این گیتی کهن واقع شدە است .امروزە با رشد تکنولوژی و همەگیر شدن طب نوین میراث چند هزارسالەی پیشین دیگر جایگاە صابق خود را از دست دادە وبا بی توجهی بیشتر باخطر جدی و زوال زود هنگام روبەرو شدە این در حالیست کە بدونە توجە بە گذشتەی طبی هرگز آیندەی نوین علمی و پزشکی توان تکامل و پیشرفتی بدونە نقض را نخواهد داشت ، در همین راستا و با تلاش دغدغە مندانی‌ در عرصەی طب بومی کردستان همایشی تحت عنوان "نخستین همایش تجلیل از پیشکسوتان طب بومی و حوزەی سلامت در نواحی زاگرس میانی در تالار مولوی دانشگاە کردستان" در تاریخ ۱٦ آبان ۱۳۹۸ برگزار شد و ازدرمانگران برگزیدەی منطقە تجلیل بەعمل آمد .

 

هرباریوم گیاهان دارویی در کردستان مرجعی بین المللی وجهانیست 

سیدبرهان حسینی (مدیر اولین همایش "تجلیل از پیشکسوتان طب بومی و حوزەی سلامت در نواحی زاگرس میانی") گفت:
در شهر سنندج با تلاش مهندس معروفی و همکارانشان هرباریوم گیاهان دارویی تدوین شدە است. این منبع هموارە در سطح جهانی و بین‌المللی مورد استفادە است و از دیگر نقاط دنیا هم به آن مراجعه می‌کنند که جای افتخارفراوانی دارد. برخی از عزیزان توان تشریف فرمایی در این همایش رانداشتند یاکسالت داستند یابە رحمت ایزدی پیوستند از دست دادن چنین گنجینه های ارزنده ای مایەی تالم و دل گرانی بود.
آنچه که ما در طول این یک سال و چندی با عزیزان درمانگر مصاحبه داشته‌ایم و در طب مکتوب جدید کمتر دیدە شدە در حتما بە صورت مکتوب بە گنجینەهای مانای سرزمینمان خواهد پیوست این کتاب حاوی هزاران نکته با ارزشی خواهد بود که درسینەی این پیران بزرگوار محفوظ بودە است .مجربات خاوری مجموعەای از خدمات استاد خاوری است ایشان چهل سال در این عرصه فعال بود وبیشتر از یک میلیون انسان را رایگان درمان نموده و بسیاری از بیماری هایی که در طب نوین سیستم پزشکی از مداوای آن عاجز بود به ایشان مراجعە کردە و بدونە چشم داشتی معالجە شدند. کتاب دیگری کە امروز با حضور بزرگان حاظر پردە برداری می شوداسم درمانگری شفای کردستان است که حاصل تحقیقات وخدمات ۳۰ ساله خود را در زمینه طب نگاشتە و عرضه کرده‌ایم انشالله با همت عزیزان دلسوز وسیله‌ای برای رشد منطقه از نظر بهره گیری بهتر از انواع گیاهان دارویی موجود و زمینه پیوند طب کهن با طب نوین باشیم مهمترین قسمت درمانگری که از نامش هم مشخص است همان قسمت درمان شدن بیمار است، هر چه سریع تر ،آسان تر و با هزینه کمتری باشد بهترین روش درمان است .گیاهان دارویی دارای سه بخش است بخش نخست آن به صورت علمی اثبات اثر شده است ،بخش دوم در منابع مکتوب و تاریخی هستند بالغ بر ۱۸ هزار کتاب و نسخه‌های کهن طبی که خیلی‌ها از نظر علمی اثبات شده وخیلی هم هنوز جای تحقیق و تفحص بیشتری دارند بخش سوم کە بدان اصلاحا اتنوبوتانی می گویند بخشی است نه مکتوب و نه علمی تحقیقی روی آن صورت پذیرفته ولی در بین مردم رایج است و به صورت تجربی از آن نتیجه حاصل شدە و چون مدافع ندارد مظلوم واقع شده در کتاب دکتر مظفریان بدان مفصل پرداخت خواهد شد متاسفانه مشکل اصلی بخش چاپ و عرضه کتابهای طبی همان تامین اعتبار است دوستان زیادی وجود دارند که کتابشان آمادە چاپ و عرضەاست اما چون اعتباری برای چاپ ندارند متوقف شدەاند درمان هم دارای سه زاویه است، یک زاویه حاکمیت است، زاویه دوم درمانگران اند و زاویه سوم درمان‌پذیران در زاویه نخست دولت ها دو دسته اند حاکمیت جانبدار و حاکمیت بی‌طرف ،المان، فرانسه ، بریتانیا و بسیاری دیگر از کشورهای توسعه یافته حاکمیت جانبدارانە ندارندو درشیوه ی درمان چند وجهی بودن آن مد نظراست اما در جامعه‌ای همچون ایران و دیگر نقاط خاورمیانه متاسفانه فقط یک سیستم اجازه ی طبابت دارد و تاکسی پزشک نباشد حق طبابت ندارد و این نشان دهنده جانبدار بودن حاکمیت ماست .درمانگران بە مسئولیت پذیر و بی مسئولیت تقسیم می شوند کسانی که مسئولیت پذیرند چیزی را کە از آن مطلع نیستند انجام نمی‌دهند و این جای تقدیر دارد دسته سوم هم که درمان‌پذیرانند بازهم به دو دسته تقسیم می شوند شامل مردمی که به حقوق خود آشنا هستند و یا آنان کە آشنا نیستند، در جوامع پیشرفته مردم با حقوق خود آشنا هستندو بسته به نوع مطلوبیت درمانی نزد بیمار، پزشک وظیفه دارد طبق درخواست بیمار برای او تجویز کند. زمانی که مردم به حقوق خود آگاه باشند پزشک و نظام درمانی هم به حقوقشان احترام می‌گذارند و شیوه درمانی مورد نظرشان را فرا می گیرند هدف ما در مجموع تنها خدمت صادقانه بوده است تاکنون بیش از ۶۶۰ هزار نسخه رایگان در ۵۰۰ نوع بیماری تقدیم درمان پذیران کردەایم وبانتایج خوبی هم روبرو شده‌ایم که در کتاب‌های پیش رو به آنها اشاره شده است امیداست روزی برسد که طب بومی منطقه جایگاە شایستە و حقیقی خود را بیابد . از تمامی حامیانمان کە بە هر طریقی قبول زحمت فرمودند و مارا در این مهم یاری فرمودند بی نهایت سپاسگزاریم .

کهنترین کتاب نظام پزشکی کە تابەحال یافت شدەرایک کرد نوشته است

دکتر نادر کریمیان سردشتی محقق و فرزانه‌ای که بیش از ۱۵ هزار جلد کتاب را به کتابخانه شهر سردشت تقدیم کرده اظهار داشت :یکی از مواردی کە هموارە مورد اهمیت بودە مطالعات کردشناسی است کە موجب شناخت و معرفی مشاهیر کرد و کردستان برای مردم کرد میشود در دانشنامه ای کە با همکاری برخی از دوستان دلسوز تدوین کرده‌ایم این مسئلە را مورد توجەقرار دادەایم بسیاری از دولت ها وقتی کە دانایانشان قلم فرسایی می‌کنند سعی دارند که اشخاص نامی و برجسته علمی جهان را در بیو گرافی هایشان به ملیت و مناطق خود مرتبط کنند یکی از کارهای ما سهم گذاری  در پدید آمدن تاریخ تمدن بشری را نشان داده و تمام مشاهیر نامدار کرد را در لابلای کتب تاریخی جستە و استخراج کرده ایم .کهن ترین پزشک کرد در قرن پنجم میلادی فرزند سریکانی است که کتاب جالینوس و بقراط و امثالهم را ترجمه کرده و بە راس العینی شناختە شدە است.از بسیاری از این بزرگواران در این دانشنامه یاد شده که در جاهای دیگری به عنوان دانشمندان کرد نامی از آنها بردە نشده ،کهن‌ترین کتاب تاریخ نظام پزشکی را یک کرد نوشته است که اسم ابو اسحاق بن علی الرحاوی است به اسم ادیب و الطبیب آنان که اهل تاریخ علم هستند باید بدانند نخستین کسی که رساله و سوگند نامه بقراط را به عربی ترجمه کرد. خاندان حنین بن اسحاق و اسحاق ابن حنین بودند که از سریانی به عربی ترجمه کردند کە نشانگر این است که هم آغازگرو هم منتقل کنندەی علم بوده ایم ،بندە با واژه طب سنتی مخالف هستم چرا که هیچ تفاوتی بین طب رایج و طب کهن نمیبینم در تاریخ علم این استمرار است و اگر با این پیش فرض حرکت کنیم آیندگان هم به طب نوین امروز ،طب گذشته اطلاق می کنند از نظر علمی هر اسمی گذاشته شود غلط است پایه های علم بر روی هم قرار گرفتە ومی گیرند تا به امروز رسیده اند تجربه پنج هزار سال است که به امروز رسیده نکتەای که در طب بومی مطرح است آن است که بایدپرورش قبل ازآموزش قرار بگیرد نوعدوستی قبل از هر دانشی باید عرضە شود برای همین است که طبیبان و حکیمان بومی به مسائل مادی و مالی توجه نمی کنندو از امثال رحاوی یاد گرفته اند که در هر شرایطی نوع دوستی در اولویت است و امروزه این کیمیای سعادت نزد این عزیزان است .متاسفانه در طب مدرن ،مسائل مالی در اولویت است و کە پزشکی را تبدیل به تجارت نموده، این زحمات باید ثبت و ضبط شود همین کاری که مجموعه جناب حسینی در حال انجامش است سازمان بهداشت جهانی هم در حال گسترش آن است در تمام کشورها مخصوصاً کشورهای جنوب شرقی آسیا مورد توجه ویژه است.امادر طب نوین به حدی مسئله تجاری شده است که شاهد کتابهای کمی در حوزه‌های سلامت هستیم و این یعنی تجاری بودن بحث طب نوین اما چنان که دوستان دیگر هم بدان اشاره کردند در جایی که طب نوین جوابگو نیست باید چاره‌ای اندیشید نه اینکه صورت مسئله را پاک کرد کردستان در هر روستایی از چند حکیم برخوردار است .

حاجی فرج پنیران پیرمرد بی سوادی که از لحاظ آکادمیک سوادی نداشت اما طبیب حاذقی بود که با اناتومی بدن انسان کاملا آشنا بودە و۲۲ سال از عمرش را در بیمارستانهای سنندج بە درمان بیمارانی پرداختە کە پزشکی در طب نوین عاجزاز درمانش بودند ارائه کرد یادش گرامی است نامش سرلوحه ی تاریخ طب بومی کردستان باقی خواهدماندامروز ما اول راهیم باید در حفظ این میراث کوشا باشیم.

کردستان سرزمینی با تنوع گیاهان دارویی بسیار

دکتر ولی اللە مظفریان گیاه شناس برجسته و نامی ایرانی عنوان کرد:کردستان سرزمین گیاهان متفاوت است پستی و بلندی های بیشماری که در این اقلیم است ، منجر به این تنوع بی نظیرشده ، باید به این مردم افتخار کرد که بر اساس برنامه‌ریزی‌های منطقی و اصولی این پوشش گیاهی راحفظ کردەاند .در بسیاری نقاط ایران مراتع را بسیار تخریب کرده اند کە چرای بیش از حد دامی علت اصلی ست امادر کردستان این اتفاق نیفتاده است گیاهانی موجود هستند که ارزش دارویی دارند .
بنده هم معتقدم که نباید افراط و تفریط کرد طب سنتی تمدن نیست ،طب پیشگیری و هدایت به سمت سلامت است امروز ملت ما با بیماری های تمدنی رو بە روست. تصادفات و صدمات شدیدی که در جریان تغییر تمدنی ایجاد می شوند را نمی‌شود در طب سنتی به سرعت و به تنهایی درمان کردباید به مردم بفهمانیم که از فضای موجود به نحو احسن برای ارتقای سلامت جسمی خود بهره گیرند باید به جای گفتن گیاهان دارویی گفت گیاهان غذایی وسفره‌های مردم را متنوع کنیم به جای غذاهای فست فود غذاهای گیاهی را جایگزین و ترویج کنیم .طب سنتی ما سینه به سینه آمدە اگر بخواهیم در طب سنتی و گیاهی موفق باشیم باید زبان مشترک برای تمام ایران داشتە باشیم شناخت گیاهان عوض شده و نام علمی به خود گرفتند. گیاهان کردستان تقریباً همه شناخته شده هستند بنده به عنوان گیاه شناس و کسی که ۴۲ سال از عمرم را در این حوزه مشغول به تحقیق و تفحص بودەام ، کردستان را وجب به وجب کاوش و گیاه شناسی کرده‌ام و بیش از سی جلد کتاب را تقدیم جامعه ی گیاه شناسی ایران کرده‌ام در این مسیرزبانی را به کار بردەام و با آن حرکت کردەام که زبان لاتینی اسامی گیاهان بوده است در کنار آنها اسامی فارسی و کردی به شرط تایید صحت و سقم آنها هم آمده است .در اسامی لاتین گیاهان اسم مشترک برای یک گیاه نداریم و بایدیک شناسنامەی مشخص داشته باشد .ویژگی گیاهان با هم متفاوت است ، ما در ایران ۸۰۰۰ مخلوق گیاهی داریم از این تنوع ،شاید ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ مخلوق در کردستان است البته کردستان به مفهوم عام، نه فقط به معنی استان کردستان بلکه منظور جغرافیای وسیع کردیست و از این مقدار می توانیم ۶۰۰ نوع گیاه دارویی و معطر را به شما معرفی می کنیم تعداد داروهای گیاهی را در عطاری‌های کل ایران بیش از ۳۰۰ تا ۳۵۰ نوع گیاه نمی شود نسبت به ۱۸۰۰ نوع رقم بسیار کوچکی است بنابراین تعداد گونه‌های گیاهی خیلی زیاد نیستند اما برخی قلمروها به دلیل شرایط اقلیمی و آب و هوایی از غنای بیشتری برخوردارند و کردستان جایگاه ویژه‌ای دارد. این ۶۰۰ گونە سند دار هستند و جامعه طب سنتی و گیاهان دارویی آنها را می شناسند .در آیندە هدفمان این است که در این منطقه کتابی تالیف شود به عنوان گیاهان دارویی و معطر کردستان با تصاویر رنگی برای شناخت بهتر کردستان و دیگر نقاط ایران است فرقی نمی کند ،شاید ادعای اینکه من از کردها کردترم خیلی به جا نباشد به سبب اینکه زبانم کردی نیست اما گوشه گوشه‌های این سرزمین را تفحص کرده‌ام و شناخت عمیقی از این اقلیم پیدا کرده‌ام انشاللە این کتاب به زودی و در بهارپیش رو در صورت حمایت دوستداران طب بومی تکمیل و تقدیم مردم فهیم کردستان خواهد شد.

حافظان و کاتبان طب بومی بهتر است تحصیلکرده و دانشگاهی باشند 

دکتر جمال مولود مسئول سابق وزارت تندرستی اقلیم کردستان عراق با ایراد سخنانی خاطر نشان کرد : از همان جا که بشریت پا به عرصه وجود گذاشت بە اطرافش توجه کردو برای علاج بیماری هایش از سحر وجادو بهره گرفت بعد از ظهور آیین ها دعا و تمنا آغاز می‌شود تا از بعد درونی بیمارآرام شود عرصه بعد عقلانیت بود و بشر به شیوه‌های سازمان‌یافته شروع به بە کار گیری طبیعت برای درمان بیماری هایش کرد زمانی که در وزارت تندرستی مشغول به کار بودم چندین کشور را بە سبب مسافرت های کاری رفته بودم. اغلب این کشورها برای طب گیاهی احترام ویژەای قائل بودند طب بومی ابتدا توسط یونانیان چند هزار سال پیش بر روی گیاهان صورت گرفت و بعد از آن مصر باستان ، چینی ها، ایرانیان قدیم و تمدن بین النهرین و غیره همه به نوعی در شکل گیری تب موثر بودند تاکە این میراث از سالیان گذشته به امروز منتقل شد ،در تنوع فرهنگی خاورمیانه خرمانی از طب بومی با این غنا بەوجود آمدە است به نظر من باید تمام این عزیزانی که امروز شرفیاب حضورشان شده‌ایم را مکتوب کرد. و میراثی برای نوه های آینده باشند من معتقدم کسانی که در این حوزه ورود پیدا می‌کنند بیشتر دانشگاهی و تحصیل‌کردگان باشد. تا که این زنجیره متوقف و پاره نشود و مخاطرات اخیر اثرگذاری آنها را از بین نبرد.

 

ترکیب طب نوین و کهن چاره ی بسیاری از بن بستهای پزشکیست

و در پایان هم دکتر فیروزی معاونت اقتصادی استانداری کردستان عنوان کرد :همگان واقفیم کە درمانگری کردی قدمتی چند هزار ساله دارد .می‌توان گفت درمانگری سنتی یا اسلامی بعد از آمدن اسلام شکلی تازە بەخود گرفت وبا این مکتب آمیختەو زایشی دوبارە یافت ، و در آن دو بعد روحانی و جسمانی انسان بیشتر مورد توجه واقع شد در طب مناطق کردی بخشش جایگاه والایی دارد و خدمات بلاعوض در این بخش چشمگیر و همگانی بوده است و احساس مسئولیت در مقابل بیماری و ناتوانی احاد جامعە جزو فرهنگ کهن این دیار بوده است .هنگامی که طب رایج یا نوین رایج شد برخیها دچار افراط شدند و کلا طب کهن را نادیده و بی‌فایده انگاشتند، اکنون دنیا متوجه تقصیر شده و بر روی مسئله بازبینی انجام داده است
با توجە بە ویژەگی هایش ارزان و به صرفه بودن و همیشه در دسترس مردم قرار داشتن و پاسخگو بودن موجب شدە کە امروزه دغدغه سازمان بهداشت جهانی این باشدکه راهکاری ارائه شود تا طب سنتی و مدرن آمیخته و تلفیقی از هردو باشد که اثر بخشی بهتری را خلق کند.از سال ۲۰۱۳ تا به حال برنامه‌ای ۱۰ سالە از سوی سازمان بهداشت جهانی تدوین شد که طب سنتی دوباره احیا شود چرا که در بسیاری شهرهای دنیا مردم خواستار این نوع درمان بودند وبه این نتیجە رسیدند کە تلفیق این دو طب از سال ۲۰۲۳ بهترین راهکار است دولت ها مسئول اجرایی کردن این استراتژی شدند.امروزه هم در مناطق کردی موسساتی همچون شفای کردستان وجود دارند که همان راهبرد سازمان بهداشت جهانی را دنبال کردە و به دنبال احیای طب کهن و ارائه آن با شیوه‌ای متفاوت و پاسخگو به جامعه پزشکی هستند. نباید نکته‌ای را از یاد برد و آن اینکه نه طب سنتی می‌تواند همه مشکلات را به تنهایی حل کند و نه طب نوین برای درمان بسیاری از بیماری ها کافیست
بلکه بهره گیری از هر دو با هم می تواند جوابگوی منطقی باشد و هر بخشی که خود را توانمند تر بداند مجری باشد با گفتمان و اعتماد متقابل هم افزایی هم حاصل خواهد شد.

در اختتامیه ی این همایش و به همکاری نهادهای دولتی و مدنی  به پاس ارج نهادن به خدمات فرزانه ی تجلیل شونده گان به هریک از آنان یک نهال بلوط که نماد مقاومت و ایستادگی زاگرس است اهدائ شد. 

 

گزارش از :سحر قادری 

باز نشر مطلب با بیان منبع«فراتاب»بلا مانع است .

 

نظرات
آخرین اخبار